Oy kullanma hakkı olmadan doğdu, şimdi bakan oluyor

*Fotoğraf: Vanity Fair.

Deb Haaland 1960'ta doğduğunda, Amerikan Yerlileri (Kızılderililer), 1924'te federal hükümet tarafından tam ABD vatandaşlığı verilmesine rağmen New Mexico'da oy kullanma hakkına sahip değildi.

Bu hakkı 1962'de elde ettiler ve güneybatı eyaleti ulus içinde en son genişletilen eyalet oldu.

Şimdi ABD medyasında yer alan son haberlere göre Başkan seçilen Joe Biden'in, kamu arazilerini yöneten ajansa liderlik eden İçişleri Bakanı olarak görev yapacak.

• NOT: Deb Haaland, Kızılderili Laguna Pueblo kabilesinin üyesi.

Bu görevdeki ilk yerli olacak

Doğrulanırsa, Kongre Üyesi Deb Haaland, Amerikan Yerlilerinin meselelerinde de önemli bir rol oynayan departmanı yönetecek ilk yerli kişi olacak.

Ayrıca kabine bakanı rolündeki ilk Kızılderili olarak tarihe geçecek.

Yerli hakları grupları ve ilerici Demokratlar, geçen haftalarda New Mexico milletvekilinin adaylığı için bastırmıştı.

Haaland, New York Times'a verdiği demeçte "Biden-Harris iklim gündemini ileriye taşımak, hükümetin, Trump yönetiminin mahvettiği Kabileler ile hükümet ilişkisini onarmaya yardımcı olmak bir onur olacak" diyor. 

"Bu harika, hâlâ şoktayım"

Deb'in başarısıyla ilgili ABD'de yaşayan Kızılderililerden Dr. Twyla Baker yaşadığı hisleri şöyle aktarıyor: 

"Deb'i gördüğümde kendimi görüyorum. Benim için önemli olan şeylerin savunuculuğunu yaptığını gördüm. Bu harika. Hâlâ şoktayım.

"Bağlı olduğum üç kabilemin aslında kazanılmış bir davası var, şu anda İçişleri Bakanlığı ile mahkemedeyiz, toprak haklarımızı korumak için savaşıyoruz. Bu yüzden atanması harika, umarım toprak haklarımız iade edilir."

"Yerli olmayanlar bizi anlamıyor"

Jordan Daniel ise bu seçimin kendisi için çok şey ifade ettiğini söylerken ekliyor: 

"Yerli olmayan insanlar, başa çıkmak zorunda olduğumuz bazı zorlukları ve aynı zamanda dayanıklılığımızı ilk elden görebilecekler.

"Görünüyoruz ve yeter diyoruz, daha iyisini hak ediyoruz."

Kaşif Kolomb onları Hintli sandı

• Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri (Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad.)
• Çoğu anasoylu ve avcı ve toplayıcı, bazıları Olmekler ve Mayalar gibi Mezoamerika Kızılderilileri mısır, Keçuvalar ve Aymaralar gibi Güney Amerika Kızılderilileri patates tarımını keşiften önce de yapan halklardır.
• Hintli olarak da tanımlanmaları, kâşif Kristof Kolomb'un Amerika'nın doğu sahiline ulaştığında burayı Hindistan sanmasından kaynaklanıyor.
• Genetik olarak Kızılderililer'e ilişkin en yaygın haplogrup olarak Haplogrup Q1a3a (Y-DNA) veriliyor. Tıpkı mtDNA gibi Y-DNA da diğer çekirdek kromozomlardan farklı ve Y kromozomu çoğunluğunda benzersiz olup mayoz bölünme sırasında rekombinasyona uğramıyor. 

(PT/AÖ)