Müzelerin "Kutsama Ayinine" Bir Çentik: "Mirası Yeniden Düşünmek"

Yeni dijital araçlar ve internet sayesinde zuhur eden üretim kolaylığı ve erişim olanakları sanatsal nesneleri yeni bir aura kazanma sürecinden geçirebilir mi ya da geçiriyor mu?

21 Mayıs’a kadar BLOK art space Büyük Valide Han’da ziyaret edilebilecek olan ‘Mirası Yeniden Düşünmek’ isimli sergi, günümüz teknolojisi ve sanat arasındaki ilişki ile kültürel bellek üzerine bir sorgulama alanı açarak bu soruya bir yanıt veriyor. Sergi, müzenin miras eserlerini kutsama ayinine bir çentik atmanın mümkünlüğüne dikkatimizi çekiyor.  

3 boyutlu soyutlama ve kolaj teknikleri ile üretilen ve yeniden kullanılan dijital nesneler, fiziksellik olgusunu öznel ve sosyal değerler üzerinden yeniden anlamlandırılabilir mi? Fiziksellik, yeniden üretim ortamı sağlayan siber mecranın nesneleri üzerindeki deneyimsel aurayı nasıl etkiliyor ve biçimlendiriyor?

BLOK art space Büyük Valide Han’daki “Mirası Yeniden Düşünmek” isimli sergi bu sorulara bir yanıt veriyor.

Sergide, EFOLT Projects’in Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi, 3Dörtgen ve BLOK art space işbirliği ile gerçekleştirdiği “Mirası Yeniden Düşünmek” adlı 3 boyutlu kolaj atölyesinin sonucunda ortaya çıkan nesneler yer alıyor.

Tarihi bir mekan ya da miras olma özelliği taşan Büyük Valide Han’da ziyaretçileri ağırlayan sergi 21 Mayıs’a kadar Cuma ve Cumartesi günleri açık olacak.

Sergi mekanının tasarımı: Tekrar eden üreme ritüeli

Atanur Andıç ile birlikte serginin küratörlüğünü yapan Cansu Nur Şimşek, serginin tarihi Büyük Valide Han ile olan ilişkisine dair şunları söylüyor:

“İnsan, yığma ve biriktirme teknikleriyle üretir, ürettiklerinden öğrenir, biriktirdiklerini bozar, böler, tekrar birleştirir ve yenisini üretir. Sergi, katılımcıların kişisel birikintileri ile kültürel değere sahip 3 boyutlu nesnelerin kolaj yöntemi kullanılarak bir araya getirilmesine dolayısıyla, tarihselin ve güncelin parçalanıp birleştirilmesi sonucu ortaya çıkan yeniye ve yeni değerlere odaklanır.

“Sergi mekânın merkezine yerleştirilen 3 boyutlu baskılar ile hana, güncel üretim yöntemlerine dair yeni anlayışların izi bırakılır. Üreten, üretilen ve üretim ile döngüsel olarak tekrar eden üreme ritüeli sergi mekânının tasarımı haline gelir. İşler ziyaretçilere üstten bakmaz ya da mekânın duvarlarını yalayıp geçmez. Yeniden üretim aşağıdan gerçekleştirilir, aşağıdan öğrenme eğilmeyi ve dikkat etmeyi gerektirir.”

Günümüz mirası ya da mirasın dijital üretimi, dağıtımı, tekrarı

Walter Benjamin’in tekrar ve çoklu üretimin sanatsal nesneler üzerindeki etkisi ile ilgili düşüncesine atıfta bulunan Cansu Şimşek, bu teknolojinin bir aura kaybı sorunsalına yol açsa da bir başka özelliğin doğuşuna da vesile olduğunu söylüyor.

Şimşek, yeni dijital araçlar ve internet sayesinde zuhur eden üretim kolaylığının ve erişim olanaklarının sanatsal nesneleri yeni bir aura kazanma sürecinden geçirmekte olduğunu ifade ediyor:

“Yeni medya kullanımının gelişmesinin sonucu olarak çoğaltıcılık, çok merkezlilik ve erişilebilirlik günümüz mirası olarak kabul edilirse, kişisel değere sahip nesnelerin de yeniden üretim yollarıyla yeni aurasını kazanmasının ‘kişisel tarih/kişisel miras’ kavramları altında ele alınabilmesinin yolunu açar.

“Böylelikle, bugün değerli atfedilen bir nesne biricik kalmaktansa veriye dönüşüp erişim ve ulaşım dertlerinden bertaraf olup sonsuz sayıda tekrar üreyip dağılabilerek geleceğe hükmedebilir. Tıpkı onu yaratan insana ait olan bilinçli bir üreme çeşididir bu. İnsan ile eşit seviyeye gelme ve hatta onunla aynı seviyede konuşma, müzenin miras eserlerini kutsama ayinine çentik atar. İnsan yapımının yine insan tarafından özgürleştirilmesi demokrasi söylemlerine konu olması beklenen bir sorunsaldır. İnsan yapımı makine, makine yapımı nesne, nesne yapımına dönüşen insan… Nesne köleliğinden kurtulmak mümkün müdür?” (BA/HK)

Künye

Kürasyon ve Proje Koordinasyonu: EFOLT Projects (Atanur Andıç, Cansu Nur Şimşek)

Atölye Katılımcıları: Ahmet Bektaş, Alper Yazgan, Başak Haykırer, Çağlar Tozluoğlu, Deniz Beşer, Ece Elbeyi, Eda Emirdağ, Efe Özmen, Ezgi Güler, Fulya Çalışkan, Hazel Bahar Özmen, Ömer Özçelik

Dokümantasyon: Caner Kayhan, Emre Tunçel, Erdem Başhan, Esen Tan

Adres

BLOK art space, Büyük Valide Han

Mercan Mah., Çakmakçılar Yokuşu, Büyük Valide Han, Kapı No:53 İstanbul