Nobel Fizik Ödülü, kuantum teknolojisi çalışmalarına
* Fotoğraf: The Nobel Prize Twitter hesabı
2022 Fizik Nobel Ödülü'nü bilim insanları Alain Aspect, John Clauser ve Anton Zeilinger kazandı. Bilim insanları, bugün (4 Ekim) açıklanan ödüle "Bell eşitsizliklerinin ihlalini teşkil eden ve kuantum bilgi bilimine öncülük eden dolanık fotonlarla deneyleri için" değer görüldü.
Nobel Ödülü'nün resmi Twitter hesabından yapılan açıklamada, Aspect, Clauser ve Zeilinger'in ödülü kazandığını şu mesajla duyuruldu:
"2022 ödülüne layık görülenlerin geliştirdiği deneysel araçlar, kuantum teknolojisinde yeni bir dönemin temelini attı. Kuantum durumlarını ve tüm özellik katmanlarını manipüle edebilmek ve yönetebilmek, beklenmedik bir potansiyele sahip araçlara erişimimizi sağlıyor.
"Kuantum bilgisayarları kurmak, ölçümleri geliştirmek, kuantum ağları inşa etmek ve güvenli kuantum şifreli iletişimi sağlamak üzere ayrı parçacık sistemlerinin özel özelliklerini kullanmak için yoğun araştırma ve geliştirme çalışmaları devam ediyor."
BREAKING NEWS:
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 4, 2022
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2022 #NobelPrize in Physics to Alain Aspect, John F. Clauser and Anton Zeilinger. pic.twitter.com/RI4CJv6JhZ
2022 Nobel Fizik Ödülü ile ilgili olarak Nobel Ödülü'nün resmi internet sitesinde paylaşılan bilgilere göre, "Alain Aspect, John Clauser ve Anton Zeilinger, iki parçacığın ayrıldıklarında bile tek bir birim gibi davrandığı dolanık kuantum durumlarını kullanarak çığır açan deneyler gerçekleştirdi."
"Kuantum mekaniğinin tarifsiz etkilerinin uygulama alanları bulmaya başladığı" kaydedilen yazılı açıklamada, bu alanda devam eden araştırmaların "kuantum bilgisayarları, kuantum ağları ve güvenli kuantum şifreli iletişimi kapsadığı" bilgisi paylaşıldı.
Bu bağlamda yaptıkları çalışmalar dolayısıyla üç bilim insanına verilen 2022 Fizik Nobel Ödülü hakkında konuşan Fizik Nobel Komitesi Başkanı Anders Irbäck, "Yeni tür bir kuantum teknolojisinin ortaya çıktığı giderek daha belirgin hale geliyor" açıklamasında bulundu:
"Ödül sahiplerinin dolanık durumlar üzerine çalışmalarının büyük öneme sahip olduğunu, bunun kuantum mekaniğinin yorumu hakkındaki temel soruların bile ötesinde olduğunu görebiliyoruz."
Yıllar içinde Nobel Fizik Ödülleri2021 Nobel Fizik Ödülü'nü, Japonyalı meteorolog ve klimatolog (iklim bilimci) Syukuro Manabe, Almanyalı oşinograf (okyanus bilimci) ve iklim modelleyicisi Klaus Hasselmann ve İtalyalı teorik fizikçi Giorgio Parisi kazanmıştı. "Dünya'nın ikliminin fiziksel modellemesini yapan, küresel ısınmayı hatasız öngören ve değişkenliğini ölçen" Manabe ve Hasselmann'ın "karmaşık sistemlerin kavranmasına ezber bozan katkı sundukları" bildirilmişti. Parisi de "atomdan gezegen ölçeğine kadar fiziksel sistemlerde dalgalanmalar ve düzensizliğin etkileşimini keşfinden" ötürü ödüle layık görülmüştü. Nobel Fizik Ödülü, 2020'de kara deliklerin keşfine katkı sağlayan çalışmalarından ötürü İngiltereli matematiksel fizikçi Roger Penrose, Almanyalı astrofizikçi Reinhard Genzel ve ABD'li gök bilimci Andrea Ghez arasında paylaştırılmıştı. Ghez, 1901'den bu yana ödülü kazanan dördüncü kadın olmuştu. 1903'te Marie Curie, 1963'te Maria Goeppert-Mayer ve 2018'de Dana Strickland Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştı. Ödül, 2019'da da "evrenin yapısının ve geçmişinin anlaşılmasına yardımcı olan keşiflerinden" ötürü Kanadalı fizikçi ve teorik kozmolog James Peebles, İsviçreli astrofizikçi Michel Mayor ile İsviçreli gök bilimci Didier Queloz'e verilmişti. Nobel Fizik Ödülü, 1901'den bu yana her yıl fizik alanında insanlığa önemli katkı sunan kişilere veriliyor. Ödülü, 1921 yılında ünlü Almanyalı fizikçi Albert Einstein kazanmıştı. 1915 yılında kristallerin yapılarını X ışınları yardımıyla analiz eden Lawrence Bragg, 25 yaşında Nobel Fizik Ödülü'nü babası William Henry Bragg ile paylaşmış ve bugüne kadar ödülü kazanan en genç fizikçi olmuştu. Arthur Ashkin de 96 yaşında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülerek şimdiye kadar bu ödülü kazanan en yaşlı fizikçi unvanını kazanmıştı. (Kaynak: Anadolu Ajansı) |
(SD)