Myanmar'da Demokrasi İstemek de, Gazetecilik de Zor

Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü ve Myanmar Medya Derneği, Miyanmar'da askeri cuntaya karşı bir aydır süren eylemleri izleyen çok sayıda gazetecinin şiddet, sansür ve propagandayla karşı karşıya kalmasını kınadı.

Ülkede dün (24 Eylül) başkent Rangoon'da cuntaya karşı tavır alan rahiplerin öncülük ettiği eylemlere 100 bin kadar kişi katıldı. Cuntanın desteklediği medya organlarında, Budist rahiplerin bugün de sürmesi beklenen eylemlerine son vermeleri isteniyor. Cuntanın eylemleri şiddetle bastırmasından endişe ediliyor.

Bir ayda haber verme hakkında 24 ciddi ihlal

18 Eylül'de Miyanmar polisi, Rangoon'da rahip eylemlerini izleyen Myanmarlı gazetecilerden üçünü gözaltına aldı ve sorguya çekti.

Japon Asahi TV ve Kyoto Haber Ajansı ile Miyanmar'da yayımlanan The Voice Journal dergisi muhabirlerinin fotoğraf makinelerine el koyan polis, sadece Asahi TV'ye ait makineyi "hafıza kartsız" iade etti.

11 Eylül'deyse, AFP Ajansı muhabiri Hla Hla Htay ve serbest gazeteci May Thingyan Hein'ın cep telefonlarına ait hat kesildi. AFP yönetimi, telefon hatlarının düzeltilmesi için girişimde bulundu.

Son bir ayda buna benzer haber verme hakkına yönelik 24 ciddi ihlal tespit ettiklerini bildiren RSF ve Miyanmar Medya Derneği, bundan polis, askerler, cuntayı destekleyen USDA milisleri ve sansür makamlarının sorumlu olduklarını açıkladı.

Miyanmarlı yabancı radyolardan izliyor

Gazetecilik mesleğini zorlaştıran bu şartlara Devlet destekli özel ve kamu medyasının yürüttüğü yoğun karşı propagandaların da eklendiğini bildiren iki kuruluş, Güneydoğu Asya Ulusları Derneği'nden (ASEAN) ağır saldırıların son bulması için Miyanmar hükümetine baskı yapmalarını talep etti.

Bağımsız haber yokluğundan Miyanmarlıların ülkeleriyle ilgili gelişmeleri RFA, VOA ve BBC gibi uluslararası radyolardan izlediklerinin belirtildiği açıklamada, propagandaya yer veren medyadaysa eylemcilerin "yabancıların hizmetinde olan Demokrasi için Ulusal Birliği'ne (LND) bağlı ajitatörler" olarak yansıtıldığı ifade edildi. Cuntanın desteklediği yayın kuruluşları yabancı basını karışıklık yaratmakla suçluyor.

Ajans bir ayda sadece üç haber geçebildi

Sansür Bürosu'nun da eylemleri bağımsız şekilde işleyen haberlere sistemli şekilde yasak koyduğu, kamu medyasına hükümet yanlısı ve "iç ve dış düşman" karşıtı haberlere yer verilmesi için baskı yaptığı da savunuldu.

Myanmar'da eylemlerin başladığı Ağustos ortasından bu yana hiçbir yabancı gazeteciye vize verilmedi. Çin Haber Ajansı Xinhuan, eylemlerle ilgili bir ayda sadece üç haber geçebildi.

Bundan bir gün önce de 50 kadar muhalifin cep telefonları, yabancı gazetecilerle temas kurmalarına engel olmak için kesilmişti. (EÖ/NZ)