Kadın Dostu Kent

İçişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM), Sabancı Vakfı ortaklığında yürütülen bu proje kapsamında edindiğim deneyimlerimi çok kısa olarak paylaşmak isterim.

İki seneyi aşkın görev yaptığım süre içinde valilik, belediye ve kadın sivil toplum örgütleri ile birlikte çalışma şansı yakaladım.

Bu ortak çalışma benim için çok önemli çünkü yerelde hem atananlar hem de seçilmişler açısından kadın çalışmalarının nasıl yapıldığı ve yapılabileceğini görme olanağını yarattı.

Türkiye’de kadın hakları konusunda oldukça önemli yasal düzenlemeler olmasına rağmen kadınların “yasa önünde eşitliğin” ötesinde desteğe ihtiyacı var. Yerelde kadınların ve kadın örgütlerinin sorunları, ihtiyaçları, talepleri ve koşulları farklı. Dolayısıyla yerel hizmet sunumlarında kadınların gereksinimleri, talepleri, ihtiyaçları tespit edilmeli ve politika geliştirilmelidir.

Yerel yönetimlerle yapılacak ilk ve en önemli çalışmanın toplumsal cinsiyet eğitimi olduğunu düşünüyorum. İçişleri Bakanlığı hizmet içi eğitimle başta vali ve vali yardımcıları olmak üzere yerelde İçişleri Bakanlığına bağlı tüm çalışanlarına toplumsal cinsiyet eğitimini zorunlu bir eğitim olarak vermelidir.

Çünkü bir ilin temsilcisi eğer bu konuda bir bilgiye sahip değilse ve konuya özel bir duyarlılık göstermiyorsa ne yapılırsa yapılsın, çok önemli ve çok büyük bir proje de olsa o ilde yol almanız çok zor.

Belediye başkanları için de aynı şey geçerli. Belediye başkanı seçilen kişinin hemen seçim sonrası, toplumsal cinsiyet, Belediye Kanunu’nun kadınları ilgilendiren maddeleri, cinsiyete duyarlı bütçeleme, stratejik planlarda kadın bakış açısı gibi başlıklarda eğitim almasının zorunlu hale getirilmesi gerekmektedir.

Belediye başkanları seçimle gelen kişiler ve değişmeleri olası. Dolayısıyla kalıcı bir kadın dostu belediye, seçimlere bırakılmamalıdır. Bugün kadın çalışmaları yapabildiğiniz bir belediye başkanı yarın olamayabiliyor.

Belediyelerde kadın birimi kurulması, belediye personelinin toplumsal cinsiyet eğitimi alması, Belediye Meclisi’nde “kadın-erkek eşitliği komisyonunun kurulması,  Belediye Meclis üyelerine kadın bakışıyla Belediye Kanunu’nun anlatılması, belediyelerde “Kadın Birimi” için belediyelere özel bütçe ayrılması gibi konular seçilenlerin inisiyatifine bırakılmayarak İçişleri Bakanlığı'nca düzenlenmelidir.

İllerde kadınların temel sorunlarının ve çözüm yollarının belirtildiği yerel eşitlik eylem planları oluşturulmalıdır. Bu planlar Valilik ve ilgili kurum temsilcileri, belediye ve kadın sivil toplum örgütleri ile görüşmeler, hazırlık toplantıları, karşılıklı görüş alışverişi yapılarak oluşturulan ortak bir çalışma olarak da adlandırılabilir. Yerel eylem planları illerde bir yol haritası olacaktır denebilir.

Diğer belediyelere ve ilgili kurumlara model olabilmesi açısından çalıştığım süre içinde Kars özelinde hayata geçirdiğimiz çalışmaları çok özet olarak sunmak istiyorum;

Kars Valiliği tarafından Sabancı Vakfı Hibe Programı’na sunulan “yerel yönetimlerde kadın” projesi kabul edildi ve hayata geçirildi.

Bir vali yardımcısı ve belediye başkan yardımcısı BMOP çalışmaları için görevlendirildi.

Kars Belediyesi “kadın birimi” kuruldu.

