TMK Değişti, Üç Yılda Newroz Haberi Özgürleşemedi
Özgür Gündem gazetesinde yayımlanan haberlere Terörle Mücadele Kanunu’ndan (TMK) açılan davalar, yerel mahkeme, Yargıtay ve savcılığın “propaganda”ya dair yaklaşımlar itibariyle yargıyı zorluyor.
1991’da yürürlüğe girdikten bir çok kez değişikliğe uğrayan, en son da 2013’te değiştirilen TMK’yla ilgili süreç, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın gazetenin sorumlu müdürü Reyhan Çapan hakkında “terör örgütü açıklamalarını basmak ve propagandasını yapmak” suçlamasıyla 6 Nisan 2015’de dava açılmasıyla başladı.
Gazete, 18 Mart 2012 tarihli sayısında, “Özgürlük, Özerklik, Anadil” başlığıyla “Hükümetin provokatif yasak kararına rağmen Kürtler Newroz programını değiştirmedi. Bugün, İstanbul ve Amed’de alanlara çıkacak olan milyonlarca Kürt kimliğinin tanınması, Kürtlere siyasi statü, anadilde eğitim hakkı ve Öcalan’a özgürlük taleplerini haykıracak”, “Newroz Kürt baharı korkusuna kapılan hükümetin bütün engelleme ve kitlenin sayısı düşürme provokasyonlarına rağmen Büyük Amed ve İstanbul Newroz kutlamalarında milyonlar alanlara akacak. BDP ve DTK halkı bütün gücüyle Newroz meydanlarında taleplerini haykırmaya çağırdı”, “PKK lideri Abdullah Öcalan’a uygulanan ağırlaştırılmış tecridi protesto etmek amacıyla bedenini ateşe vererek yaşamını yitiren Abdulkadir Atilla için açılan taziye çadırına binlerce kişi yürüdü...” şeklinde 2012 Newroz öncesi gelişmelere ilişkin haberlere yer vermişti.
İstanbul Özel yetkili 15. Ağır Ceza Mahkemesi, TMK’nın 6/2 ve 7/2 maddelerinden açılan davada, “Özgürlük, Özerklik, Anadil”, “Grevciler Newroz’u selamladı”, “Newroz Serhildanı: özgürlük, özerklik, anadil”, “Dehak’ı yakan Newroz ateşi AKP’yi de yakar” haber ve yazılarını “terör örgütü propagandası” olarak değerlendirerek 30 Temmuz 2012’de Çapan’ı da 10 ay hapse mahkum etti.
Yargıtay: TMK değişikliğini de hesaba katın
Kararın temyiz edilmesi üzerine dosyayı görüşen Yargıtay 9. Ceza Dairesi, oybirliğiyle kararı bozdu. 10 Haziran 2014’te verilen kararda, 30 Nisan 2013’te TMK’nın bu iki maddesinde yapılan ve “şiddet” unsurunu gündeme getiren 6459 Sayılı değişikliğin de dikkate alınması istendi.
Mahkeme: Asıl kasıt basın özgürlüğü
Özel yetkili İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi kaldırıldığından Yargıtay dönüşünde dosyayı İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi ele aldı. Bu yerel mahkemeyse, 11 Kasım 2014 tarihinde, “yeterli, kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı”ndan Çapan hakkında beraat kararı verdi.
Mahkeme, gerekçeli kararında, “Her ne kadar sanık hakkında müsnet suçlardan kamu davası açılmışsa da sanığın eyleminin terör örgütünün propagandasının yapmak olmayıp sanığın kastının basın özgürlüğü ve anayasal hak olan herkesin basın özgürlüğünden serbestçe yararlanma ilkesi de dikkate alındığında sanığın esas kastının basın özgürlüğü çerçevesi içinde değerlendirilerek haber yapma ve yorum yapma olarak değerlendirilmesi gerektiği, bu nedenle kasıt unsurunun oluşmadığı...” denildi.
Savcı ceza istedi, temyiz etti
Ancak süreç bu beraat kararıyla da bitmedi. İstanbul Cumhuriyet Savcısı Mehmet Ali Uysal, 13 Kasım 2014 tarihinde kararı bir kez daha Yargıtay’a taşımış oldu. Uysal, PKK/KCK örgütünün propagandasını yaptığını ileri sürdüğü gazetecinin cezalandırılmasını talep etti.
Özgür Gündem müdürüne 7 dava
Reyhan Çapan, 21 Şubat-29 Mart 2014 döneminde çıkan haberler için yeni açılan beş ceza davası kapsamında 2 Haziran’da İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi’ne çıkacak. Çapan TMK'nın 6/2 veya 7/2 maddelerinden yargılanıyor.
Demokratik Ulus’a 17 dava
Demokratik Ulus gazetesi sorumlu yazı işleri müdürü Arafat Dayan da, Terörle Mücadele Kanunu’nun (TMK) “Bölücülük propagandası” ile ilgili 7/2 maddesine muhalefetten yeni açılan 16 dava kapsamında 9 Haziran’da hakim karşısına çıkacak. Yargılamalar İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılacak (EÖ).