Uruguayda Gökkuşağı Yasası

30 Ekim 2004 seçimlerinde oyların yarısından fazlasını daha ilk turdan kazanarak iktidara gelen ve görevi resmi olarak 1 Mart 2005 günü devralan Geniş Cephe/İlerici Buluşma koalisyonu, aralarında evlilik bağı bulunmaksızın beraber yasayan çiftlere önemli haklar sunan bir "serbest beraberlikler" yasasını yürürlüğe sokmaya hazırlanıyor. Kadın parlamenter Margarita Percovich tarafından hazırlanan yasanın en önemli özelliğiyse, nikahlı çiftlere tanınan haklardan yararlanacak olanlar arasında cinsel tercih ayrımı gözetilmemesi.

Her ne kadar eldeki yasa tasarısı, seçimlerde sol koalisyon lideri Tabare Vazquez'e destek vermekle beraber, parlamenter adayı listeleri arasında seçim yapmayacaklarını ilân eden eşcinsel çevreleri tam tatmin etmiş değilse de, Percovich projesinin büyük önem taşıdığını söylemek mümkün. Tasarıyı yetersiz bulanların odaklandıkları nokta ise, "serbest birliktelikler" yasasının iki ayrı cinsiyetten olan sevgililere tanıdığı çocuk edinme hakkının eşcinsel çiftlere tanınmayacak olması.

Eşcinsel evliliği kilise nikahı veya onayı aramaksızın fiilen yasallaştıracak olan düzenlemenin mimari Margarita Percovich, koalisyon içindeki çevrelerden, ismini Uruguay halk kahramanı Jose Gervaiso Artigas'tan (1764-1850) alan Vertiente Artiguista (Artigasçı Kaynak) örgütüne üye.

Kürtaj hakkı üzerindeki yasağın kaldırılmasına dair kampanyanın da destekçilerinden olan Percovich, uyuşturucu kullanımının serbestleştirilmesi çalışmalarının da sözcüleri arasında.

2002 yılında Avrupa Parlamentosu'nun ev sahipliğinde Brüksel'de, ertesi yıl ise Meksika'da toplanan "Yasak karşıtı reform" çalışmalarına katılan Percovich, kendisinin kişisel olarak tam yasallaştırmadan yana olduğunu, ancak Uruguay'da atılacak ilk adımın hafif uyuşturucuları serbest bırakmak olabileceğini belirtmişti. Uyuşturucuların yasallaştırılması, Uruguay'ın halen gündeminde bulunuyor.

Arjantin yasallaştırdı, Honduras yasakladı

Ayni cinsiyetten insanlar arası evlilik, yakın zamana değin pek az ülkede yasaktı. Ancak farklı ülkelerdeki yargı organlarının, evlilik kurumunu düzenleyen yasalarda bu kurumun üyelerinin farklı biyolojik cinsiyetler taşımalarının zorunluluğundan bahsedilmemesine karşın nikah başvuruları geri çevrilen çiftlerin şikayetleriyle meşgul olmaya başlaması, devletleri bu konuda yeni yasal düzenlemeler yapmaya itti.

Eşcinsel evliliğin yasaklanması yanlıları, bu görüşlerini genellikle dini ve ahlaki gerekçelere dayandırıyorlar. Evlenme hakkının kullanımında cinsel tercih ayrımı yapılamayacağını belirten bir yasama yahut yargı kararından yana olanlar ise, Sosyalist Parti (PS) sözcüsü François Hollande'ın geçen aylarda Fransa'da gündeme gelen bir mahkeme sürecinde dile getirdiği gibi, sosyal hak ve sorumluluklarda herkesin eşit olduğunu belirtiyorlar.

Latin Amerika'da eşcinsel evlilik ilk olarak 2003 yılında, Arjantin'in kendi ayrı yasalarına sahip özerk başkenti Buenos Aires'te yasallaştırılmıştı. Son olaraksa, geçen hafta, Orta Amerika ülkelerinden Honduras'ta yasaklandı.

ABD'de, Vermont ve Havai dışındaki eyaletler, evlenecek kişilerin ayrı cinsiyetlerden olmasını şart koşuyor. (GÇ/TK)