Ülkeler iklim krizine karşı verdikleri taahhütlerde yetersiz

* Fotoğraf: Pexels

Ülkelerin iklim taahhütleri ve politikalarının potansiyel etkilerini takip eden bilim insanları ve politika uzmanlarından oluşan İklim Eylemleri Takip (Climate Action Tracker -CAT) grubu 40 ülkenin taahhütlerini inceleyerek, yeterlilik durumlarını sıraladı. 

Nature dergisinde yayımlanan CAT’ın verilerine göre, ülkelerin çoğu şu an Paris İklim Anlaşması’ndaki hedefe ulaşma konusunda taahhütlerinin gerisinde kalıyor. CAT’ın iklim taahhütleri ve politikalarını "kritik derecede yetersiz" bulduğu 6 ülke arasında ise Türkiye de yer alıyor. 

CAT’ın politikaları ve taahhütlerini küresel ısınmayı 1.5 dereceyle sınırlama konusunda uyumlu olduğunu tespit ettiği tek ülke ise Batı Afrika ülkesi Gambiya.

Yeterli ve yetersiz ülkeler

CAT’ın hazırladığı tabloda, politikaları ve taahhütleri yeterli ve yetersiz durumdaki ülkeler şöyle:

• Yüksek derecede yetersiz ülkeler: Kanada, Meksika, Kolombiya, Brezilya, Arjantin, Ukrayna, Kazakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan, Çin, Güney Kore, Vietnam, Endonezya, Avustralya, Yeni Zelanda.
• Eylemsizliğe yakın ülkeler: Türkiye, Rusya, Suudi Arabistan, İran, Tayland, Singapur.
• Yetersiz ülkeler: ABD, Peru, Şili, Güney Afrika, Japonya, Avrupa Birliği, Norveç, İsviçre.
• Neredeyse yeterli: Kosta Rika, Birleşik Krallık, Nepal, Fas, Nijerya, Etiyopya, Kenya.

COP26 sürüyor

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, 1992 yılında 100’den fazla ülke tarafından küresel emisyonları düşürmek ve Dünya’nın iklimini korumak için imzalandı. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler, iklim değişikliğiyle mücadelede farklı sorumlulukları olduğunu ancak birlikte hareket edilmesi gerektiği konusunda anlaşmaya vardı.

2015 yılında Paris’te gerçekleşen COP21, bütün ülkelerin küresel ısınmayı 1,5-2 dereceyle sınırlama konusunda resmen anlaştığı ilk zirve oldu.

Paris İklim Anlaşması çerçevesinde, 196 ülke düzenli olarak ulusal ve kolektif gelişmeleri raporlama kararı aldı. 2020’de ilk kez planlanan raporlama, Covid-19 salgını nedeniyle bu yıl gerçekleşiyor.

26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP26), uzmanlar tarafından Paris İklim Anlaşması’nın test edileceği ilk zirve olarak tanımlanıyor. Öte yandan bilimsel çalışmalar bugüne kadar verilen ulusal taahhütlerin bu hedefin gerisinde kaldığını belirtiyor.

Paris Anlaşması’ndan bu yana uygulanan iklim politikaları, 2100 yılında öngörülen küresel sıcaklığı 0,7 derece düşürerek 2,9 dereceye indirdi. COP26 öncesi ülkelerin taahhüt ettiği yeni önlemler tamamen uygulansa bile küresel ısınmanın 1,5 derecenin altında tutulması için yeterli olmayacağı öngörülüyor.

COP26 süreci ve hedefler

İngiltere ev sahipliğinde İskoçya’nın Glasgow kentinde gerçekleşen COP26 31 Ekim Pazar günü açılış konuşmalarıyla başladı. 

120 dünya liderini ve dünyanın dört bir yanından on binlerce katılımcıyı bir araya getiren konferans 12 Kasım tarihine kadar devam edecek.

TIKLAYIN - İklim Zirvesi başlıyor: Neden kritik?

COP26'da liderler 1 ve 2 Kasım boyunca açılış konuşmaları yaptı ve iklim hedeflerini katılımcılara sundu. 3-12 Kasım arası program: finans, enerji, gençlik, kamuoyu desteği, doğa, değişim ve adaptasyon, bilim ve inovasyon ve ulaşım temalı günler halinde devam edecek.

Finans temalı günün açılışını İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak yapacak. Sunak, Paris Anlaşmasının hedeflerine ulaşmak için sunulan fonları anlatacak. Enerji temalı günde ise kömürden temiz enerjiye geçiş ve IPCC raporu üzerine konuşmalara Birleşik Krallık Ticaret Bakanı ve COP26 Başkanı Alok Sharma öncülük edecek.

Greta Thunberg, 5 Kasım Cuma günü Glasgow'da üç yıl önce başlattığı ve dünyaca tanınmasına sebep olan "Gelecek için Cumalar" eylemini yapacak.

COP26 konferansının tüm etkinlikleri Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin (UNFCCC) internet sitesinde canlı yayınlanacak.

Hedefler

COP26'nın resmi hedefleri dört maddede özetleniyor:

• Tüm ülkelerin 2050 yılına kadar net sıfır taahhüdünde bulunması ve küresel ısınmayı 1,5 derecede tutma hedefine yönelik çalışmaların başlaması.
• İnsanları ve doğal yaşam alanlarını korumak için işbirliklerinin gerçekleşmesi.
• İklim değişikliğiyle mücadele ve uyum çalışmaları için zengin ülkelerden fon sunulması.
• Paris İklim Anlaşmasını işler hale getirmek üzere yazılan Paris Kurallar Kitabı'nın tamamlanması.

(TP)