Newroz, Akitu ve Paskalya
Önce 21 Mart'ta Newroz kutlandı. Newroz'dan 12 gün sonra 1 Nisan'da Akitu. Sizler bu yazıyı okuduktan bir gün sonra 4 Nisan'da da Paskalya kutlanacak.
Bayram zenginiyiz halklar mozaiğinde. Her birinin kendine has ritüelleri var. Aslolan her bir bayramın yine her bir etnik ya da dinsel kimliğin ruhunda, bedeninde geleneksel bir arka planının olduğunu asla unutmadan.
Newroz ve Paskalya çokça ve yaygın olarak paylaşılıp konuşuldu ya! Memlekette yaşadıkları mahallenin adı "öte mahalle" olarak dillendirilen Lalebey'li Süryani tebanın Akitusu'nu anlatayım en iyisi...
Bundan tam 6771 yıl önce (MÖ 4750) Asur ve Babil kaynaklarına göre, tarihte "Mezopotamya" olarak bilinen dünya gezegeni parçasının "organik kültüründe" her yılın 1 Nisan günü yeni yıl bayramı olarak kutlanırmış. Hem de 12 gün sürermiş.
Tanrı ve tanrıçaları "Tammuz" ile "İştar"ın aşkı bu bayrama eşlik ya da rehberlik edermiş. 12 gün boyunca, büyük coşkularla, barış, kardeşlik, dayanışma esas alınırken, kırgınlıklar ve dargınlıklar gündeme dahi getirilmezmiş.
İnsanlık tarihiyle adeta en eskiden bu yana yaşıt olarak genel kabul gören 1 Nisan Bahar Bayramı, hayatı, doğanın dirilişini, bolluk ve bereketi, aynı zamanda da özgürlüğü simgeliyormuş Süryani, Asuri felsefesinde.
Bayram, bir yönüyle de büyük tufana, Nuh Tufanı'na kadar, hatta tanrı Marduk'a kadar dayanıyormuş.
Büyük Tufan'dan kurtuluşun olanca heyecanıyla baharla birlikte gençler, kendilerini doğanın koynuna, cümle çiçeğe, börtü böceğe kesmiş tabiat ananın böğrüne salıyormuş.
Zamanla unutulmuş Asurî/Süryani halkının bu "kadim" Akitu bayramı. Ta ki 19. yüzyılda yapılan bölgedeki kazılarda geleneğin izleri bulununcaya kadar.
Yazılı belgelerin gün ışığına çıkmasıyla bayram yeniden anımsanır olmuş.
Asuri-Süryani halkının yaşadığı çevre ülkelerde o tarihten bu yana kutlanagelen 1 Nisan Akitu Bayramı, 2005 yılında Midyat'ta, Turabdin'de bütün Midyat şehir dokusuna tepeden bakan Mor Hobel ve Mor Abrohom Manastırının hemen bitişiğindeki tepede binlerce konuğun katılımıyla ilk kez kutlanmıştı.
Ben de davetli olarak o, yıllar sonraki heyecanlı bayram kutlamasına Diyarbakır'dan giderek katılmıştım.
16 yıldır da Akitu bayramı kutlanageliyor.
Başımızdaki onca eza cefa yetmezmiş gibi bir yıldan fazladır kurtulmak için uğraşa-didine durduğumuz COVID - 19 belası koşullarında bayram nice kutlanır onu da bilemediğim zor zamanlarda yine de Asuri-Süryani-Keldani bilcümle dostlarımın Akitu Bayramını canı gönülden kutluyorum.
(ŞD/AÖ)