* Gençler, kendi talepleri ve sorunlarıyla en çok ilgilenen partinin yüzde 48 ile CHP olduğunu düşünüyor.
* Gençlerin yüzde 21’i işsiz ve iş arıyor, yüzde 15’i ise yarı zamanlı çalışıyor. Yaklaşık yüzde 40’ının sosyal güvencesi yok.
* Yüzde 61’inin gelir kaynağı ailesi. Gençlerin ekonomik özgürlüklerinin olmadığını görüyoruz. Gençlerin yüzde 74’ünün eline günlük 300 lira geçiyor.
Okuduğunuz bulgular, Türkiye Gençlik Araştırması’ndan.
Artıbir Araştırma Şirketi’nin 26 ilde 2004 gönüllü ile yaptığı araştırma, Türkiye’deki gençlerin ekonomik ve sosyal durumlarına dair kapsamlı bir projeksiyon sunuyor.
Artıbir Araştırma Genel Müdürü Hüseyin Çalışkaner, bu çalışmayı yapmalarının nedenini hem gençlerin ülke sorunlarına yaklaşımını anlamak hem de gençlerin derin yoksulluktan ne kadar etkilendiklerini ölçmek olduğunu söyledi.
“Gençler bu ülke için çok büyük bir seçmen katmanı”
Araştırmanın detaylarını bianet’e anlatan Çalışkaner, 2023 ve 2024 seçimlerinde 7 milyona yakın yeni seçmen olduğunu açıkladı:
‘’Seçimler eğer zamanında (2028) yapılacak olursa 3 milyona yakın yeni seçmen daha gelecek. Gençler bu ülke için çok büyük bir seçmen katmanı. Esasen biz emeklinin iktidara, ekonomiye bakış açısını biliyorduk ama gençlerin bakış açısını bilmiyorduk.
‘Ayrıca Çalışkaner, “Gençlerle ilgili bu çalışmayı yapmamızın temel motivasyonu da bu. Ülke sorunlarına yaklaşımlarını, bu derin yoksulluktan ne kadar etkilendiklerini öğrenmek. Bir yandan Erdoğan’ın sürekli ‘’Evlenin’’ demesi, evlilik paketinin açıklanması, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 14 Şubat’ta attığı ‘’Seviyorsan git evlen bence’’ tweeti ve gençlerin tüm bunlarla ne kadar ilgilendiği temel motivasyonumuz oldu” dedi.
Gençler kendini mutsuz ve umutsuz hissediyor

Gençlerin yüzde 60’ı kendini özgür hissetmiyor. Gelecekten umutlu olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 32, kendini mutlu hissedenlerin oranı ise sadece yüzde 21. İyi bir eğitim almadığını, kaliteli beslenmediğini düşünenler yüzde 60’ın üstünde.
Gençlerin mutsuz ve umutsuzluğunun nedenlerini derin yoksullukla açıklayan Çalışkaner şöyle diyor:
‘’Ankete göre zaten gençlerin yüzde 21’i doğrudan işsiz. Yüzde 15’i ise yarı zamanlı çalışıyor. Toplam %36’lık bir kesime tekabül ediyor bu. Yine gençlerin çok büyük bir çoğunluğu aylık 15 bin TL’nin altında bir gelire sahip.
‘’Bazı gençlerin günlük 50-80 TL arası bir geliri var. Bu büyükşehirlerde sadece günlük toplu ulaşım parası. Yüzde 60’ından fazlası ise ailesinden harçlık alarak geçiniyor. Bu, gençlerin aileye çok ciddi bir bağımlılığı olduğunun bir göstergesi. Tüm bu saydığım ekonomik sebepler gençlerde büyük bir mutsuzluk ve umutsuzluk yaratıyor.’’
Seçimler ve Gençler
Ankete katılanlar arasında 2023 genel seçimlerinde AKP’ye oy verenlerin oranı yüzde 35. ‘’Bu pazar seçim olsa milletvekilliği için oyunuzu hangi partiye verirdiniz?’’ sorusuna AKP cevabı verenler ise yüzde 29.

