Yeni rapor: 1.5°C'yi aşmak artık kaçınılmaz
İklim Biliminde 10 Yeni Öngörü 2023/2024 raporu yayımlandı.
Future Earth, The Earth League ve The World Climate Research Programme, işbirliğiyle hazırlanan yıllık rapor, 2017 yılından bu yana Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) ile birlikte COP’larda (Conference of the Parties / Taraflar Konferansı) yayınmlanıyor.
Bu yıl 24 ülkeden 67 araştırmacı tarafından kaleme alınan rapor, iklim bilimindeki en acil bulguları gözden geçiriyor ve Dubai’de devam eden COP28 müzakereleri ile politika uygulamalarını bilgilendirmeye yardımcı olmak üzere yıllık 10 öngörü sunuyor.
Küresel ısıtmayı 1,5 santigrat derecede tutma hedefi 2029'a kadar aşılabilir
Öngörüler
Rapordaki en önemli öngörülerden biri, Paris İklim Anlaşması hedefi olan 1.5°C'yi aşmanın kaçınılmaz hale geldiği. Ancak 1,5°C'’nin ne kadar aşılacağı ve aşılan süreyi minimuma indirmek hâlâ önem taşıyor. Bu bağlamda raporda yer alan 10 öngörü şöyle:
- 1,5°C'nin aşılması hızla kaçınılmaz hale geliyor. Aşımın büyüklüğünü ve süresini en aza indirmek ise kritik.
- Paris İklim Anlaşması hedef aralığında kalmak için hızlı ve yönetilen bir fosil yakıt kullanımının azaltılması gerekiyor.
- Güçlü politikalar, etkili karbondioksit giderimi (CDR) için gereken ölçeğe ulaşmak için kritik öneme sahiptir.
- Doğal karbon yutaklarına aşırı güvenmek riskli bir stratejidir; gelecekteki katkıları belirsizdir.
- Birbiriyle bağlantılı iklim ve biyoçeşitlilik acil durumlarının ele alınması için ortak yönetişim gereklidir.
- Bileşik olaylar iklim risklerini güçlendirir ve belirsizliğini artırır.
- Dağ buzullarının kaybı hızlanıyor.
- İklim risklerinin bulunduğu bölgelerdeki insan hareketsizliği artıyor.
- Adaleti işlevsel hale getirecek yeni araçlar, iklim adaptasyonunun daha etkili olmasını sağlar.
- Gıda sistemlerinde reform yapılması adil iklim eylemine katkıda bulunabilir.
“Tehlikeli bir yol”
Raporla ilgili konuşan Potsdam İklim Etkileri Araştırma Enstitüsü Direktörü Prof. Johan Rockström, "Bilim çok açık. COP28, dünyanın fosil yakıtları aşamalı olarak terk etme konusunda ciddileştiği küresel toplantı olmalıdır. Dubai, küresel olarak yılda yüzde 1 artmaktan yılda en az yüzde 5 azalmaya geçmesi gereken kömür, petrol ve gaz için ve ekosistemlerde kalan karbon yutaklarını ve stoklarını koruyarak, ayrıca tarımda dayanıklılık ve yeni karbon yutakları inşa ederek doğa için büyük azaltım anıdır. Şu ana kadar hem doğa hem de enerji konusunda başarısız olduk ve bu da bizi Paris İklim Anlaşması hedefi olan 1.5°C sınırını gözden kaçırmaya doğru tehlikeli bir yola soktu,” dedi.
Future Earth Küresel Merkez Direktörü Dr. Wendy Broadgate ise şu sonuca vardı:
"Bilim, 1,5° C dereceyi aşmaya doğru gittiğimizi gösteriyor. Dünyanın dört bir yanındaki toplumlara yönelik riskleri azaltmak istiyorsak bu aşımı en aza indirmek kritik önem taşıyor. COP28, fosil yakıtları aşamalı olarak ortadan kaldırmaya yönelik kolektif eylemin hız kazandığı bir dönüm noktası olmalıdır.”
Raporun tamamını (İngilizce) okumak için tıklayın.
1.5°C değeri hakkında
İnsanlar, dünyanın, sanayi öncesi döneme göre yaklaşık 1,0ºC ısınmasına sebep oldu. Küresel ısıtma şimdiden, kuraklık ve seller gibi aşırı hava olayları, deniz seviyesinde yükselme ve Arktik denizinin erimesi olarak etkilerini göstermeye başladı.
Sera gazı emisyonları mevcut şekilde devam ederse, küresel ısıtma 2030 ile 2052 yılları arasında 1,5ºC sınırını geçecek.
1,5ºC sınırı, sürdürülebilir kalkınma ve yoksulluğu önleme için kritik öneme sahip. Küresel ısıtmayı 1,5ºC ile sınırlandırmak, ekolojik sistemler ve yaşam alanları üzerindeki birçok kalıcı etkinin önlenmesi anlamına geliyor.
Bu sınırı geçmemek için küresel emisyonları 2030 yılında, 2010 yılına göre yüzde 45 azaltmak ve 2050 yılında net sıfır emisyona ulaşmak gerekiyor. (TY)