Radikal bir ekoloji manifestosu: Bir Boru Hattı Nasıl Patlatılır?
"Onlara ne söylemek isterdik? İnsanlık dünyanın sonunu mükemmel bir uyum içinde mi getirdi diyeceğiz? Yoksa herkesin fırına atılmak için gönüllü olarak sıraya girdiğini mi? Ya da öldürüleceklerini bile bile Yahudiler gibi savaşan bazı insanların olduğunu mu?"
Sahi, bir boru hattı nasıl patlatılır? Ya da hangi koşullarda patlatılır? Boru hattı patlatmak ne tür bir eylemdir?
Malm bu çağrıyı yaparken halk devrimlerinin, ırkçılık karşıtı hareketlerin ve kadınların oy hakkı için süfrajetlerin gerçekleştirdiği sabotajların nasıl da kitlesel eylemliklere dönüştüğünden bahsediyor.
Önsöze "Pasifizm için artık bahane kalmadı," diye başlayan Malm, pandemiden hemen önce taslağını hazırladığı kitabını bir ekoloji manifestosuna dönüştürüyor.
Fanoncu iklim hareketi
Pandemiyle birlikte başta iklim hareketi olmak üzere tüm kitle örgütlerinin planladıkları toplumsal eylemliklerin sekteye uğradığı bir gerçek. Malm da tam olarak bu sıkışmışlık üzerinden konuya giriş yapıyor ve bugüne dek en heyecan verici, en radikal eylemleri örnek veriyor.
"Yeryüzünün Lanetlileri'nde Frantz Fanon'un şiddeti bir 'temizleyici güç' olarak yazdığı ünlü bir dizesi vardır. Yerliyi 'umutsuzluğundan ve hareketsizliğinden kurtarır; onu korkusuz yapar ve kaybettiği az saygısını geri kazandırır. Çok az süreç küresel ısınma kadar umutsuzluk yaratıyor. Bir gün, dünya çapında, özellikle de Güney Yarımküre'de oluşan bu umutsuzluk duygusunun rezervuar çıkışlarını bulduğunu hayal edin. Bir Gandici iklim hareketinin belki de zamanı geldi; belki bir gün Fanoncu yöntemin de zamanı gelecek." |
"Shell Must Fall" (Shell Düşmeli) adlı kitlesel eylemlilik sürecinde Shell'in yıllık hissedarlar toplantısının iklim aktivistleri tarafından militanca basılması, toplantının ertelenmesine yol açmıştı. Kuzey Amerika'nın boru hatlarına karşı verdiği mücadeleden büyük ölçüde ilham alan Almanya'daki iklim hareketi iklim kampı sistemini yeniden hayata geçirmiş ve daha yüksek bir kitlesel meydan okuma düzeyine taşımasıyla yeni bir hareket ortaya çıkarmışlardı:
"Ende Gelände" (Buradan Ötesi Yok). Ende Gelände, iklim adaleti konusunda farkındalık yaratmak için Almanya'daki kömür madenlerini işgal eden bir sivil itaatsizlik hareketi.
Gelecek bilinmezlikle dolu
Kitabın ismi ise Amerika Birleşik Devletleri'nin dünya üzerindeki en büyük boru hattı ağına sahip olması fikriyle ortaya çıkıyor.
ABD, COP1'den bu yana fosil yakıt sondajında bir patlama yaparak bir kez daha dünyanın en büyük petrol ve gaz üreticisi haline geldi. En büyük boru hattı ağına ev sahipliği yapan ABD, boru hatlarını uzatarak 800 bin milin üzerine çıkardı ve sıcak benzini soğutmak için kullanılan yüksek basınçlı hortum üretimini de ikiye katladı.
Almanya, fosil yakıtların en kirlisi olan linyit kömürünü her yıl yaklaşık 200 milyon ton daha çıkarmaya devam ediyor. Açık maden ocakları günbegün genişliyor, ormanlar ve köyler yok ediliyor, is bulutları ufkun ötesine dek uzanabiliyor.
Avrupa'yı özellikle iki yazdır kasıp kavuran sıcaklar ve ardından gelen sel, çığ felaketleri bir anda olmadı diyen Malm şöyle devam ediyor: "Tüm bu felaketler, kaynamaktaki bir kazan olan Dünya'da oluştu. Aynı koşullar hâlâ geçerli. Gelecek ise bilinmezliklerle dolu."
Bu bilinmezliklere yol açan en önemli iki unsur ise; gelmekte olan tehlikenin boyutunun gökteki ve yerdeki tüm canlıları etkileyecek seviyede oluşu, gelişmiş kapitalist ülkelerin potansiyel hedeflerinin her yeri kapsaması. Malm tüm bu soruların yanıtlarını pasifize ve apolitik görenen gündemlere hapsolmak yerine radikal bir şekilde yanıt veriyor ve bizi de bu mücadeleye davet ediyor: Sivil direniş mi, yoksa sabotaj mı? (TY)
|
Marksist kimliğiyle bilinen aktivist-yazar, Socialistiska Partiet (Sosyalist Parti) üyesi. Jacobin dergisinde yazmaya devam eden Malm, Historical Materialism dergisinin editör ekibinde. |
Bir Boru Hattı Nasıl Patlatılır / Yanmakta Olan Bir Dünyada Mücadele Etmeyi Öğrenmek, Andreas Malm, Çev.: Kurtay Kağan Işıtan, Kapak Tasarımı: Arslan Kahraman, Ayrıntı Yayınları, 176 sayfa.