Gençlik AKP’den uzaklaşıyor
Çalışkaner, gençler arasında son iki yıldır AKP’ye ve Recep Tayyip Erdoğan’a olan ilginin azaldığını söyledi:
‘’Pandemi ve hayat pahalılığının daha da artması ile birlikte gençler AKP’den uzaklaşmaya başladı. Bundan iki yıl önce çok ciddi bir öğrenci yurdu sorunu yaşanmıştı. Öğrenci gençliğin bu sorunu hala devam ediyor. Çalışan gençlikte de durum farklı değil. Karın tokluğuna çalışan bir gençlik söz konusu.
‘’Bu süreçte sokağa inen bir CHP gördük. Ekrem İmamoğlu’nun medyadaki görünürlüğü, gençlere verilen burslar... Tüm bunlar AKP’den uzaklaşan gençlerin CHP’ye yakınlaşmasının sebepleri arasında sayılabilir.’’
Gençlerdeki göçmen karşıtlığı
Afganistanlı, Suriyeli ve Arap… Bunlar gençlerin ‘’Kimlerle komşu olmak istemezdiniz?’’ sorusuna en çok verdikleri cevap. Onların arkasından seks işçisi, Çingene/Roman ve eşcinsel cevabı geliyor.

“Sığınmacılar gittikten sonra her şeyin düzeleceği algısı gençleri etkiliyor”
Gençlerin göçmenlere karşı tutumlarına dair detaylı bilgi veren Çalışkaner, şunları söylüyor:
‘’Bazı siyasi parti ve organlarının yaşanan ekonomik krizi ve yoksulluğu, iktidardan bağımsızmış gibi gösterdiğini görüyoruz. Tüm suç sığınmacılara ve göçmenlere yükleniyor. Gençler bu yüzden farklı kimliklerle komşu olmaya sıcak bakmıyorlar.
‘’Kısacası göçmen karşıtlığının altında yatan sebeplerden biri, ekonominin onlar yüzünden bu hale geldiği inancı. Sığınmacılar gittikten sonra her şeyin düzeleceği algısı gençleri de etkiliyor.’’
Raporda öne çıkan bulgular şöyle:
· Gençlerin yüzde 21’i işsiz ve iş arıyor, yüzde 15’i ise yarı zamanlı çalışıyor. Yaklaşık yüzde 40’ının sosyal güvencesi yok.
· Yüzde 79’u bekâr, yüzde 3’ü boşanmış. Gençlerin sadece yüzde 16’sı evli. İktidarın evlilik için destek paketinin pek rağbet görmediği anlaşılıyor.
· Yüzde 95’i Türkçeyi ana dili olarak kabul ediyor. Yüzde 5’i ise Kürtçeyi ana dili olarak kabul ediyor.
· Gençlerin yarısından fazlası bir yabancı dil bilmiyor. Bu durum yabancı kaynaklardan bilgi edinilmesini zorlaştırıyor.
· Yüzde 61’inin gelir kaynağı ailesi. Gençlerin ekonomik özgürlüklerinin olmadığını görüyoruz. Gençlerin yüzde 74’ünün eline günlük 300 lira geçiyor.
· Gençlerin çok azı sinema, tiyatro ve konser gibi kültürel aktivitelere katılıyor. Ağırlıklı olarak sosyal medyada vakit geçiyorlar. Bu durum sosyalleşmenin önündeki en büyük engel. Ve gençler yalnız büyüyor.
· Gençlerin sadece yüzde 12’si kitap okurken yüzde 12’si bir müzik aleti çalıyor.
· Harcamalarının sadece yüzde 15’ini kitap, dergi veya gazeteye ayırıyorlar.
· İnternetlerini çok büyük oranda eğlence için kullanıyorlar.
· Gençler arasında en popüler platform Instagram olurken bunu Youtube takip ediyor. X (Twitter) üçüncü sırada.
· Ezici bir çoğunluğu günde 5 saatten fazla internette vakit geçiriyor.
· Daha çok magazine ve spora ilgi duyuyorlar. Toplumsal olaylara duyarsızlık ciddi oranda yüksek. Toplumdan veya güncel sosyal olaylardan oldukça uzaklar.
· Büyük çoğunluğu evleneceği kişinin maddi durumunun iyi olması gerektiğini dile getiriyor.
· Neredeyse yarısı evlilikte kadının da çalışması gerektiğini düşünüyor.
· Farklı inançlara karşı saygılılar. İnançların kendileri için önemli olmadığını dile getiriyorlar.
Siyasete bakış
· Gençler daha çok kendilerini CHP’ye yakın buluyor.
· Gençlerin birinci ve ikinci cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş. Recep Tayyip Erdoğan ise sıralamada üçüncü sırada.
· Yüzde 68 gibi büyük çoğunluğu erken seçim istiyor.
· Bu pazar seçim olsa CHP gençler arasında birinci parti konumunda.
· Siyasette gençlere daha çok yer verilmesi gerektiğini ifade ediyorlar.
· Gençlerin büyük çoğunluğu mutsuz, yalnız ve kendini özgür hissetmiyor.