Kars Belediye Meclisi “kadın-erkek eşitliği komisyonu” kuruldu.

Kars İl Genel Meclisi “kadın-erkek eşitliği komisyonu kuruldu.

Kars BMOP İl koordinasyon kurulu kuruldu.

Valilik binasında kadın masası kuruldu.

İl ve Belediye Meclisi’nde kadın çalışmaları için bütçe ayrıldı.

Kent Konseyi kadın meclisi çalışmalarına başladı.

Kars SHÇEK İl Müdürlüğü tarafından ilk toplum merkezi açıldı.

Kars belediyesi tarafından Namık Kemal toplum merkezi açıldı.

Özellikle ara sokaklarda ve üniversite güzergahında TEDAŞ tarafından aydınlatmalar güçlendirildi.

Kadın örgütlerine belediye tarafından ücretsiz mekan tahsis edildi.

Kars İl Özel İdaresi tarafından engelliler için özel araba alındı.

Bir kadın örgütü tarafından kadınların kenti tanıması için bir gezi düzenlendi.

Kars belediyesi tarafından 3 sokağa kadın isimleri verildi.

Mahallerde parklar açıldı.

Kars Emniyet Müdürlüğü tarafından bir polis merkezinde “kadın ve çocuk ünitesi” açıldı.

Kars Emniyet Müdürlüğü merkez ve ilçe personeline İl Emn.Md.Yrd. tarafından kadına yönelik şiddet konusunda eğitim verildi.

Shçek tarafından acil telefon hattı kuruldu.

Sabancı Üniversitesi tarafından gençler ve kadın stk temsilcilerine toplumsal cinsiyet eğitimi verildi.

2006/17 sayılı genelge doğrultusunda şiddeti önlemeye ve şiddet mağdurlarını korumaya yönelik yapılanları izleyecek, denetleyecek bir komisyon kuruldu.

20007-2008 8 mart tarihlerinde İl Müftülüğü vaaz konusunu kadına yönelik şiddet olarak belirledi.

“Acil şiddet birimi” kuruldu.

SYDV tarafından mikro projeler konusunda tanıtımlar yapılmaya başlandı.

Kars belediyesi kadın danışma ve dayanışma merkezi kuruldu, kadınların el ürünlerinin satıldığı standlar verildi.

Oteller ile anlaşma yapılarak kadınların el ürünlerini satabilecekleri standlar tahsis edildi.

SYDV tarafından kadınlara verilen kredi ile bir lokanta, bir kuaför, bir 0-6 yaş kreşi ve temizlik ajansı açıldı.

Bir kadın derneği Kent Konseyi ortaklığıyla istihdam amaçlı bir İŞKUR projesine başladı.

İl İstihdam Kurulu, tüm projelerinde kadının insan haklarının korunması ve geliştirilmesi konusunun işlenmesini karara bağladı.

Yerel yönetici ve yerel hizmet sağlayıcılarla atölye çalışması yapıldı.

Hürriyet’in başlattığı ve CNN Türk ve Çağdaş Eğitim Vakfı işbirliğiyle yürütülen “Aile İçi Şiddete Son!” kampanyasının Anadolu ayağı kapsamında Kars toplantısı yapıldı. Eğitici eğitimi alan 2 eğitimci çeşitli eğitimler verdiler.

İl İnsan Hakları Kurulu tarafından  “haklarımızı biliyor muyuz” broşürleri bastırıldı.

Kadın dostu kent kompozisyon yarışması düzenlendi.

İl İnsan Hakları Kurulu çocuklar, gençler ve kadınlar için insan hakları bilgilendirme broşürü hazırladı.

100 kişilik kız yurdu Eylül 2007 tarihinde hizmete girdi. Vilayetlere Hizmet Götürme Birliği tarafından 200 kapasiteli kız öğrenci yurdu yapılıyor.

Sabancı Vakfı Hibe Programı’ndan hibe alan “belediye-stk elele” projesi hayata geçirildi.

Sabancı Üniversitesi tarafından lise öğretmenleri ve akademisyenlerle cinsiyet eşitliği atölye çalışmaları yapıldı. (SAA/EÖ)