"Her beş çocuktan biri okuduğunu anlamakta zorlanıyor"

Salgının ilk yılında dünyada COVID-19 salgını sırasında okulların açık/kapalı kalma süreleri ile ilgili yaşanan gelişmeler özetle şöyle:

• 11 ülkede okullar hiç COVID-19 nedeniyle kapanmadı. Bu ülkeler arasında ABD, Avustralya, Rusya, İsveç, İzlanda, Tacikistan ve Türkmenistan yer aldı.

• 48 ülkede okullar hiç "tamamen açık statüsüne" geçmedi. Bu ülkeler arasında ABD, Azerbaycan, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Bosna Hersek, Brezilya, Kanada, Kazakistan, İran ve Türkiye yer aldı.

• Türkmenistan'da 39 hafta, Japonya ve İsviçre'de 36 hafta, Fransa'da 29 hafta, Rusya'da 27 hafta, Danimarka'da 22 hafta, Almanya'da 18 hafta okullar tamamen açık olarak yüz yüze eğitime devam etti.

• Okullarını en uzun süre kapalı tutan ülkeler, salgın öncesinde eğitim performansı en düşük ülkeler oldu. Eğitim performansı yüksek olan ülkeler ise okullarını daha uzun süreler açık tutabildiler.

• OECD ülkeleri arasında Türkiye, salgının ilk yılında okulların en uzun süre kapalı kaldığı ikinci ülke oldu.

• 16 Mart 2020 tarihinden yerinde karar dönemine geçilen 2 Mart 2021 tarihine kadar, tatiller hariç geçen 175 okul gününde, okulların en fazla açık olduğu sınıf düzeyi olan 1. sınıfta bile öğrenciler sadece 15 okul günü yüz yüze eğitime devam edebildi. Bu süreçte 6, 7, 10 ve 11. sınıflar için okullar hiç yüz yüze eğitime açılmadı.

Raporda üç başlık altında yer verilen öneriler:

TEMEL İLKELER

» Hiçbir öğrenci olması gereken düzeyin gerisinde bırakılmamalıdır.

» Öğretmenler her koşulda desteklenmelidir.

» Telafi sürecinin hayata geçirilmesi, öğretmenlerin ve öğrencilerin bireysel çabasına bırakılmamalıdır.

» Öğrencilerin öğrenmeye etkin bir şekilde katılabilmeleri için sosyal ve duygusal iyi olma halleri önceliklendirilmelidir.

» Her bir öğrencinin öğrenme kayıpları ve eksikliklerini tespit etmeye kaynaklık edecek geçerli, güvenilir ve aynı zamanda süreç odaklı bir ölçme değerlendirme yaklaşımı benimsenmelidir.

» Karar alma süreçlerinde telafi programının genel çerçevesi ve temel prensipleri merkezi düzeyde belirlenmeli; uygulamada okulların ihtiyaçları esas alınmalıdır.

TEMEL GEREKLİLİKLER

» Uzaktan eğitim sürecinde oluşan kayıpların telafisi uzaktan eğitimle giderilemez. Çocuklarımızın bir an önce okula dönmesi ve öğrenme kayıplarının telafisi için toplumsal seferberlik başlatılmalıdır.

» Tüm öğretmenler ivedilikle aşılanmalıdır.

» Okula güvenli geri dönüş ve telafi süreçleri için bütçe planlaması yapılmalıdır.

» Okullardaki ihtiyaç ve kaynak farklılıkları giderilmelidir.

» Telafi programının genel çerçevesi ve temel prensipleri merkezi düzeyde belirlenmeli, içeriği ve süresi ise bölgeler, iller ve okulların ihtiyaçlarına göre uyarlanmalıdır.

» Öğrenciler ve öğretmenler salgının neden olduğu kayıplarla baş başa bırakılmamalı, tüm paydaşların görev ve sorumlulukları tanımlanmalıdır.

» Okul temelli olarak geliştirilecek odaklı telafi programı için okul süresi dışında ek zaman oluşturulmalıdır

» Yalnızca geriye dönük ve kayıp odaklı bir planlama değil, mevcut sınıf düzeyi ile uyumlu bir planlama yapılmalıdır.

MÜDAHALE ALANLARI EYLEM ÖNERİLERİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME

Ölçme Değerlendirme:

» Öğrenme kayıpları ve eksikliklerini tespit etmeye kaynaklık edecek geçerli, güvenilir ve aynı zamanda süreç odaklı bir ölçme değerlendirme yaklaşımı benimsenmelidir.

» Öğrenme kayıpları ve eksikliklerinin belirlenmesi kadar öğrencilerin sosyal ve duygusal gereksinimleri de belirlenmeli ve izlenmelidir.

» Öğrencilerin öğrenmeye etkin bir şekilde katılabilmeleri için sosyal ve duygusal iyi olma halleri önceliklendirilmelidir.

Öğretim Programı:

» Önceki sınıf düzeylerinin kritik öğrenmelerini de kapsayacak biçimde merkezi düzeyde yeni bir öğretim programı geliştirme çalışması yapılmalıdır.

» Yeni öğretim programı çalışmaları kapsamında mevcut öğretim programları çerçeve program anlayışıyla yeniden uyarlanmalı, salgında önemi anlaşılan yaşam becerilerine de yer verilmelidir.

» Uzaktan öğrenme sürecinde çoğunlukla kapsam dışı bırakılan uygulamalı dersler, öğrencinin bütüncül gelişimini de destekleyecek biçimde yeni bir anlayışla düzenlenmelidir.

Odaklı Telafi:

» Uzaktan eğitim sürecinden olumsuz anlamda en çok etkilenen öğrenci grupları için odaklı telafi programları uygulanmalıdır.

• İlkokul 1. sınıfı uzaktan eğitim yoluyla tamamlayan öğrenciler

• Ortaokul veya lise kademesine geçiş yapan öğrenciler

• Lisede alan seçecek öğrenciler

• Liseyi uzaktan eğitimle tamamlayıp yükseköğretime geçen öğrenciler

• Mesleki ve teknik eğitim öğrencileri

» Salgından en çok etkilenen dezavantajlı arka planlara sahip öğrenciler okul düzeyinde tespit edilmeli, bu gruplara yönelik olarak okul temelli telafi programları tasarlanmalıdır.

» Özel eğitime ihtiyaç duyan öğrenciler için farklı telafi ve destek süreçleri oluşturulmalıdır.

Rehberlik anlayışı:

» Okul rehberlik servislerinin, salgınla birlikte değişen rehberlik ve psikolojik danışma ihtiyacını karşılamak üzere yeni koşullara uygun bir rehberlik anlayışı geliştirmesi sağlanmalıdır.

Öğretmenlerin Desteklenmesi:

» Yeni oluşan koşullarda eğitim öğretimin etkili biçimde sürdürülebilmesi için öğretmenlere gerekli destek mekanizması sağlanmalıdır.

» Öğretmenlerin iyi olma hallerinin sağlanmasına yönelik desteklenmesi gerekmektedir.

Geleceğe hazırlık

» Gelecekte yaşanabilecek olası doğal afet ve salgın gibi durumlarda eğitim öğretimin sürdürülmesi ve öğrenme kayıplarının azaltılması için önceden hazırlanmış eğitimde acil durum eylem planının oluşturulması gerekiyor.