Sokak Kedilerinin de "Başlarını Sokacak" Evleri Olabilir!

Seçim arifesi haliyle demeyin! Bu yazı seçim öncesine "denk geldi" gerçekten. Çünkü bahsi geçen "kedi evlerini" bendeniz henüz yeni keşfettim. Oysa bu proje neredeyse bir senelik ve bir ikincisi de yolda...

Didem Gökgöz... O bir hayvansever. Bir iç mimar olan Gökgöz "Elimdekiyle sokak hayvanları için ne yapabilirim?" diyerek onlara başlarını sokacakları minik evler tasarlamış. Bu proje herkese örnek olacak bir proje. Yurt dışında belki benzerleri var. Ama Türkiye’de bir ilk. Her daim ikinci plana atılan hayvanlara bir türlü sıra gelmez bilirsiniz, öncelikler farklıdır. Bu yüzden böylesi "ilk projeler" yaratıcıları için zorluklar silsilesini de beraberinde getirebilir. Tabii ki Didem hanim ve arkadaşları bu zorluklardan nasiplerini almışlar. Ama onlar, yani bu projedeki gönüllü mahalle sakinleri, karşılarına çıkan engellerden yılmamış. Direnmiş, çabalamış ve sonuca ulaşmışlar... Üstelik Nişantası gibi zor bir muhitte, uyumak için bir beton bile bulamayan kediler şimdi başlarını sokacak evleri buldular. Eh darısı diğer sokak hayvanlarının başına...

Bu çalışma nereden aklınıza geldi?

Yaşadığımız semt olan Nişantaşı’nda dört ayaklı dostlarımız, özellikle de kediler, bizim her gün yaşamı paylaştığımız küçük karakterler. Onlar için, barınabilecekleri, zarar görmeden mama yiyebilecekleri bir yer, bir köşe yapmak uzun zamandır hayalimizdi. Çünkü Nişantaşı ve Şişli gibi trafiğin en yoğun olduğu bölgelerde, onların hayatlarını sürdürmeleri neredeyse bir mucize. Arabaların altlarına sığınıyorlar, o kaldırımdan bu kaldırıma kaçıyorlar ve maalesef çok acı sonlar yaşıyoruz. Az sayıdaki park ve yeşil alan ise onlar için birer vaha niteliğinde. Tabii insanlar izin verdikleri sürece. Barınmak, huzur içinde yaşamak onların da en doğal hakları.

Bu civarda yaşayan hayvanseverler olarak daha önce karlı bir kış günü daha basit, plastik kutular ve elimizdeki fazla malzemelerle yapmış olduğumuz ve pisilerimiz tarafından çok sevilen evler, bir gecede göz kırpmadan ve hiç açıklama yapma gereği duyulmadan ortadan kaldırıldı. O kadar emeğin ve bağlanan umudun boşa gittiğini gördükten sonra, uzun bir süredir bizim için bir hayal, bir amaçtı daha dayanıklı ve "resmi" kedi evleri yapabilmek.

Bu örnek çalışmayı kimler yaptı, "dernek" diyebilir miyiz sizlere?

Kedi Evleri Projesi tamamıyla Nişantaşı’nda yaşayan, hayvanları çok seven ve birbirleriyle bu sevgi sayesinde sokak hayvanlarını beslerken ya da onların bakımlarını birbirinden bağımsız şekilde yaparken tanışan kişilerce hayata geçirildi. Biz kendimize Nişantaşı Hayvan Dostları ya da Nişantaşı Gönüllüleri demeyi tercih ediyoruz. Bu projede başı çeken lokomotifler olarak, Sayın Gönül Eren, Serap Erbeş, Erki Saygın, Belin Benli Özdoğancı, Esra İncesu, Hülya Devranoğlu ve Moris Bey’i sayabiliriz. Tabii bu çalışma sevgili Av. Deniz Tavşancıl Kalafatoğlu’nun büyük katkı ve çabaları olmasaydı hayata geçirilemezdi. Deniz Hanım bizim engelleri aşıp, doğrudan Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül ile iletişim kurup, amacımızı açık bir şekilde ifade edebilmemizi sağlayan büyük bir hayvan dostu ve bir hayvan hakları savunucusudur.  Ona büyük bir teşekkür borçluyuz.

Peki bu projenin örnek oluşturabilmesi mümkün mü? Hayvanseverler sizinle temasa geçip, kendi bölgelerinde de  bu çalışmayı yapabilirler mi?

Bizim en büyük amacımız bu projenin bir örnek teşkil etmesi. Türkiye’nin dört bir yanında yaygınlaştırabilmek. Özellikle şehir hayatının yok ettiği hayvanların doğal yaşama alanlarının yerine, en azından onlara  sert koşullarda başlarını sokabilecekleri bu minik barınakları verebilmek. 

Elbette, bu evlerin projelerini ben kendim çizdim, daha birçok farklı modeli var. Bunları seve seve, bu gibi projeleri hayata geçirmek isteyen hayvanseverlerle paylaşabilirim. Hatta bazı örnekleri bir süre önce  Kocaeli’ndeki bazı hayvan dostları ile paylaştım bile. Umarız ki yakında oradan da güzel haberler duyarız.

