UMUT CAN YILDIZ’DAN
İnsanın Kas Anatomisi Bonoboya Daha Çok Benziyor
Bonoboların kas sistemini inceleyen yeni bir çalışmanın sağladığı dolaysız kanıtlara göre türümüzün ataları anatomik olarak bonobolara “bayağı şempanzelerden” daha yakın olabilir.
Önceki araştırmalar bu fikri moleküler düzeyde göstermişti ancak bu çalışmayla ilk defa üç türün anatomik ayrıntıları ayrıntılı olarak incelendi.
George Washington Üniversitesi’nden İnsan Kökeni Profesörü Bernard Wood’a göre, bonobo kaslarının daha az değişmesi, onların “yaşayan” bir ataya en yakın canlılar olduğunun göstergesi.
Bilim insanları şempanze/bonobo soyunun insan soyundan yaklaşık 8 milyon yıl önce, bu iki büyük insansı maymun türünün ise birbirlerinden yaklaşık 2 milyon yıl önce ayrıldıklarını düşünüyor.
Şempanzeler ve bonobolar her ne kadar yakın coğrafyalarda kalsalar da, asıl olarak Kongo Nehri’nin sağladığı ayrım nedeniyle ayrı türler olarak evrimleştiler, farklı özellikler ve fiziksel karakterler geliştirdiler. Araştırmacılar bu nedenle, bu farklılıkların neler olduğu ve insanlarla nasıl karşılaştırılacağı konularıyla ilgileniyorlar.
Bonoboların kaslarını (fiziksel olarak nasıl işlev kazandıklarını) araştırmak, ekibin bonoboların insan anatomisine şempanzelerden daha yakın olduklarını keşfetmelerine olanak sağladı, bir başka deyişle kasları şempanzelere göre daha az değişiklik geçirdi.
Makalenin başyazarı ve Howard Üniversitesi’nde Anatomi Doçenti Rui Diogo şöyle diyor: “Dahası, çalışmamız üç türün evriminin mozaik bir evrim olduğunu gösterdi, yani bazı özellikler insanlar ve bonobolar tarafından paylaşılırken, diğerleri insanlar ve ‘bayağı şempanzeler’ tarafından paylaşılıyor ve geri kalanları da iki ape türü arasında.”
“Böylesi mozaik anatomik bir evrim daha önce genetik çalışmaların ortaya koyduğu moleküler mozaik evrimle bir şekilde ilişkili olabilir: İki şempanze türü de, insanla diğer şempanze türlerinde bulunmayan yüzde 3’lük genetik özellik paylaşıyor.”
Araştırmacıların öncülük ettiği ekip Antwerp Hayvanat Bahçesi’nde öldükten sonra vücutları korunmuş yedi bonoboyu inceledi. Araştırmacılar bonobo tehlike altında bir tür olduğu için çok zor ele geçebilecek bir fırsatı yakaladıklarını düşünüyorlar.
Bilim insanları yaşayan en yakın akrabalarımızla hangi farkların bizi insan yaptığını ortaya çıkarmanın insan sağlığı açısından yeni atılımlara ve kavrayışlara önayak olabileceğini de kaydediyorlar. (UCY/AS)
Yazı ilk olarak Bilim Fili’nde “İnsanın Kas Anatomisi Bonoboya Şempanzeden Daha Fazla Benziyor” başlığıyla yayınlandı.