Türkiye'de Gönüllülük Raporu: Gönüllüyü Koruyan Yasal Mevzuat Yok

Sivil Düşün Avrupa Birliği (AB) Programı’nın “gönüllülük” temasıyla düzenlediği 2. Sivil Toplum Forumu, Ulusal Gönüllülük Komitesi (UGK) Raporu’nun sunumuyla devam etti.

Forumun açılış konuşmasını yapan Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Sivil Toplum, Temel Haklar, Yargı ve İç İşleri Bölüm Başkanı Micheal Rupp, delegasyonun Türkiye’deki sivil toplum çalışmalarına verdiği destekten bahsetti.

Rupp’un ardından BM Gönüllüleri Türkiye Programı Sorumlusu Nil Memişoğlu, “gönüllülük” temasının üç başlıkta incelendiği UGK Raporu’nun sunumunu yaptı.

5 yılda 700’den fazla insan hakları temelli etkinlik

Rupp, AB Türkiye Delegasyonu’nun Türkiye’deki çalışmalara AB’nin etkin yurttaşlık mekanizmasıyla ihtiyaca göre destek sunduğunu, bu bağlamda beş yıldır yürüttükleri çalışmalarda 700’den fazla insan hakları temelli etkinlik gerçekleştirdiklerini söyledi:

“Gönüllülük ve sivil katılım demokratik toplumda çok önemli bir bileşendir. AB’nin Türkiye’deki önceliklerinden biri yurttaşların endişelerinin dile getirebildiği kuruluşlara sahip olmasıdır.

* Micheal Rupp

“AB açısından dayanışma ve sosyal katılım gibi gönüllülük çok önemli bir unsur. Bizim de kamu kurumlarıyla iş birliğini güçlendirmek, sivil toplum örgütlerinin özgürce ve bağımsızca çalışmalarını gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla katkılarımız ve dayanışmamız devam edecek.”

Gönüllülük raporu: Durdur, Koru, Geliştir

Nil Memişoğlu, Ulusal Gönüllülük Komitesi’nin gönüllülüğün yayılmasını amacıyla stratejik bir komite olarak çalıştığını belirterek söze başladı ve UGK'nın bütün çalışmalarını içeren raporun sunumunu yaptı.

* Nil Memişoğlu

UGK raporunda “gönüllülük” teması “durdur”, “koru” ve “geliştir” olmak üzere üç başlık; “yasal –altyapısal açılardan gönüllük”, “kamuoyu nasıl daha fazla gönüllü olmaya teşvik edilir” ve “sivil toplum kuruluşları” başlıklarıyla üç masada incelendi.

“Durdur”

Raporun bu başlığında gönüllülüğe dair eksikler ve sorunlar ele alınıyor:

Yasal- Altyapısal:

* Tanımlayıcı, gönüllüyü ve gönüllü çalıştıranı koruyan ve tüm paydaşları teşvik edici mevzuat eksikliği

* Kamu kurumlarında, gönüllülüğü bütüncül olarak ele alacak muhatap bir kurum olmaması

Kamuoyu

* Gönüllü çalışmaları yürüten örgütlere yönelik algı/güven sorunları

* Gönüllü çalışmaların medyada görünürlüğünün az olması

* Gönüllü olma motivasyonunun önündeki engeller

* Gönüllü çalışmalarla ilgili araştırma ve bilgi eksiklikleri

Sivil toplum kuruluşları

* Eğitim sistemi ve politikalardan kaynaklı yaşanan aksaklıklar

* Gönüllülüğün araç olarak kullanılması

* Gönüllülerle çalışmaya yönelik kapasite geliştirici materyallerin eksikliği

* Gönüllülüğün yalnızca büyükşehirlerde ve tüzel kişiliği olan örgütlerde yapılabileceği algısı

"Koru"

Raporun bu başlığında gönüllülüğe katkısı olan ve korunması gereken oluşumlar ve etkenlere yer veriliyor:

Yasal-Altyapısal

* Kamu kurumlarının gönüllülükle ilgili düzenlemeleri

* Sivil toplum kuruluşlarının gönüllülük politikaları ve iyi uygulama örnekleri

* UGK’nin varlığı

* Akademini yasal konulardaki desteği

Kamuoyu

* Kitlesel uygulamaların desteklenmesi

* Farkındalık artırıcı kampanya faaliyetleri

* Gönüllüleri ödüllendirme

* Gönüllülüğün üretim odaklı araçsallaştırılması

Sivil toplum kuruluşları

* Gönüllülerle çalışan örgütlerin alternatif gönüllülük modelleri ve programları

* Sivil toplum kuruluşlarının bir arada çalıştığı kuruluşlar

Başlat/Geliştir

Raporun son başlığında ise gönüllülük çalışmalarını geliştirmek için mevcut duruma dair düzenlemeler ve yeni ihtiyaçlar dile getiriliyor:

Yasal- Altyapısal

* Gönüllülük alanında mevcut durumla ilgili veri toplanması

* Yasal mevzuatın hazırlanması ve kamu kurumlarında, gönüllülüğü bütüncül olarak ele alacak muhatap bir kurum oluşturulması

* Gönüllülerle çalışan örgütlere, gönüllülerle yürütülen çalışmalarda avantajlar sunulması

* Gönüllülükle ilgili bilinir bir çevrimiçi platform oluşturulması ve gönüllülük alanındaki görünürlük çalışmalarının artırılması

* Yurtdışındaki gönüllülük çalışmalarının örnek alınması

Kamuoyu

* Gönüllü çalışmaları yürüten örgütlere yönelik algı ve güven sorunları

* Gönüllü çalışmaların medyada görünürlüğünün artırılması/medyayı ortaklığa katma

* Kavramların doğru tanımlanması ve birbirinden ayrılması

* Sosyal etkinin doğru ölçülmesi ve sürdürülebilirliği

* Örgütlü olmayan gönüllülük biçimlerine yönelik desteklerin artırılması

* Gönüllü çalışmalarla ilgili araştırma ve bilgi eksikliklerinin giderilmesi

Sivil toplum kuruluşları

* Gönüllülük kavramının yaygınlaşması için ortak iletişim ve farkındalık çalışmaları

* Farklı paydaşlarla iş birlikleri

* Gönüllü profillerinin çeşitlendirilmesi. 

 (TP)