Sosyolog Ergüneş: Şiddete karşı kadınlar savunmasız bırakıldı

Görsel: csgorselarsiv.org haberin içindeki görseller: Medine Mamedoğlu

bianet’in 2022 erkek şiddeti çetelesine göre Ocak-Haziran ayı arasında Batman ve Diyarbakır’da erkekler 8 kadını öldürdü, 15 kadını yaraladı.

Rosa Kadın Derneği Başkanı, Sosyolog Ruken Ergüneş, başta İstanbul Sözleşmesi’nin fesih edilmesi olmak üzere kayyımların kadınlara destek olan merkezleri kapatmasının da erkek şiddetini arttırdığına dikkat çekiyor.

“Kadınlar şiddetten korunmak için başvuru yapmış ama sonuç alamamış”

bianet’e konuşan Ergüneş, erkek şiddeti ve intihar vakalarına kadın kırımı olarak bakılması ve bu şekilde çözüm bulunması gerektiğini söylüyor ve şu noktalara dikkat çekiyor:

“Kadına yönelik şiddet konusunda bize göre kadını katliama götüren süreçler maalesef ki göz göre göre geliyor. Katledilen kadınların birçoğu genelde şiddeti önleme mekanizmalarına başvurmuş, belli aralıklarla sığınma evlerinde kalmış kadınlar.”

“Sığınaklar kapatıldı, şiddet arttı”

HDP belediyelerin neredeyse hepsinde kadın evleri oluşturulduğunu söyleyen Ergüneş, şöyle diyor:

“Diyarbakır’da her belediyeye bağlı evler vardı. Bunların hepsi kayyımlar tarafından kapatıldı veya işlevsiz hale getirildi. Bütün bu politik kararlar aslında Kürdistan’ın diğer kentleri için de geçerlidir."

İstanbul Sözleşmesi’nin feshi

Ergüneş, ‘’Biz bunların sayılarının arttırılması gerektiğini savunurken bu merkezler kapatıldı. Bunun yanında bir de İstanbul Sözleşmesi'nin feshiyle karşı karşıya kaldık’’ vurgusu yapıyor.

Ergüneş, Bununla beraber bugün Türkiye’de artan kadın cinayetleri, LGBT+’lara dönük şiddet, çocuklara dönük istismar vakalarının da politik kararların ve politik tutumların sonucu olduğunu söylüyor.

“Siyaset dili, erkeklere cesaret veriyor’’

‘’Kürdistan'da bunu kayyımlar üzerinden açıklıyoruz. Fakat diğer kentlerde de bu mekanizmalarının işletilmediğini biliyoruz.’’ diyen Ergüneş Bunun yanında Türkiye'deki diğer kentlerde de erkek şiddetinin arttığını, etkileyici güç olarak da Türkiye’de alınan kararların, siyaset dilinin, buna dönük atılan adımların, iktidar partisinin yaklaşımlarının toplumda doğrudan etkileyici güç olduğunu, erkeklere cesaret verdiğini açıklıyor.

“Cezasızlık politikası cesaretlendiriyor’’

Ergüneş, genel olarak cezasızlık politikasının erkekleri cesaretlendirdiğini, şiddet artışında başlıca faktörlerinden birinin bu olduğunu söylüyor.

Bunların yanında kolluk güçlerince gerçekleştirilen istismar ve şiddet olayları için ‘’Maalesef ki Kürdistan'da özellikle kolluk tarafından, üniformalılar tarafından gerçekleştiği zaman cezasızlıkla sonuçlandığına maalesef hepimiz defalarca tanıklık ettik” diyor.

"6284 uygulanmıyor’’

Tüm bunların yanında şiddete uğrayan kadınların karakollara başvuru için gittiklerinde 6284’i bilmeyen, haberdar olmayan polis memurlarıyla karşı karşıya kaldığını söyleyen Ergüneş, ‘’ŞÖMİN’in onların inisiyatifine bırakılmaması hem de sayılarının arttırılması, orada kadınların kalabileceği koşulların oluşturulması gerekilmektedir” diyor.

