Türkiye’den sonra ABD: Cemal Kaşıkçı davası kapatıldı

Fotoğraf: AA

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gazeteci Cemal Kaşıkçı'yı öldürmek için komplo kurduğu iddiasıyla Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman aleyhine açılan davayı, cinayete karıştığı yönündeki "inandırıcı iddialara" rağmen veliaht prensin "devlet yöneticisi dokunulmazlığına" sahip olduğunu belirterek reddetti.

Washington DC Bölge Yargıcı John Bates konuyla ilgili yaptığı açıklamada Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz tarafından açılan davanın reddedildiğini duyurdu.

Bates söz konusu kararın, Biden yönetiminin Muhammed bin Selman'ın davadan çıkarılması talebi ve Bin Selman'ın "devlet yöneticisi dokunulmazlığı" olduğu gerekçesiyle aldığını belirtti.

Bates, karar vermedeki "rahatsızlığı" kabul etti, ancak Biden yönetiminin Prens Selman’ın yargılanamayacağına yönelik tavsiyesi nedeniyle fiilen eli ve kolunun bağlı olduğunu söyledi.

Biden yönetimi, 18 Kasım'da Cengiz tarafından açılan davada, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman'ın dokunulmazlığının bulunduğunu mahkemeye bildirmişti.

Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz başlattığı hukuk mücadelesinde çıkan ret kararı, bin Selman’ın 2018’teki cinayetten sorumlu tutulması çabasının da sonunu getiriyor.

Davasının reddedilmesi, bin Selam’ın artık ABD'ye özgürce seyahat edebileceği anlamına geliyor.

Dava, onu tutuklama yetkisine sahip ABD savcıları tarafından açılmamış olsa da devam etmesine izin verilmiş olsaydı, Selman için yasal bir mayın tarlası oluşturulacak ve suçlu bulunsaydı mali çıkarları tehlikeye girecekti.

TIKLAYIN - Türkiye'den sonra ABD de Cemal Kaşıkçı'dan vazgeçti

ABD ve Suudi Arabistan ilişkileri

ABD, Cemal Kaşıkçı cinayetinden sonra Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman'ı doğrudan sorumlu tutan bir politika izledi.

CIA, cinayetten sonra, Muhammed bin Selman’ın, faaliyetleri monarşiyi baltalayan bir muhalif olarak algılandığı için Cemal Kaşıkçı’yı İstanbul’da öldürme planına onay verdiğini rapor etti.

Sert eleştiri ve tartışmalara rağmen ABD kaçak davrandı. Suudi Arabistan’la iyi ticaret ilişkileri kurdu. Biden öncesindeki Başkan Donald Trump Kaşıkçı'nın öldürülmesinin ardından Riyad'la ilişkileri sınırlandırmaya çalışan Kongre'nin çabalarını başkanlık kararnameleriyle defalarca engelledi.

Kongre'yi safdışı bırakarak Suudi Arabistan ve bölgedeki en büyük müttefiki Birleşik Arap Emirlikleri'ne 8 milyar dolar değerinde silah satışı yapılmasını sağladı.

Ayrıca cinayetin ardındaki çok kısa bir süre önce Suudi Arabistan ABD’den 400 milyar doların üzerinde ticaret yaptı.

Ancak bu durum ilişkilerin başka nedenlerle gerilmesine engel olmadı. İki ülke arasındaki ilişki son aylarda Biden'ın Riyad'ı petrol üretimini kısmamaya ikna edememesiyle daha da kötüleşti.

Ancak buna rağmenin Biden yönetim, Suudi Arabistan’la arasında on yıllardır süren sıkı güvenlik ilişkisinin kurtarılabileceğine dair işaretler aradığı biliniyor.

Cemal Kaşıkçı cinayeti

Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed bin Selman'a yönelik eleştirileriyle bilinen Cemal Kaşıkçı, 2 Ekim 2018'de nikah işlemleri için gittiği Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğundan bir daha çıkamadı.

İlerleyen süreçte Kaşıkçı'nın, konsoloslukta öldürüldüğü ve cesedinin parçalandığı ortaya çıktı. Kaşıkçı'nın cesedine bugüne kadar ulaşılamadı.

Uluslararası baskılar karşısında Suudi Arabistan'da yapılan yargılamada ismi açıklanmayan beş sanık idam cezasına, üç kişi de ağır hapis cezalarına çarptırıldı. İdam cezaları bir süre sonra 20 yıla varan hapis cezalarına çevrildi.

Türkiye'de de Kaşıkçı'nın öldürülmesiyle ilgili 20 kişi hakkında "canavarca hisle öldürmekten" dava açıldı. Davada yargılanan kişi sayısı daha sonra 26'ya çıktı.

31 Mart 2022’deki duruşmada Suudi Arabistan, dosyanın kendilerine devrini ve sanıklar üzerindeki kırmızı bültenin kaldırılmasını istedi. Duruşma savcısı da bu yönde mütalaa verdi ve mahkeme konunun Adalet Bakanlığı'na sorulmasına hükmetti. Ardından Adalet Bakanlığı bu talebe olumlu yönde cevap verdi.

Daha sonra da İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi davayı Suudi Arabistan’a devretti. Bu karara karşı yapılan itirazları da mahkeme reddetti.

Veliaht Prens Muhammed Bin Selman, 2019'daki bir açıklamasında "Kaşıkçı cinayetini işleyenlerin sorumluluğunda olduğunu" kabul etmiş ancak cinayetten haberi olduğu değerlendirmelerini inkar etmişti.

TIKLAYIN - Katiller yargılanmayacak: Cemal Kaşıkçı dosyası artık Suudi Arabistan'da

Kaşıkçı cinayetinin ardından gerilen Türkiye ve Suudi Arabistan ilişkileri de bu yılın başlarında diplomatik bağları onarmaya ve yeniden kurmaya başladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kaşıkçı’nın öldürülmesinden sonra ilk kez geçtiğimiz Nisan’da Riyad'ı ziyaret etti.

Buna karşılık Suudi Arabistan, bin Selman'ın yapacağı ziyaretten günler önce Haziran’da Türkiye'ye seyahat yasağını kaldırdı.

(HA)