HİLAL ERKOCA SÖYLEŞİSİ
SKATEDUCATE: Kaykay feminist bir araç
*Fotoğraflar: Skateducate oluşumu.
Geçenlerde Danimarka'nın Aarhus şehrinde faaliyet gösteren harika bir oluşum ile karşılaştım: ''Skateducate''
Kurucusu Anne Eggebrecht ile online bir toplantıda tanıştık. Birkaç fotoğraf gösterdi, kurduğu dernekten bahsetti.
Daha iki dakika geçmeden heyecanla not almaya başladım. Kadınlardan kurulu bir kaykay girişimi. Üstelik bedava. Kaykayım yok, koruyucu ekipmanım yok, bana öğretecek kimse yok diye düşünen bütün kadınlar için ideal.
Skateducate 2013 yılında kurulmuş. Kendini, kaykay aracılığıyla ilgi ve becerilerin geliştirilebildiği yaratıcı bir öğrenme platformu olarak tanımlıyor. Amacı kız çocuklarına ve kadınlara odaklanmak.
COVID-19 yüzünden Kopenhag'dan kalkıp Danimarka'nın ikinci büyük şehri Aarhus'a gidemediğim için Anne'ya uzaktan röportaj teklifinde bulundum. Türkçe yayınlanacak diye de altını çizdim. Heyecanlandı.
Kaykaya gönül vermiş genç bir kadın. Türkiye'de bu spora heves eden kadınlara ilham olabilecek olmanın heyecanını, bilgisayar ekranımdaki gülümseyen yüzünde görebiliyordum.
"Kaykaya başladım, hep erkekler!"
Anne seni bu inisiyatifi kurmaya ne motive etti? Kuruluş öykünüzü ve ne yaptığınızı anlatabilir misin?
Kaykaya ilk başladığımda etrafımda bunu yapan çok fazla kadın olmadığını fark ettim, hep erkekler! Bunun utanç verici olduğunu düşündüm. Daha fazla kadının kaykayla yaşadığım harika tecrübenin benzerini yaşadığını görmek istedim.
Skateducate'i üniversite eğitimimin üçüncü yılında, gönüllü olarak kurdum. O zamanlar okulda, iki dönemi kapsayacak bir proje yapmamız gerekiyordu. Dünyada eksikliğini çektiğimiz, şu da olsa iyi olur dediğimiz bir proje yaratmamız istendi.
Benim de aklıma bu fikir geldi. Dahil olduğum forum sitelerinde, kadınlara yönelik bir kaykay girişimi fikrim olduğunu, bu şekilde cinsiyet mücadelesine de katkı sağlamak istediğimi anlattım, bana katılmak isteyen olup olmadığını sordum.
O zamanlar kaykay kadının özgürleşmesi ve güçlenmesi için aklıma gelen pedagojik bir araçtı. Ama sonra, üyemiz olan kadınların da motivasyonuyla derneğimiz güçlendi, artık kaykayı sadece sesimizi duyurmakta bir araç değil daimi bir amaç olarak görmeye başladık.
"Ücretsiz kayak seanslarıyla başladık"
Biz neden kaykayda iyi olamayalım ki? Zamanla kaykayın fiziksel ve psikolojik bir sürü olumlu etkisini gözlemledik.
Peki işe nereden başladın?
Aslında ilk projem, dernekten önce, Danimarka'da ve Grönland'da kaykay kampları organize etmekti. Birkaç kamp planı yaptık, irtibata geçtiğimiz okullara kaykay workshopları yapmaya gittik. Ama bunlar çok yavaş ilerliyordu.
Anlaşmalar ve izinler için yoğun müzakereler etmemiz, idari süreçler için beklememiz gerekiyordu. O yüzden bunu başka nasıl yapabiliriz diye düşünmeye başladık.
Sonra, çok da planlamadan, haftalık ücretsiz kaykay seanslarına başladık. Bugün de hala her hafta kadınların ücretsiz olarak katılabileceği, kaykayı bizden ücretsiz temin edebileceği antrenmanlarımız oluyor.
