Toplum ve Bilim Erkeklik Tartışıyor

"Erkek, 'ölebilen ve öldürebilen' er kişi"yse, " 'yaşayan' hiçbir erkek tam erkek değildir. Her erkek, tam da yaşıyor olduğu için, deniz kıyısındaki çakıl taşları gibi ileri geri yuvarlanacak, köşeleri yontulacak, az çok 'yuvarlaşacak'tır. "

Bu satırlar, Toplum ve Bilim dergisinin "Erkeklik" başlıklı Güz 2004 sayısı giriş yazısından. Sayının editörü Semih Sökmen "Bereketli bir alan bu," diyor

"Cevaplamayı, araştırılmayı bekleyen bir çok soru sökün ediyor. Erkeklik nasıl inşa ediliyor, yeni kuşaklarca nasıl benimsenip içselleştiriliyor? Bu inşada kadınların rolü ne? Kadınların ataerkisine suç ortaklığından söz edebilir miyiz?"

"Erkeklik" devam edecek

Sökmen, açılımları sayarken editörlüğünü yaptığı sayının okura bir başlangıç, bir giriş olarak okunmasını öneriyor ve bir müjde de veriyor aslında: "Toplum ve Bilim'in ileriki sayılarında konunun farklı açılımlarına yer veren, özellikle de daha yerel bir antropolojiyi merkezine alan yeni yazılara yer vermek istiyoruz, umuyoruz."

Üç ayda bir yayınlanan, Birikim Yayınları'nın çıkardığı, yayın yönetmenliğini Tanıl Bora'nın yaptığı Toplum ve Bilim'in gelecek sayılarında "Spor" ve "Zenginlik" gibi konuların tartışılması bekleniyor.

"Kadın Sorunu" aslında "erkek sorunu" mu?

Mesela, "kadın sorunu" aslında "erkek sorunu" mu? Ve, "erkeklik"le ilgili daha pek çok soru dergideki 13 yazı boyunca tartışılırken, değini bölümünde Cemal Dindar'ın "toplumumuzdaki erkeklik kimliği üzerine sosyopsikolojik bir inceleme"siyle Neslihan Şen'in, "Feminist mücadelede erkekler" kitabıyla ilgili bir tanıtım yazısı yer alıyor.

"Erkeklik" dosyasında sadece Hilal Onur ile Berrin Koyuncu'nun "Hegomonik erkekliğin görünmeyen yüzü:Sosyalizasyon sürecinde erkeklik oluşumları ve krizleri üzerinde düşünceler" ile Ayça Alemdaroğlu ve Neslihan Demirtaş'ın "Biz Türk erkeklerinin böyle bilmezdik!: Mynet'te erkeklik halleri" ve Jennifer Petzen'in "Kim üstte? Alman ve Türk erkeklikleri Almanya'da işbaşında" yazıları kadınların imzalarını taşıyor.

Konuya bir açılış yapan Yıldırım Türker'in "Erk ile Erkeklik" yazısı Tayfun Atay'ın " 'Erkeklik' en çok erkeği ezer" yazısıyla tamamlanıyor.

Onur ve Koyuncu'nun yazısı da Kurtuluş Cengiz, Uğraş Ulaş Tol ve Önder Küçükvural'ın "Hegomonik erkekliğin peşinde"yazısıyla eşleşiyor.

Evden şiire ve sinemaya "erkeklik"

Bülent Somay'ın "Yasaklanmış manifesto", Hidayet Şefkatli Tuksal'ın "İslamcı erkekliğin inşası- geleneksel rollerin ihyası"ndan sonra "erkeklik" eve geçiyor: Cenk Özbay ve İlkay Baliç'ten "Erkekliğin ev halleri"

"Türk şiirinde erkek imgesi" yazısı da Yücel Kayıran imzasını taşıyor. Nejat Ulusay'ın "Günümüz Türk sinemasında 'erkek filmleri'nin yükselişi ve erkeklik krizi" ve Tümay Arslan'ın "Onu kaybettin Tahsin hem de yıllar önce: Yeşilçam'ın erkekleri ne istiyor?" yazıları da temayı sinemaya taşıyor.

Yazıların İngilizce özetlerinin de yer aldığı 248 sayfalık dergi "Erkeklik" üzerine bir tartışma açacak, bu belli... Sökmen haklı, "sahiden bereketli bir alan"mış demek gerekiyor belki de.

O kadar ki; insan dergiyi eline aldığı andan itibaren bırakmak istemiyor, dahası bütün bu emek verilmiş araştırma, inceleme ve yorumları bir solukta hemen okumaya girişmekten kendini alıkoyamıyor. (BA)