Paylan: Batı Ermenicesi İçin Öğretmen Yok; Dil Unutuluyor

Ermeni okulları yeni eğitim yılına, yine çözülmeyen sorunlarla başladı. Bunların başında dil sorunu geliyor: Üniversitelerde Ermeni dili bölümleri olmadığı için, öğrencilere Ermenice ders verecek eğitimciler yok; çocuklar dillerini unutuyor.

Yeşilköy Ermeni Okulu yöneticisi ve okulların bağlı olduğu vakıfların kurduğu Eğitim Komisyonu Koordinatörü Garo Paylan okulların sorunlarını bianet'e anlattı...

Ermeni okullarındaki öncelikli sorun nedir?

Güvenlik ve bu okulların varlığının sorun olmasıyla ilgili meseleler kısmen aşıldı. Okullar özellikle Hrant Dink cinayetinden sonra tehditler aldı; bu önemli bir sorundu. Çocuklarını Ermeni okullarına göndermekten imtina eden insanlar vardı. Ama bunlar aşıldı şimdi daha çok rekabetle ilgili sorunumuz var. Çağın gereklerine uygun eğitim yapabilmek gerekiyor.

Ne yapıyorsunuz çağı yakalamak için?

Vakıf okullarının Eğitim Komisyonu eğitimci ve materyal geliştirme yönünde projeler geliştiriyor. Milli Eğitim Bakanlığı ile iletişim halindeyiz.

Üniversitelerde Ermenice ders verecek öğretmenlerin yetiştirildiği bölümler yok değil mi?

Bu yıl Erciyes Üniversitesi'nde Ermeni Dili ve Edebiyatı bölümü açıldı ama önümüzdeki yıla hazırlık yapıyorlar, henüz öğretim görevlisi bile yok. Hatta derslerin Batı Ermenicesi mi, Doğu Ermenicesi ile mi yapılacağı bile belli değil.

Türkiye'de Batı Ermenicesini eğitim verecek düzeyde bilen kaç kişi var?

Gerçekçi olmak gerekirse Türkiye'de Batı Ermenicesi'ni akademik düzeyde iyi bilen, dile hakim, beş on kişi ancak var.  Artık aile içinde de Ermenice çok az konuşuluyor. Popüler kültür çok hâkim ve Ermenice hayatın içinde artık yok. Biz de çocuklara ancak gündelik hayatında konuşabileceği kadar Ermenice vermeye çalışıyoruz. Batı Ermeni edebiyatında üretim yok, eski kitapları derleyip sunuyoruz. Hep eski kitaplar vardı elimizde. Maalesef biz dile çok yatırım yapamadık. Bu 30 yıldır bizim eksiğimiz.

Neden yatırım yapılmadı?

Vakıfların maddi problemleri var, sadece günü kurtarabiliyorlar.

Ama dille ilgili problem, esas olarak devletin çözmesi gereken bir sorun değil mi?

Evet. Üniversitelerde Ermenice dil ve edebiyat fakültelerinin açılması için baskı yapıyoruz ama bu gerçekleşse ürünlerini ancak 10 yıl sonra alabiliriz. Bu kadar nefesimiz kalmadı. Geri adımlar atmak zorunda kaldık. Matematik ve fen derslerinde Türkçeye döndük çünkü bu  alanda eğitim gören öğretmenler Ermenice bilmiyor ayrıca Seviye Belirleme Sınavı (SBS), üniversite sınavı Türkçe yapılıyor.

Öğrencilerin bu sınavlara koşturulması, çocukların Ermeni okullarına daha az gönderilmesine neden oluyor mu?

Böyle bir problemimiz var. Biz bunu bertaraf etmek için, altıncı sınıftan sonra SBS'ye yönelik kısmen Türkçe yapıyoruz dersleri.

Ermeni vakıfları eğitimcilerin yetiştirilmesi için ne yapıyor?

Her yıl 10-15 öğrenciyi eğitim fakültelerine sokuyoruz ve onlara burs veriyoruz. Onlara okullarda staj yapma imkânı sağladık, maaşlarını yükseltmeye başladık. Bu konuda pozitif ayrımcılık yapıyoruz. (SP/EÖ)