18 cezaevinde 6 ayda 572 hak ihlali

Fotoğraf: MA

İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi Hapishane Komisyonu, Ege bölgesi cezaevlerindeki hak ihlalleriyle ilgili hazırladığı 6 aylık raporunu açıkladı.

MA’nın haberine göre, İHD Şubesi Hapishane Komisyonu Sözcüsü Ahmet Çiçek, bölgede bulunan 18 cezaevinde de önceki yıllarda olduğu gibi baskıcı ve insanlık onuruna yakışmayan uygulamaların devam ettiğini söyledi.

Ege Bölgesindeki cezaevlerinde 572 ayrı hak ihlali tespit ettiklerini belirtti:

“Koğuşlardaki kapasitenin üstünde tutulan mahpuslara; yemeklerin, yetersiz verildiği, bazı mahpusların yerde veya dönüşümlü yatmak zorunda kaldığı, hijyenik olmayan ortamlarda yaşamak zorunda kaldıkları, bu durumun mahpusların sağlıklarında olumsuzluklar yarattığı bunun sonucu olarak da hasta mahpuslarda artış gözlemlendi.”

Kürtçe mektuplar gönderilmiyor, kitaplar verilmiyor

Mahpusların ailelerinden uzak cezaevlerine sürgün edilmesiyle ailelerinde cezalandırıldığını vurgulayan Çiçek, ailelerin sıkı arama uygulamaları ve tacizlerden dolayı sıkıntı yaşadığını da belirtti. Böylece tutukluların aile bütünlüğü ve dış dünya ile iletişimlerinin de kısıtlandığına dikkati çeken Çiçek, sözlerine şöyle devam etti:

“İzmir T Tipi Kapalı ve F Tipi Kapalı hapishanelerinde Kürtçe mektupların ‘anlaşılmayan dil denilerek’ verilmemesi ve gönderilmemesi haberleşme özgürlüğünün ihlalidir. Türkçe yazılı mektupların ise mahpusların eline geç ulaşması söz konusudur.

“Haberleşme özgürlüğünün içinde zamanında bilgi ve habere erişim hakkı da dahildir. İdare mektupları zamanında teslim etmek ile yükümlüdür. Belirsiz ve tanımsız bir süre ile sınırsız hak ve yetkiye sahip değildir.

“Ayrıca mahpuslara, kendi yazdığı kitaplar bile verilmiyor. Kürtçe kitaplar da alınıp yok ediliyor.”

Hücre cezası, kötü muamele ve işkencede artış

6 ayda disiplin cezalarında artış yaşandığını vurgulayan Çiçek, şunları söyledi:

“Hücre cezalarının sayısının artması, hapishane idaresi bilgisi dahilinde olan veya olmayan mahpuslara yönelik gardiyanlar tarafından gerçekleştirilen ağır darp, kötü muamele ve işkence olaylarının bazıları doktor raporlarında yer alıyor.

“Mahpus beyanlarına göre bazı zamanlarda hapishane doktoru rapor vermiyor. Bu, Birleşmiş Milletler Mahpusların İşkenceye Karşı Korunmasında Sağlık Personeli Tıbbi Etik İlkeleri’nin 4. Ve 5. Maddelerine aykırı.

“Hapishane idaresinin keyfi tutum ve davranışlarını önlemek ve mahpusların koşullu salıverilme haklarından yararlandırılmamasının önüne geçmek yerine aksine bu duruma yasal zemin hazırlandı. Bunun sonucu olarak birçok mahpusun infazı geciktirildi.”

Hasta mahpuslar ring aracıyla götürülüyor

Raporda, mahpusların yeterli, düzenli ve sağlıklı beslenme haklarının da engellendiği ifade edildi:

“Hasta mahpusların tedavilerinde gerçek anlamda sıkıntılar yaşanıyor. Rutin, belli zaman aralıkları ile kontrole götürülmeleri gereken hastalar götürülmüyor, değişik gerekçeler ileri sürülüyor. Hastaneye gidiş gelişlerde çıplak arama, ağız içi araması gibi uygulamalar var. Zaten hasta olan kişilerin sağlıksız bir yapısı olan ring araçları ile götürülmeleri enfeksiyon hastalıklarına yakalanmalarına da neden oluyor.

“Bunların yanı sıra sık sık odaların basılması, eşyaların dağıtılması, eşyalara el koyma, işkence, kötü muamele, darp, tehdit, hakaret, ayakta sayım uygulamaları görülüyor.”

Talepler

• Raporda, sorunların çözümü için yapılması gerekenler şöyle sıralandı:
• Hapishanelerdeki tecrit uygulanmalarına bir an önce son verilmeli.
• Başvuru ve şikâyetlerin herhangi bir kısıtlama olmaksızın ve derhal gerekli mercilere ulaştırılması sağlanmalı.
• Adli ve idari mekanizmalar, başvuru ve şikayetlerle ilgili etkin soruşturma yürütmeli, hapishane rejimi, fiziki koşullar ve uygulanan keyfi muameleler hakkında etkili bir idari ve yargısal denetim sağlanmalı.
• Mahpusların aile ve dış dünya ile temas hakkı engellenmemeli.
• Anadilde görüşme, yazışma ve savunma hakları yasal güvence altına alınmalı, keyfi engellemeler kaldırılmalı.
• İmralı Yüksek Güvenlikli F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan mahpuslar ve tüm hapishanelerdeki mahpuslar üzerindeki tecrit uygulamasına derhal son verilmeli.

(AS)