AB'den nükleer ve doğalgazı “yeşil yatırım” olarak sınıflandırma planı

* Fotoğraf: Pixabay

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, üye ülkelerde nükleer ve doğalgaz alanlarındaki enerji yatırımlarının sınıflandırılmasına ilişkin uzman danışma sürecinin başlatıldığını açıkladı.

Açıklamaya göre, bilimsel tavsiyeler, mevcut teknolojik ilerleme ve üye ülkeler arasında değişen geçiş zorlukları dikkate alan AB Komisyonu, doğalgaz ve nükleeri enerjide yenilenebilir temelli bir dönüşümü kolaylaştıracak araçlar olarak gördü.

Doğalgaz ve nükleerin iklim dostu dönüşüme katkıda bulundukları iddia edilen açıklamada, bu enerji kaynaklarının açık ve sıkı koşullar altında yeşil yatırım sınıflandırması çerçevesinde yer alacağı belirtildi.

“İklim dostu kıta” hedefi

Açıklamada ayrıca sınıflandırma ile AB’nin 30 yıl içinde iklim dostu bir kıta olma hedefini yakalamak için yatırımları ihtiyaç duyulan faaliyetlere yönlendirmenin amaçlandığı kaydedildi.

Mevcut durumda her AB ülkesinin enerji üretim kaynaklarının farklılık gösterdiği anımsatılarak Avrupa’nın bazı bölgelerinin enerjide halen ağırlıklı olarak yüksek karbon salan kömüre dayandığı ifade edildi.

AB Komisyonu hazırladığı taslağı üye ülkelere göndermesi ile konsültasyon için gereken iki haftalık süre başladı. AB'ye üye ülkeler 12 Ocak'a kadar tasarı hakkındaki görüşlerini bildirecek. Ocak ayı ortasında AB Komisyonu'nun tasarıya nihai şeklini vermesi bekleniyor. 

• NOT: AB nüfusunun en az yüzde 65'ini temsil eden 20 ülkenin itirazı halinde veya Avrupa Parlamentosu'nda en az 353 milletvekilinin reddetmesi durumunda, AB Komisyonu'nun planları hayata geçirilemeyecek. 

Yeşil sınıflandırma şartları

AB’nin yeşil sınıflandırmasına dahil olan enerji yatırımları, finansmana daha kolay erişim sağlıyor.

AB Komisyonunun taslağında, çevreye zarar vermeyen ve atıklarını güvenli biçimde tasfiye edebilecek nükleer enerji santral yatırımları yeşil ve sürdürülebilir ekonomik aktivite olarak sınıflandırılıyor.

Söz konusu nükleer santralların yeşil yatırım sayılması için 2045’ten önce ruhsat almaları gerekiyor.

Yeşil yatırım olacak doğalgaz yatırımlarının ise kömürün yerine geçecekse kilovatsaat başına 270 gramdan daha az emisyon salması ve inşaat izninin 2030 yılı bitiminden önce alınması şart koşuluyor.

Öneriye tepkiler

AP Yeşiller Grubu Sözcüsü Michael Bloss, “Komisyon başkanı Ursula von der Leyen, bu öneriyle finansal yatırımlar için Avrupa’nın ekolojik etiketinin güvenilirliğini yok ediyor” diyerek tepki gösterdi. Bloss, bu öneriyle, atom ve gazın, güneş ve rüzgar enerjisi gibi gösterildiğini belirterek öneriyi “saçma” olarak tanımladı. Yeşiller AP Milletvekili Reinhard Bütikofer de AB’nin önerisinin büyük hayal kırıklığı yarattığını ifade etti.

İspanya Ekolojik Dönüşüm ve Demografik Mücadele Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada “nükleer enerji ve doğal gazın, yeşil veya sürdürülebilir enerji sınıfında olmaması gerektiği” belirtildi. Bakanlık, “böyle bir sınıflandırmanın anlamlı olmayacağını ve bir bütün olarak değerlendirildiğinde AB’nin enerji geçişi için yanlış sinyaller göndereceği” eleştirisinde bulundu. İspanya, AB’nin 2050’ye kadar sıfır karbondioksit emisyonu ve iklim nötrlüğü hedefi olan yeşil yatırım planının “tam savunucusu” olduğunu vurgularken, buna rağmen nükleer enerji ve doğalgazın bu sınıflandırılmaya dahil edilmesinin “geri adım atmak” olacağını kaydetti.

Almanya hükümeti doğalgazdan elde edilen enerjinin sürdürebilir sayılması planlarını olumlu karşılarken, nükleer enerji ile ilgili öneriyi ise kesinlikle reddetti. Reuters'a konuşan bir hükümet sözcüsü, AB'nin planlarına ilişkin olarak "Nükleer enerjiden ve kömürle elektrik üretiminden vazgeçildiği göz önünde bulundurulunca, Alman hükümeti için doğal gaz karbon nötrlüğü yolunda önemli bir geçiş teknolojisi oluşturuyor" ifadelerini kullandı. Yeşiller üyesi Çevre Bakanı Steffi Lemke de planları "kesinlikle yanlış" olarak nitelendirerek, korkunç çevre felaketlerine yol açabilecek bir enerji şeklinin "sürdürülebilir" sayılamayacağını söyledi.

Avusturya İklim Koruma Bakanı Leonore Gewessler, nükleer enerji ve doğalgazın sürdürebilir olarak sınıflandırılması halinde hukuki yollara başvuracaklarını söyledi. Gewessler sosyal medya hesabından "Bu planlar hayata geçerse, dava açacağız" ifadesini kullandı.

Fransa dahil 10 ülkenin taebiydi

Başını Fransa’nın çektiği 10 kadar ülke, nükleer enerjinin iklim değişimi ile mücadelede etkili, güvenli ve rekabetçi bir kaynak olduğunu belirterek, yeşil yatırım sınıflandırma çerçevesine dahil edilmesini talep ediyordu. 

Buna ilave bir grup ülke de doğalgazın da geçici süre için AB yatırım sınıflandırma kurallarında sürdürülebilir olarak kabulünü istiyordu.

Almanya, Avusturya, Danimarka, Portekiz ve Lüksemburg gibi ülkeler ise özellikle nükleerin yeşil sınıflandırmaya dahil edilmemesi görüşünü taşıyordu.

(TP)