Kadınların Bir Yılı Böyle Geçti...
2008 geride kaldı. Kadınlar 2008'de yine tacize, tecavüze, ölüme maruz kladılar. Yine karar mekanizmalarında yer alamadılar. Ama kadın mücadelesi de son bulmadı. Kadın hareketi medyadan polise, erkeğe sesini yükseltti. Krize, tacize, medyada cinsiyetçiliğe, sendikalı diye işten atan patrona, üç çocuk doğrur diyen Başbakana, savaşa karşı kadınlar meydandaydılar.
İki kadının hukuki kazanımı yılın en olumlu haberleri oldu. Desa'da tek başına direnen Emine Arslan işe iade davasını, Tlin Yıldırım JMO'na karşı psikolojik taciz davasını kazandı.
Ocak: Kadınlar 2008'e Tacize maruz kalarak girdiler
Taciz etmenin cezası 57 YTL: Kadınlar 2008'e Taksim'de tacize maruz kalarak girdiler. Yılbaşını Taksim'de kutlamak isteyen kadınlar, hem kameraların hem emniyetin gözleri önünde topluca erkeklerin taciz ablukasında kaldılar.
Feministlerin Mor İğne kampanyasıyla şikayet aranmaksızın tacizcilerin cezalandırılması talebi yükseltildi. Ancak cezalar kadınları tatmin edecek cinsten değildi: 57 YTL para cezası. Kadınların Mor İğne kampanyası sekiz hafta sürdü.
Kadın "eşinin eve bakamadığını, kumar oynadığını" söyleyerek dava açtı; Yargıtay 3. Dairesi eşinin maaşının kadına ödenmesini istedi. Avukat Habibe y. Kayar "Emsal bir karar. Tüm nafaka taleplerine yaygınlaştırılmalı" dedi.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) tasarısının yasalaşmasına karşı kadınlar hem evde hem işte çalıştıklarından daha fazla mağdur olduklarını söyleyerek geri çekilmesi talebiyle sokaklara çıktı.
AKP'nin istihdam paketi de kadınların aleyhine oldu: Paket işverene kreş açma zorunluluğunu ortadan kaldırıyor, "Annelik Fonu"nu kadın işçilerin maaşlarından da yapılacak kesintilerle oluşturmayı öngörüyordu.
Kadınlar milliyetçi kimi yayınlarca hedef gösterilen Perihan Mağden ve Ece Temelkuran'la dayanışma kampanyası düzenlediler. Eski Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt'ın kanlarıyla bayrak yapan çocukları olumlamasını protesto kadınlar "Militarizm ve milliyetçilik kadın düşmanlığı üzerinde yükseliyor" diyerek bildiri yayınladılar.
Avrupa Konseyi (AK) Parlamenterler Meclisi, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) için gösterdiği üç yargıç adayı arasından Prof. Dr. Işıl Karakaş'ı seçti.
Bitlis'te kadınlar Güldünya adıyla dernekleştiler.
Şubat: Ayşe Yılbaş'ı ayrılmak istediği kocası öldürdü
Şubat ayında türban serbestisini Anayasa'ya getirme tasarısı tartışması kadınların gündemindeydi. Kadınlar tartışmayı başıörtülü olmanın eğitim hakkı önünde engel olarak durması üzerinden değerlendirdiler.
Bir diğer konu Medeni Kanun'da boşanan kadınların tekrar evlenebilmek için 300 gün beklemesiyle ilgili düzenlemenin kadına yönelik ayrımcılık olduğuydu.
Meksika'nın başkenti Mexico City'de toplu taşıma araçlarında cinsel tacize karşı sadece kadınların binebildiği otobüsler konuldu
Olof Palme 2007 ödülü İranlı gazeteci ve feminist aktivist Pervin Ardalan'a verildi.
22 Şubat'ta stajyer doktor Ayşe Yılbaş, ayrılmak istediği astsubay eşi tarafından vurularak öldürüldü. Yılbaş'ın bir kızı vardı.