Şüpheli ölüm mü? İntihar mı?

Hiçbir katliamı, hiçbir şiddet olayını münferit olarak görmediklerini söyleyen Ergüneş, ‘’Her katliamın her şiddet olayının altında sistemsel sorunlar olur. Bunu kişiye gelene kadar kültürel, toplumsal alanda sistemin beslediğini biliyoruz” diyor.

Bununla birlikte şüpheli ölümlerin çok fazla arttığını ancak bunların tutanaklara intihar olarak girildiğini söylüyor.

Ergüneş, ‘’Diyarbakır'da bizim bildiğimiz, bizim tespit edebildiğimiz son birkaç ay içerisinde dört tane şüpheli ölüm oldu. Bunlara da direkt intihar olarak bakıldı. Direkt intihar olarak bakılıp detaylı incelenmemesi ilk etapta olay yeri incelemeyle başlayan ve bunun ön kabulü olarak intiharın kabul edilmesi birçok kadın katliamının da üstünün kapatılmasına sebep veriyor.’’ Diye ifade etti. Ayrıca bu şekilde takip ettikleri birçok dosya olduğunu, bunların çözüme kavuşturulması için ısrarla çalıştıklarını açıkladı.

‘’Kadın aileye hizmeti üzerinden değerlendiriliyor’’

Ergüneş; “Kadın bakanlığının olmaması, kadına dair her şeyin aileye bir aile bakanlığı çatısı altında toplanması ve kadının tamamen aileye bağlı, aileye ait hizmeti üzerinden değerlendiriliyor.’’ diyerek izlenilen kadın politikalarının, kadın kimliğini aile yapısının içine sıkıştırdığını açıklıyor.

Buna istinaden ‘’kadını, erkeğe, eve, bulunduğu yere hizmet eden bütün varlık sebebinin hizmet olduğu bir anlayıştır.’’ diyor.

En iyi savunma: Farkındalık

Ergüneş, Kadınlar için en iyi savunmanın farkındalık olacağını, şiddetin hangi türü olursa olsun kadınların maruz kaldığı ortamda buna karşı çıkması, kabul etmemesi, buna dönük mekanizmaları işletmesinin kadın katliamlarının önüne geçebileceğini söylüyor.

Bunun yanında kadınların ihtiyaç halinde bu konuda cesaretle başvuru alan bu konuda dayanışma içerisinde olan merkezlere kesinlikle gitmeleri gerektiğine vurgu yapıyor.

‘’Birliğimiz, şiddetin karşısındaki en büyük gücümüzdür’’

Kadını ilgilendiren her alanın kendileri için mücadele alanı olduğunu dillendiren Ergüneş, ‘’kadınlar olarak, eşitsizliğin olduğu, şiddet; materyallerinin, enstrümanlarının, dilinin kullanıldığı her alanı mücadele alanı olarak görüyoruz.” diyor.

Ergüneş son olarak birlikte mücadeleye dikkat çekiyor:

‘’Bununla ilgili de birlikte ortak hareket etmek, dayanışma içerisinde olmak, örgütlüğümüzü güçlendirmek gerekiyor. Birliğimiz, şiddetin karşısındaki en büyük gücümüzdür.”

2023'te basına yansıyan erkek şiddeti

2023’ün ilk altı ayında erkekler 152 kadını öldürdü, 27 kadını taciz etti, 64 çocuğu istismar etti, 357 kadına şiddet uyguladı, altı kadına tecavüz etti. Erkekler en az 173 kadını seks işçiliğine zorladı. 128 kadının ölümü basına "şüpheli" olarak yansırken, erkekler 13 çocuğu öldürdü.

2022’nin ilk altı ayında erkekler, 163 kadını öldürdü, 72 kadını taciz etti, 146 çocuğu istismar etti, 391 kadına şiddet uyguladı, 15 kadına tecavüz etti. Erkekler en az 351 kadını seks işçiliğine zorladı. 2022'nin ilk beş ayında 105 kadının ölümü basına "şüpheli" olarak yansırken, erkekler, yılın ilk altı ayında en az 22 çocuğu öldürdü.