"Ez kevok im”…Kürtçe’nin sınırları aşan şarkısı

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın

Mart ayında Mısırlı sanatçı Hamza Namira ve bir grup arkadaşının İrlanda’nın ünlü meydanlarından birinde söylediği bir şarkının videosu Youtube başta olmak üzere dijital platformlarda yayıldı. Namira, bu videoda Kürtçe’nin en çok bilinen stranlarından (şarkı) olan “Ez Kevok im”î (Ben Güvercinim) seslendiriyordu.

Videoda meydanda bulunanların ve oradan geçenler de şarkıya eşlik edip tempo tuttukları görülüyordu.

Video kısa sürede pek çok sosyal medya hesabı üzerinden yayıldı.

Kürtçe'nin en çok seslendirilen şarkılarının başında geliyor

1900'lü yılların ikinci yarısından günümüze kadar Kürtçe’nin en çok seslendirilen eserlerinin başında gelen “Ez Kevok im”, Kürt sanatçılar dışında pek çok milletten başka sanatçılar tarafından da söylendi.

Bağdat Radyosu’nun Kürtçe bölümünde söylenmesi özellikle Arap coğrafyasında, Aynur Doğan, Kamkaran, Şehram Nazerî gibi Kürt grup ve sanatçıların pek çok uluslararası platformda okuması da dünya çapında şarkının popülaritesinin artmasına yol açtı.

1917 yılında Şırnak’a bağlı Cizre ilçesinde dünyaya gelip 1982 yılında Irak Kürdistan Federe Bölgesinde bulunan Zaho’da hayatını kaybeden ve uzun yıllar Bağdat Radyosu’nun Kürtçe bölümünde de eser seslendiren Hesen Cizrawî, diğer adıyla Hesen Cizîrî şarkının kaynak kişisi olarak görünüyor.

Kürtçe'nin değişik lehçelerinde seslendirildi

Cizrawî’den sonra onlarca sanatçı Kürtçe’nin Kurmanci, Soranî ve Hewramî lehçelerinde okudu bu şarkıyı.

Hesen Cizrawî bu şarkıyı söylemeye başladığı zaman şarkının bu kadar yaygınlaşacağını bilemezdi ancak O’ndan sonra Arap sanatçılar başta olmak üzere, dünyanın çeşitli bölgelerinden başka sanatçılar da seslendirdi. Hamza Namira bunu son örneğiydi. Kürtler sanatçılarından okuyanlardan bazıları şunlar: Mihemed Arif Cizrawî, Hesen Zîrek, Mamlê, Kamkaran, Dilşad Saîd, Şehram Nazerî, Aynur Doğan ve daha onlarcası.

Türkçeleştirilen şarkılardan biri

Şarkı Türkiye'de ise de biliniyor. Ancak o da Kürtçe'nin Türkçeleştirilen pek çok eserlerinden biri olarak uzun yıllar "Hele yar zalim yar" adıyla seslendirildi. Celal Güzelses tarafından "Hele yar zalim yar" adıyla Türkçeleştirilen şarkıyı Celal Güzelses başta olmak üzere, İbrahim Tatlises, Zekeriya Ünlü ve İzzet Altınmeşe olmak üzere pek çok sanatçı okumuş.

Cazdan popa kadar sözel ve enstrümantal olarak neredeyse pek çok müzik türüyle icra edilen bu eseri, müzik araştırmacısı Zeynep Yaş Hesen Cizrawî’nin bestesi değil de halk şarkısı olabileceğini söyledi. Bianet'e konuşan Yaş, şarkının çok değişik varyantlarla ve Kürtçe'nin birden çok lehçesinde söylenmesinden yola çıkarak bu kanıya vardığını belirtti.

Hep birlikte bakalım kimler bu şarkıyı seslendirmiş:

1- Hesen Cizrawî