Ernst&Young Türkiye ve Milliyet gazetesinin verdiği Yılın Sosyal Girişimcisi ödülünü Kadın Merkezi (KA-MER) kurucu başkanı Nebahat Akkoç ve Hey Tekstil Grup Yönetim Kurulu Başkanı Aynur Bektaş paylaştı.
Mart: Kadınlar Başbakan'a "Sen doğur" dediler
Mart ayından kadınların gündeminde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, 8 Mart'ın gündemindeyse Başbakan'ın "Kadınlar en az üç çocuk doğurun" sözü vardı.
Türkiye'nin her yerinde alanlara çıkan kadınların en eğlenceli sloganı şöyleydi:
"Bana bak başbakan, tepemizi attırma, kendin yat kuluçkaya, Bir Türkçük iki Türkçük, üç Türkçük doğurmaya..."
PEN Yönetim Kurulu Duygu Asena Ödülü’nün sürdürülmesine karar verdi. Kadınlar "8 Mart hediyesi gibi" dediler.
Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi'nin (KEİG) hazırladığı raporu açıkladı: Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) 18 yaşın üstünde olup gelir getiren bir işte kayıtlı olarak çalışmayan ve evli olmayan kadınları dışlıyor. Tarımda çalışan geçici işçi kadınlar SSGSS kapsamı dışındalar. Genelevde çalışan seks işçileri SSGSS kapsamında, ancak dokuz bin prim ödeme günü ve 65 emeklilik yaşı koşullarını tamamlamaları zor.
Sosyal Haklar İçin Kadın Platformu "SSGSS'ye esastan itiramız var" diyerek eylemlerini sürdürdüler.
Nisan:Pippa Bacca Öldürüldü
Kadınlar, "Kadın Emeği Kurultayı"nda sorunların çözümü için sosyal devlete düşen rolü konuştu.
Aile ve Sosyal Araştırtmalar Genel Müdürlüğü'nün Aile Yapısı Araştırmasını açıkladı: On erkekten yaklaşık üçü anlaşmazlık durumunda eşlerine seslerini yükseltiyorlar, 10 kadından yaklaşık üçü ise görücü usulüyle evleniyor.
ÇHD Kadın Hakları Komisyonu ve Kadın Hakları İzleme Grubu bir cuma vaazında "Karınızı çalıştırırsanız günaha girersiniz. Çalışan kadın iş yerinde nefsine hakim olamaz" diyen imam Hasan Hakyemez hakkında suç duyurusunda bulundu.
"Seyahatteki Gelin" projesi kapsamında, İtalya'nın Milano kentinden gelinlikte yola çıkan ve Tel Aviv'e ulaşmayı amaçlayan sanatçı Pippa Bacca'nın Gebze'de tecavüze uğrayıp öldürüldüğü ortaya çıktı.
Feminist hareket Bacca için harekete geçti. Erkekler de kendi aralarında kadına yönelik şiddeti Biz Erkek Değiliz İnisiyatifi öncülüğünde konuşmaya başladılar.
Türkiye Bilimler Akademisi’nin (TÜBA) bilimsel açıdan desteklediği L’Oréal Türkiye Genç Bilim Kadınlarına Destek burslarını Ayşe Elif Erson, Funda Yağcı Acar, Gülşah Şanlı, Mehtap Yüksel Eğrilmez ve Pınar Çamurlu aldılar.
Mayıs: İşten atılan Emine Arslan direnişe çıktı
TBMM alt komisyonundan geçen istihdam paketinin kadınların ev içindeki emeğini gören özel bir önlem içermemesi de kadınların gündemindeydi.
Koç Holding Kurumsal İletişim Direktörü Oya Ünlü Kızıl her yıl 18 kişiye verilen Yale Üniversitesi "Küresel Liderler" ödülünü aldı.