Aynı zamanda kendi renkli ve eğlenceli kaykaylarımızı yaptığımız workshoplar düzenliyoruz, civardaki festivallere katılıp daha çok kadının bizden haberdar olması için uğraşıyoruz.
"Ödünç kaykaylarla yola çıktık"
Kuruluş aşamasında yalnız mıydın? Finansal olarak destek aldığın yerler oldu mu?
Kuruluşun ilk sekiz ayı okuldan bir arkadaşımla beraber çalıştık. O kaykaycı değildi ama etkinlik yönetimi, iletişim ve yaratıcı fikirler bulma alanında harikaydı. İlk dört ay derneğimize gönüllü aradık. O zamanlar sadece birkaç kadın vardı.
Daha sonra 8- 16 yaş grubu için planladığımız kaykay kampı projesinde ekibimize 8 gönüllü dahil oldu.
Anlaşılan herhangi bir maddi bir destek görmemişsiniz?
Hayır, herhangi bir yardım almadık. Tabii, kaykay derslerini hayata geçirebilmemiz için yeterli sayıda kullanılanılabilir kaykay bulmamız gerekiyordu. ????
Etrafımda bu sporu yapan ya da önceden yapmış arkadaşlarıma sordum, onlardan kaykaylarını projem için ödünç istedim, çoğu vermeye gönüllü oldu. Sonra ekipmanlarımızı alabilmek için fundraising (yardım kampanyası) başlattık.
Bu sayede on kaykay ve gündelik ekipmanlarını almaya yetecek kadar paramız oldu.
Bir de kaykayları taşımak için ulaşım aracına ihtiyacımız oldu, sıklıkla bir yerden bir yere gitmemiz gerekiyordu, yine etraftan topladığımız paralarla büyük bir bisiklet aldık, malzemeleri her yere onunla taşıdık.
Derneğimiz büyüyüp daha çok kadına ulaştıkça proje fonlarından faydalanmaya başladık. GAME (Danimarka) ve DGI (Danimarka) gibi sporla ilgili kurumların proje partneri olduk.
"Bu spor rezil olmayı öğretiyor"
Hem az önce altını çizdin hem de daha önceki bir röportajında okumuştum, proje aklına ilk geldiğinde bunu kadınların güçlenmesinde bir araç olarak gördüğünü söylüyorsun. Bu konuyu biraz açar mısın?
Evet başlangıçta sadece araç olarak gördük. Ama kaykay hem beceri, dayanıklılık gibi insanın akıl sağlığına katkıda bulunan tarafları geliştiren, hem de insanların önünde düşme, rezil olma, çirkin görünebilmeyle barışmayı öğreten bir spor.
Aynı zamanda bunu fotoğrafçılık eğitimi, rampaları kurma ve dizayn etme eğitimleri ile de birleştirdik. Kaykayla ilişkilendirilebilecek her türlü ilgi alanını programımıza eklemeye çalıştık.
"Kaykay bizim için feminist bir araç"
Kaykay hala bizim için feminist bir araç. Ama şimdi eğlenmeye de odaklanıyoruz. Çünkü biz ekip olarak eğlenir iyi vakit geçirirsek bizi izleyen kadınlar da kaykayın eğlenceli olabileceğini düşünür, neden denemeyeyim ki diye sorar.
Artık, kadınları kaykay topluluğuna dahil etme, buradaki yerleşik kuralları değiştirme ve çeşitliliği artırma ile de ilgileniyoruz. Amacımız kaykayın herkes için olduğunu göstermek. Başlarda gönüllüler arasında bile bunu pedagojik bir araç olarak görme eğilimi vardı.
Hatta bazıları bunun futbol ya da başka bir sporla değiştirilebileceğini bile düşünüyordu. Ama şimdi, ekibimiz öncelikle ve ilk olarak kaykaya odaklanmış durumda.
Kaykayda nasıl daha iyi olabiliriz diye uğraşıyoruz. Zaten güçlenme meselesi biz kaykayda iyileştikçe doğal olarak ortaya çıkıyor.
