Yaşlıya İş, Gence Emeklilik Yok
Sosyal Sigortalar Kanunu'nda 2002'de yapılan değişiklik nedeniyle, prim günlerini dolduran ancak yaşını beklemek zorunda kalanlar artık emekli olmak istiyor. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ankara milletvekili İzzet Çetin'in öncülüğünde, yüzbinlerce kişinin mağdur olduğu belirtilerek meclise konuyla ilgili araştırma önergesi verildi.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanun'un bazı hükümleri, 01 Haziran 2002 Tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 4759 Sayılı Kanun ile değiştirilmişti. 1999-2002 arasında yasa değişikliğinden önce çalışanların emekliliği için kadınlarda 20 erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi vardı. Kanunun yeni haliyle emeklilik yaşı erkeklerde 60'a, kadınlarda 58 yaşına yükseldi.
1999'dan önce işe başlayanların ise yasadaki değişiklikle getirilen "kademeli yaş şartı" nedeniyle emekli olacağı yaş üç ila 10 yıl arasında uzadı.
Bu durumda, birçok kişi sigorta primi dolduğu halde emekli olabilmek için yaşının dolmasını beklemeye başladı. Bir buçuk yıl önce aynı mağduriyeti yaşayan kişiler bir araya geldi ve ortak mücadele etmeye başladı.
Şu anda facebook'ta iki ayrı grup halinde "Emeklilikte Yaşa Takılanlar Grubu" adı altında 40 bin üye var. Milletvekilleri ile görüşmeleri sürüyor.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar Grubu, 1 Mayıs'ta "Hükümet bir çılgın proje de bize yap" diye pankart açtılar.
"Eski yasanın kurbanlarıyız"
Mersin'de eski devlet memuru 43 yaşındaki İlkay Mutlay'ın üç yıl önce primleri dolmuş; üç yıl daha bekleyecek.
"Primim doldu, siyasi nedenlerle işten çıkarıldım. Şimdi hangi iş için başvursam 'sizin emekliliğin gelmiş, yaşlısınız' diyorlar.
"Emekli maaşımızın düşmemesi için üst sınırdan sigorta ödemeleri gerek, bu yaşta kimse size üst sınırdan sigorta yatırmaz. O zaman sigorta yapmayın bizi diyoruz; bu sefer işveren bu riski almıyor."
"Eski yasanın kurbanlarıyız" diyen Mutlu, durumunu şöyle özetliyor: "İşveren yaşlısınız diyip iş vermiyor, devlet gençsin diyip emekli etmiyor".
"41 yaşında pastacılık öğreniyorum"
Nagehan Atmaca 41 yaşında, kimya mezunu, "20 yıl çalıştım, 38 yaşında işsiz kaldım" diyor.
"Özel sektörde çok yoğun çalışıyordum, artık çocuğumun yüzünü göremediğim için ayrılmak zorunda kaldım. Primlerim doldu, ama emekli olamıyorum. Hiçbir yerde iş bulamıyorum. Bu yaştan sonra meslek edinmeye çalışıyorum, pastacılık öğreniyorum.
"Sağlıktan da eşimin sigortası ile faydalanıyorum; yoksa sağlık sigortası primi ödemeniz gerek; (şu anda GSS sistemine geçildi). Çok yüksek ücretler değil ama işiniz yoksa ayda 35 lira da çok fazla."
"Meclis araştırması açılmalı"
CHP verdiği araştırma önergesinde de, ekonomide yaşanan olumsuzluklar nedeniyle işini kaybedenlerin, iş yerini kapatan esnafın emeklilikte kademeli geçiş nedeniyle emekli aylığından faydalanamadığı ve çeşitli nedenlerle de sigortalı iş bulamadıkları belirtildi.
Gerekçede, ''SGK'da bulunmayan emeklilik verilerini, emeklilikte prim ödeme süresini tamamladığı halde emekli aylığı için yaşının dolmasını bekleyenlerin sayısını, sorunlarını, çözüm alternatiflerini tespit etmek, SGK için bir veri tabanı oluşturmak amacıyla Meclis Araştırması açılması'' istendi. (NV)