Save the Children'ın raporu gelişmiş ülkeler arasında İsveç ve Norveç'in, az gelişmişler arasında İsrail ve Küba'nın anne olmak için en iyi ülkeler olduğunu söyledi. Türkiye ikinci grupta 52. sırada. Nijer, Çad, Yemen en kötü durumdakiler.
Ankara 8. Aİle Mahkemesi boşandığı eşinin taciz ettiği kadının koruma talebini kabul etti. Feminist avukatlar "örnek karar" dedi.
Eğitim-Sen'in Genel Kurulu'nda Zübeyde Kılıç Öztürk başkan seçildi.
Eski Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) milletvekili Halil Ürün eşini dövdüğü için "kasten insan yaralamak"tan altı ay hapis cezası aldı ancak mahkeme Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesine göre hükmün açıklanmasını geri bıraktığı için Ürün ceza almadı.
Bir kadın gerilla fotoğrafını DTP'li Kurtulan olduğunu öne sürerek yayınlayan Akşam'ın yetkilisi savunmasında "Esir askerleri alırken rahat tavırlarından dolayı onları PKK'yle bağlantılandırdık" dedi.
Örgütlenmek isteyen Emine Arslan Desa'da işten çıkarıldı. Arslan fabrika önünde tek başına direnişe çıktı.
Haziran: Gazetecilikte cesaret ödülü Sevgül Uludağ'ın
Dikili Belediyesi'nde Genel-İş'in imzaladığı toplu iş sözleşmesine göre, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, 1 Mayıs İşçi Bayramı ve 15-16 Haziran günleri ücretli izin günü sayıldı. İlk yıl sosyal haklarla birlikte ücretler yüzde 25 arttı.
Kadınlar Barış Meclisinin çağrısıyla düzenlenen 1 Haziran'da Kadıköy mitingine "Kürt sorununda demokratik çözüm, kadınlar savaş istemiyor, savaşlar en çok kadınları mağdur ediyor" diyerek katıldılar.
31 Kadından Cinsellik Halleri: "İşte Böyle Güzelim" kitabı yayınlandı.
Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği'nin yeni yönetim kurulunu 21 erkek ve 1 kadın, Peyzaj Mimarları Odası'ndan Gülay Odabaş oluşturdu.
Türkiye’nin farklı illerinden gelen “68 kızları” adıyla 68 kuşağından kadınlar İstanbul'da buluştular, yaşadıklarını yazmaya karar verdiler.
İzmir Ekonomi Üniversitesi'nin iki yılda bir düzenlediği 2. Uluslararası Kadın Çalışmaları Konferansı 12-14 Haziran arasında İzmir'de düzenlendi.
"Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler Derneği", "Zorla Evlendirmeye Karşı Eylem Stratejileri" konferansını düzenledi.
Gebze'de, Ç.Ç., beş aylık hamile karısını "niye oğlan çocuğa hamile kalmadın" diyerek dövdü. Savcılık kocayı serbest bıraktı.
Ayşe Yılbaş'ın kocası tarafından öldürülmesi davasında Mor Çatı ve Amargi'nin müdahillik talebini hakim "zarar görmediniz" diye reddetti.
İstanbul'daki feministler, işçi ölümlerinin durması ve çalışma koşullarının düzelmesi için grev yapan tersane işçilerine destek vermek üzere 16 Haziran'da Tuzla'daydı.
1990'da yayımlandığında feminist kuramı ve toplumsal cinsiyet araştırmalarını kökten değiştiren Judith Butler'ın "Cinsiyet Belası" kitabı, yaklaşık 20 yıl sonra Türkçe'ye çevrildi.
Medya İzleme Gurubu (MEDİZ) "Medyada Kadınların Temsil Biçimleri" araştırmasını açıkladı: Sonuçsa medyanın erkeklerin egemenliğinde olduğuydu.
Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı'nın (İHB) illerdeki insan hakları kurullarının gönderdiği verilerden derlediği raporuna göre, son beş yılda binden fazla kişi "namus/töre" denerek öldürüldü.