Tabii ki izin almak bu projedeki en önemli husus. Biz de bu konuda oldukça büyük zorluklar yaşadık.  Hiyerarşik olarak düzenin en altından başladık izin almaya. Olumsuz yanıtlar bizi gitgide bir üst mevkiye yöneltti ve sonunda kendimizi Sayın Mustafa Sarıgül’ün karşısında bulduk. Kendisi sokak hayvanları ve kedi evleri projesine çok ılımlı yaklaştı ve çok hızlı bir şekilde çalışmaya başladık. İzni almamızdan iki hafta sonra beraberce açılış yaptık. Tabii ki Sayın Belediye Başkanımıza ulaşana kadar birçok caydırıcı engelle karşılaştık, izin alma süreci bizim için yaklaşık 3 ay sürdü.  Benim önerim, böyle projeler gerçekleştirmek isteyenlere kesinlikle yılmasınlar ve mümkünse bizzat belediye başkanlarına ulaşmaya çalışsınlar. Yoldaki engellerle boşuna ümitsizliğe kapılmasınlar. Bu dünyada iyi insanlar da var.

Kutuların yapımına gelince, ben kendim iç mimar olduğum için, bu evleri sürekli çalışmayı tercih ettiğim ustalarımla birlikte hayata geçirdik. Biz sonunda izin alabildik, bir kez yapıyoruz, çok dayanıklı olsun diye biraz fazla özenmiş olabiliriz. O nedenle maliyetimiz biraz tırmandı, ama bu evleri daha korunaklı yerlere yerleştirerek çok daha ekonomik şekillerde yapmak da mümkün olabilir. Yeter ki hava koşullarına karşı mümkün olduğunca kuvvetli bir şekilde ayakta durabilsinler.  Dileyenlere bu konuda elimizden gelen desteği vermeye çalışırız.

Başka projeleriniz var mi?

Bir başka projemiz de yaklaşık 2 hafta içinde bu minik evlerin yanına yerleştirmeyi planladığımız mini bir kedi apartmanı. Bu mini apartmanı Sayın Mustafa Sarıgül ile birlikte büyük hayvan dostu rahmetli Sayın N.Nurten Akoral’ın anısına Mıstık Parkı'ndaki diğer iki evin yanına yerleştireceğiz.  Ardından en büyük projemiz ise Şişli Belediye Başkanımız Mustafa Sarıgül’ün verdiği söz üzerine, 2009 yılı Mayıs ayı içerisinde Şişli Belediyesi bünyesindeki park ve müsait alanlara yerleştirilmek üzere, tam 200 adet yeni kedi evinin Şişli Belediyesi tarafından yapımını ve hayata geçirilmesini takip etmek olacaktır. 

Hayata geçirmek istediğimiz bir başka konu da, sokak hayvanları için yapılabilecek beslenme noktaları projesi. Ama sanırım bu başlık için biraz daha zamana ihtiyacımız olacak.

Herhangi bir önlem alındı mı? Hayvanseverlerin kapı önlerine veya sokakta uygun boşluklara çok kez kutu yerleştirdiğini biliyorum. Parçalandı veya atıldı. Tahribata karşı herhangi bir önlem veya ceza var mı?

Daha önce de belirttiğim gibi, biz de benzeri üzücü durumları maalesef ki birçok kez yaşadık. Bu seferki projemizde farklı olan ise bunun tamamıyla belediyenin desteği ve izni ile yapmış olmamız. Her ne kadar da mahalle bazındaki yönetimler bize zamanında onay vermemiş olsalar da, Belediye başkanımız arkamızda durduğu sürece Kedi Evleri’mizin de yerlerinde duracağına inanıyoruz. Yerlerine sabitleme yapmadık ki, sonuçta çimenlik bir alanda duruyorlar. Ama kendi kilitli kapıları var ve sosyal denetleme dediğimiz bir şekilde, yani bu evlerin yapımında katkısı bulunan ya da o civarda yaşayan hayvan dostları tarafından sürekli olarak denetleniyorlar. Günün her saati farklı bir hayvan dostunu evleri gözlerken bulabilirsiniz parkta.

Biz onları oraya yerleştirdikten sonra üzerlerinde de yazdığı üzere belediyenin malı olarak yerlerini aldılar. Bir sorun çıktığı takdirde belediyenin malına zarar verilmiş olacaklar. Tek fark bunlar daha çok sahiplenilmiş ve fazlasıyla gözetiliyorlar.

Gerçekten kullanıyor mu kediler bu evleri, işe yarıyor mu?

Evet, işe yarıyor ve gerçekten de kullanıyorlar. Hatta ilk gün, evleri daha kamyondan yeni indirdiğimizde, büyük bir merakla gelip içlerine yerleştiler. Hatta bu sabah parktan geçerken bazı kedilerin evlerin en altlarındaki oyukları kendilerine sabah uykusu için seçtiklerini farkettim. Zaman geçtikçe evleri daha da benimseyip, ondan bizim aklımıza gelmeyen bu gibi daha birçok farklı şekilde de yararlanacaklarına inanıyorum.

Evler hakkında biraz daha detay vermem gerekirse, evlerin içlerinde toplam üç farklı bölme var, bunlardan biri de mini bir asma kat. İçleri PVC, üzeri penye kilimlerle döşeli. Arka taraflarında ise yarı açık bir alanda mama ve su kapları için yüksek bir yerimiz var.

Hayvanseverlerle buradan paylaşmak istediğiniz bir şey var mı?

Umarım ki bir gün herkes, sokaktaki hayvanların da bizler gibi özgürce ve güven içinde yaşama hakkına sahip olduklarının farkına varır ve onlara hak ettikleri saygıyı gösterir, yaşamsal alanlarını sağlar.

Bu evlerle ya da projeleriyle ilgilenenler bana [email protected] adresinden her zaman ulaşabilirler. Kediler için bir şeyler yapmak ve tasarlamak benim için büyük bir aşk. Ayrıca Star gazetesine ve size bu konudaki hassasiyetiniz için teşekkür ederim.(AÜ/BÇ)