İran'a Kısa Yolculuk: Kiarostami, Füruğ, Namjoo

Bugünlerde müzik dinlerken sizin aklınıza kim düşüyor bilmem ama benim aklıma Abbas Kiarostami düşer oldu. İranlı şahane yönetmen Abbas Kiarostami göçeli üç ayı geçti.

O günü çok iyi anımsıyorum çünkü doğum günümdü. Sevdiğim kıymetli insanların doğum günümde gitmesine aşinayım. Amcam da yıllar önce yine doğum günümde gitmişti. Amcamdan bana hiç anımsayamadığım anlatılan anılar ve birinci yaşıma sayılı gün kala aldığı kırmızı ayakkabı ve çiçekli elbise kaldı. Abbas Kiarostami'den ise aklımın en manzaralı köşesine yer eden kirazın tadı, rüzgâr bizi sürükleyecek, kökler üçlemesi, yakın plan kaldı.

Orijinal adı "Bad ma ra Khahad Bord" olan 1999 yapımı "Rüzgâr Bizi Sürüklerken", İran'ın kederli şairi, şiirin en kadın ve kadim sesi Füruğ Ferruhzad'dın şiirinden esinlenerek yazılmış ve çekilmiş Kiarostami tarafından.

Filmi düşünürken Füruğ'un "Ben yeşil buğday salkımlarını/ Göğsüme alarak, sütle besliyorum/ Ses, ses, sadece ses/ Su akışının sesi/ ve dişi toprak kabuğunun üzerine/ Yıldız ışığının düşüş sesi/ ve aşkın yayılma sesi/ Ses, ses, sadece ses kalıcıdır" dizeleri geldi aklıma. İran'ın sanatla ilişiği yönetimin elinde zorlansa da, sonsuz İran kültürü, geçmişine sarılarak, sinemayla, edebiyatla, müzikle ve insanıyla ışıldayarak devam ediyor. İçine girdikçe bu kültürün yolunuz uzuyor, aradıkça çok şeyler buluyorsunuz…

Ses kalıcı, müzik iyileştirici. İranlı söz yazarı ve şarkıcı şaşırtıcı insan Mohsen Namjoo da önceleri işte bu klasik şiirlere yaptığı müziklerle, sonra da tamamı kendine ait işlerle içimizi elleyenlerden. İnsana özgü değerleri dantel inceliğinde işleyen yönetmen Majid Majidi'nin "Cennetin Rengi" filminin de müziği olan "Khan Baji"yi dinlerseniz beyefendinin ağzından, anlarsınız beni...

Ya da bir akşam "Ey Sareban"a düşerseniz, Leyla'yı bulmanızı dilerim.

Blues, rock ve geleneksel İran müziğini birleştiren Namjoo, 2006 yılında şarkısı "Shams"ta Kuran'dan alıntı yaptığı için dini değerleri küçük düşürdüğü gerekçesiyle 5 yıl hapis cezası almış. O esnada ülkede bulunmadığı ve karar gıyabında verildiği için hapis yatmayan Namjoo, artık Amerika'da yaşıyor, ülkesine dönemiyor, üniversitede ders veriyor, Farsça müzik yapmaya devam ediyor ve en çok annesini özlüyormuş.

İyi dinlemeler ve güzel bulmalar... (GP/HK)