Uluslararası Kadınlar Medya Vakfı'nın Gazetecilikte Cesaret Ödülü Sevgül Uludağ'ın oldu.
Temmuz: Galata'da balık tutmak isteyen kadın
Gülcan Köse Galata Köprüsü'nde kendi başına balık tutmak istedi."Hayasızca" savcılığa sevk edildi. Hakkında kamu davası açıldı. Kadınlar Köse'ye destek için topluca Galata'da balığa çıktılar.
Sevan Nişanyan eşi Müjde Nişanyan'a içi dışkı dolu kavonoz fırlattı. Kadınlar Nişanyan'ı protesto ettiler.
10. Kadınların Dünyaları Kongresi İspanya'da yapıldı.
Tutuklu Mehmet Desde, Tire B Tipi Cezaevi'nin nizamiye kapısında, kızı ve diğer kadın ziyaretçilerin kadın polis tarafından tüm giysilerinin çıkarttırıldığını, cinsel organlarına bakıldığını yazdı.
1945'te Associated Press'in (AP) muhabiri olarak gazeteciliğe başlayan Talia Dona, 98 yaşında, kızını ziyarete gittiği Atina'da hayatını kaybetti.
Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Raporu, eğitimde eşitlik için 12 yıl zorunlu eğitim, eşitlik komisyonları, yardım yerine hak temelli sosyal politika öneriyor; "Eğitim bütçesi GSMH'nin en az yüzde 5'i olmalı" dedi.
Tülin Yıldırım, Jeoloji Mühendisleri Odası'na (JMO) karşı açtığı işyerinde psikolojik taciz (mobbing) davasını kazandı.
Kadınlar Hayat TV'nin sansürlenmesine karşı eylemler düzenledi.
Ağustos: KEY ödemesinde boşanan kadına para yok
Uşak'ta üç kadın gürültü yapıyorsunuz diye gelen polislerin kimliğini görmek isteyince hakarete uğradıklarını, 155'in şikayetlerini almadığını, gittikleri Emniyet Müdürlüğü'nde dövüldüklerini söyleyerek suç duyurusunda bulundu. Valilik kadınları suçladı.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) gönderdiği listeden rektör atamalarını yaptı. Gül, listede birinci sıradaki üç kadın adaydan ikisini rektörlüğe atadı.
Boşanmış çalışan kadınlar yapılacak KEY ödemesinden yararlanamadı.
Pekin Olimpiyatlarına Türkiye'den 20 kadın sporcu katıldı. Elvan Abeylegesse atletizm dalında 2 gümüş madalya aldı.
Eylül: AKL parite kampanyasını başlattı
MEDİZ'in "Medyada Cinsiyetçiliğe Son" kitabı yayımlandı.
100'den fazla kadın örgütü, Yargıtay 1. Ceza Dairesi'nin yasada böyle bir koşul olmamasına karşın aldığı, "aile meclisi kararı" görmediği için kadın katlini "töre" cinayetinden saymama kararını kınadı.
Taciz ve Tecavüze Son İnisiyatifi kuruldu.
80 sandalyeli Ruanda meclisinde 44 milletvekili kadın oldu.
Avrupa Kadın Lobisi (AKL) “Demokrasi için 50/50 Kampanyası"nın siyasette kadın-erkek eşitliğini hedefleyerek başlattı.
Ekim:"Oğlumu askere göndermiyorum"
Van Kadın Kurultayı gerçekleştirildi.
2009'da tedavüle giren Türk Lirası üzerinde ilk kez bir kadının portresi yer aldı: Fatma Aliye.
Yönetmen Yeşim Ustaoğlu, San Sebastian Film Festivali'nin Altın İstiridye Ödülünü Pandora'nın Kutusu filmiyle aldı. Ustaoğlu ödülünü eleştirmen Fethi Naci'ye adadı.
