ÇHD davası için AİHM’e “emsal” başvurusu

* Çizim: Murat Başol

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Düsseldorf merkezli Dünya’da İnsan Hakları ve Demokrasi için Avrupa Avukatlar Birliği (ELDH), ÇHD davasıyla ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuruda bulundu.

Örgütün dilekçesinde, ÇHD dosyasında, ilk ve ikinci tutuklama kararlarına karşı yapılan AİHM başvurusunun, Türkiye’de avukatlar, barolar ve hukuk örgütleri hakkındaki hukuksuz işlemler ve avukatlara yönelik yargı baskısı için örnek teşkil ettiği gerekçesiyle “etki davası”* görülerek derhal incelemeye alınması talep edildi.

ELDH, “ÇHD davasındaki ciddi hukuksuzlukların meydana geldiğini, ÇHD’li avukatların siyasi baskı sonucu mesleki faaliyetleri nedeniyle tutuklu bulunduğunu ve cezayla karşı karşıya olduklarını” ifade etti.

TIKLAYIN - “Delilsiz davada” tüm avukatlara ceza isteniyor

Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), dernek üyesi avukatların yargılandığı davanın gelecek duruşması 5-6-7 Ocak’ta (yarın) Silivri Hapishane Kampüsü Duruşma Salonundaki İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesinde görülecek.

Süleyman Soylu da başvuru dilekçesinde

AİHM başvurusunda, İnsan Haklarını İzleme Örgütü (HRW) ve Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu’nun da raporlarında bu duruma dikkat çektiği belirtildi.

Dilekçede, “İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, avukatlarla ilgili kesinleşmiş yargı kararı olmaksızın onları ‘terörist’ olarak hedef aldığı ve masumiyet karinesini ihlal ettiği” kaydedildi.

“Caydırıcı etki amaçlanıyor”

ELDH, “ÇHD’li avukatların tutukluluğu sadece onları değil, müvekkillerinin savunma hakkını da etkiliyor. Bu dava, insan hakları alanında çalışan diğer avukatlar üzerinde de caydırıcı bir etkide bulunmayı amaçlıyor” dendi.

Adana Barosu’ndan da aynı talep

Adana Barosu da aynı taleple AİHM’e ayrıca başvuru yaptı.

Başvuruda, ÇHD’li avukatların başvurusunun, “AİHM tarafından öncelikli olarak incelenmeyi gerektiren bütün koşulları taşıdığı” ifade edildi:

“Türkiye’deki barolara, hukuk kurumlarına ve avukatlara yönelik saldırıların muhatabı ve avukatlara ve avukatlık mesleğine yönelik giderek artan baskıları yakından takip eden kurumlar olarak, başvurucuların başvurularının öncelikli olarak incelenmesini ve avukatlık mesleğinin ve yargının bağımsızlığının tehlike altında olduğunun tespit edilmesini talep ederiz.”

Ne olmuştu?

ÇHD’li avukatlar, tutukluluklarına ilişkin itirazların yerel mahkemeler ve Anayasa Mahkemesince reddedilmesinin ardından 29 Nisan 2021’de AİHM’e bireysel başvuru yaptı.

Başvuru formunda AİHS’nin 10. ve 11. maddelerinde güvence altına alınan ifade, toplanma ve örgütlenme özgürlüğünün; AİHS’nin 5. maddesinde güvence altına alınan özgürlük ve güvenlik hakkının ve bu maddelerle bağlantılı olarak AİHS’nin 18. maddesinin ihlal edildiğini ifade ettiler.

Başvuru halen sonuçlanmadı.

* Etki davası: AİHM, 2009 yılında getirdiği “öncelik politikası”nda 2017 yılında yaptığı değişiklikten sonra, son olarak 17 Mart 2021’de “daha sonuç odaklı ve etkili bir inceleme” süreci için yeni bir strateji geliştirdiği duyurdu. “Dikkate alınan bir Mahkeme” başlığıyla duyurulan bu yeni stratejiyle AİHM, “davanın sonucunun uluslararası ya da ulusal mevzuat ya da uygulamayı değiştirebilme ya da netleştirebilme ihtimalinin olması; davanın ahlaki veya sosyal konuları ilgilendirmesi, davanın insan hakları hukuku açısından yeni veya önemli sorunlar ortaya koyması; davanın kayda değer medya ilgisi olması ve/veya siyasi bakımdan hassas olması” gibi kriterleri karşılaması halinde “etki davaları” adını verdiği bu davaları öncelikli olarak incelemeye karar verdi.

(AS)