Kurslara katılanların ortalama yaşı nedir? Hangi yaş grubundan daha çok talep alıyorsunuz?
9-14 yaş grubundaki kızların ilgisiyle başladık. Haftalık ders programlarımızı oluşturduğumuzda ilgi 18 yaş üstüne çıktı. Şimdi kurslara gelenler 20-25 yaş aralığındaki kadınlar.Otuz yaş üstünden de gelen oluyor ama hala en büyük ilgi 20-25 yaş grubundan.
"Eşit zaman konusunda diretiyoruz"
Kadın kaykaycılar olarak önyargıya maruz kaldığınız oluyor mu? Nasıl başa çıkıyorsunuz?
Hala bu toplulukta yerimizi bulmaya çalışıyoruz. Genellikle yarışlarda önyargı görünür hale geliyor. Erkeklerle aynı seviyede olmasak da adil ve eşit yarış, eşit değerlendirme, eşit zaman konusunda diretiyoruz. Bir yerden başlamamız lazım diye düşünüyorum.
Yine de bazen Bununla idare et! tavrıyla karşılaşıyormuş gibi hissediyorum. Ayrıca bazen projelerimiz için fon ve destek aldığımızda kadın olduğumuz için değil gerçekten harika fikirlerimiz olduğu için aldığımızı savunmak zorunda kalıyorum.
Genelde herkes aksini düşünüyor.
Başlattığın bu inisiyatifin kadınları kaykaya çekmede etkili olduğunu düşünüyor musun?
Tabii! Yaşadığım yerde kaykay yapan bir sürü kadın görüyorum artık. Hatta neredeyse tüm ülkede. Tabii bu sadece benim sayemde değil, ama bulaşıcı bir süreç.
Diğer kadın kaykay gruplarını destekliyoruz, hem sosyal medya üzerinden hem de gerçek hayatta birbirimize destek oluyoruz. Skateducate'i kurduğumda Aarhus'ta sadece bir kaykaycı kadın tanıyordum, şimdi sayısını bile bilmiyorum, o kadar çoklar.
Pandemi süreci neleri değiştirdi?
COVID-19 durumu sizi nasıl etkiledi peki?
Pandemide insanların kaykay ve ekipmanlarını, ülke genelindeki kaykay pistlerinin haritasını ödünç almak için başvurabilecekleri bir yardım paketi yaptık ve birçok online ders hazırladık. Bu süreçte kaykaya çok talep vardı.
Sanırım insanlar dışarı çıkmak ve kaymak için oldukça iştahlıydı, çünkü kaykay COVID-19 sırasında açık havada mümkün olan sayılı etkinlikten biriydi. Biz de bu duruma uygun hareket etmeye çalıştık.
"Acemi de olsanız kaymaktan korkmayın"
Kaykayla ilgilenmek isteyen ama nereden başlayacağını bilemeyen kadınlara ne önerirsin, özellikle Türkiye'dekilere?
Varsa kaykay pistlerine, plaza önlerine, iyi betona sahip bir yere gidin ve acemi bile olsanız kaymaktan korkmayın! Google'da "flatland tricks" şeklinde arama yapabilir ve videolardan ilham alabilirsiniz.
İmkanınız varsa ahşaptan birkaç parça malzeme ile kendi kaykayınızı yapabilirisniz. Yapması bile çok eğlenceli ve yaparken çok şey öğreniyorsunuz.
Yalnız kaymak istemiyorsanız bir arkadaşınıza sormaktan çekinmeyin. Sosyal medya üzerinden size katılmak isteyen başka kadınların olup olmadığını araştırmak da iyi bir fikir olabilir.
Kaykaycılar genelde arkadaş canlısı olur, amaçları dünyada daha fazla kaykaycı görmektir:) Yanlarına giderseniz size bir takım hileler öğretebilirler.
(HE/PT)
NOT: Skateducate hakkında daha fazla ilgili için aşağıdaki sosyal medya hesaplarına bakabilirsiniz.