Emirgan sahilinde beş kadın ve trans-erkeğin alkol taşıdıkları gerekçesiyle polis tarafından zorla karakola götürülmesine karşı Amargili kadınlar herkesi cuma akşamları Emirgan sahilinde içkili eğlence düzenlediler.
Kadınlar Aktütün'deki saldırıların ardından "Oğlumu askere göndermiyorum" diyerek savaşa tepki gösterdiler.
Kriz tartışmalarında da kadınlar yoktu. Uzmanlarsa krizden en çok kadınların etkileneceğini söylediler.
Kadın hakları savunucusu Sevim Zarif ve eşini öldüren Yaşar Özcan hakkında iki ayrı cinayetten ikişer kez müebbet hapis cezasına ve haksız tahrik indirimine yer olmadığına karar verildi.
Psikolog Şule Akdağ'ın 12 yaşındaki kızının ilk reglini davet vererek kutladı.
Başı örtülü ve örtüsüz kadınlar eylemle "birbirimize sahip çıkıyoruz" dediler.
Gebze Kapalı Cezaevi'nde adli suçlardan yargılanan erkek tutuklular, kadınlara bıçak ve sopalarla saldırdı. Saldırıda PKK davasından yargılanan dokuz kadın tutuklu yaralandı.
Anayasa Mahkemesi başörtüsünün iptaliyle ilgili yayınladığı gerekçeli kararında "başörtüsü dinsel simge haline dönüşebilir" dedi.
Kadın Yazarlar Derneği İzmir'de kuruldu.
Bu yılki PEN Duygu Asena Ödülü Ayşe Gül Altınay ve Yeşim Arat’ın ortak çalışması olan Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet ve Handan Çağlayan’ın Analar Yoldaşlar Tanrıçalar'ına verildi.
Kasım: Kadına yönelik şiddetle mücadele gününde kadına şiddet
Mor İğne kampanyası 19 yılı geride bıraktı.
14 yaşındaki B.Ç.'ye cinsel istismardan yargılanan 76 Yaşındaki Vakit yazarı Hüseyin Üzmez'in tahliyesine karar verildi. Feminist kadınlar B.Ç.'nin istismardan dolayı ruhsal bedensel zarar görmediğine karar veren Adli Tıp Kurulu başta olmak üzere, istismarın cezasının düşürülmesini tartışan Yargıtay üyelerini protesto ettiler.
Pippa Bacca'yı öldürmekten yargılanan Murat Karataş suçunu kabul etti. Dava sürüyor.
Başbakan kadınlara bir kez daha "üç çocuk doğurun" dedi.
Gazeteler tecavüze uğrayan oyuncu kadını kişisel bilgilerini ve fotoğrafını vererek haberleştirdi. MEDİZ yayınladığı bildiride gazetecilere "Teczavüze ortak olmayın" çağrısı yaptı.
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Gününde, Taksim'de polis kadınların yürüyüş yapmasını engelledi, açtıkları sergiyi dağıttı.
Aralık: KA-DER yerel seçimlerde yüzde 50 kadın aday talep etti
Avcılar'da polis kılığıyla müzikhol basan beş erkeğin bir kadını (25) saçlarından sürükleyerek kaçırıp tecavüz etmesi görüntüleri medyaya yansıdı. Feministler Avcılar'daki müzikholleri gezerek şiddete karşı bildiri dağıttı.
Türkiye'nin ilk "genç kadın sığınma evi" açıldı.
KA-DER Mart'ta yapılacak yerel seçimler için kampanyasını açıkladı. MHP'nin dava açtığı kampanya afişinde Recep Tayyip Erdoğan, Devlet Bahçeli ve Deniz Baykal omuz omuza mor kravatlarıyla resmediliyor ve "Üçümüz de aynı fikirdeyiz, yerel yönetimlerde yüzde 50 kadın aday" diyorlar.
Mayıs'tan beri direnişte olan Desa işçisi Emine Arslan ve 4 işçi işe iade davasını kazandı. (EZÖ)