* Fotoğraf: Celal Güneş / Anadolu Ajansı (AA) - Washington / ABD
Haberin Kürtçesi için tıklayın
İran'da "ahlak polisi" tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Jîna Mahsa Amini'nin ölümüyle başlayan protestolar sebebiyle yargılanan bir protestocuya verilen ilk idam cezası infaz edildi.
Anadolu Ajansı'nın (AA) İran Yargı Erki'ne bağlı Mizan Haber Ajansı'ndan aktardığına göre, İran Devrim Mahkemesi, Muhsin Şikari'yi protestolar sırasında "ateşli olmayan silahla vatandaşları tehdit ettiği ve bir güvenlik görevlisini yaraladığı" gerekçesiyle idama mahkum etmişti.
Buna göre, Yüksek Mahkeme, başkent Tahran'ın Settar Han Caddesi'nde yaşanan olay sebebiyle ölüm cezasına çarptırılan Şikari'nin ölüm cezasını onadı. Şikari'nin idam cezası bu sabah infaz edildi.
Al Jazeera haber sitesinin haberine göre, Yüksek Mahkeme Muhsin Şikari'nin idam kararına itirazını reddetmiş, sanığın "eylemlerinin Allah'a karşı savaş yürütme suçunu temsil ettiğine" hükmetmişti.
Muhsin Şikari, İran'da 16 Eylül'den bu yana devam eden Jîna Mahsa Amini protestolarıyla bağlantılı idam edilen ilk protestocu oldu.
İran'da protestolarla bağlantılı olarak bugüne kadar 11 kişiye idam cezası verilmişti. Muhsin Şikari de bu isimlerden biriydi.
TIKLAYIN - İran meclisi, tutuklu protestocular için 'ağır ceza' talep etti
"Şiddetli tepkiyle karşılanmalı"
Norveç merkezli İran İnsan Hakları (IHR) örgütünün başkanı Mahmood Amiry-Moghaddam, Twitter hesabından açıklama yaparak Şikari'nin "İranlı yetkililerin usule uygun herhangi bir işlem yapılmadan gerçekleştirdiği göstermelik yargılama sonucu idama mahkum edildiğini" söyledi:
"Muhsin Şikari'nin infazı, şiddetli tepkiyle karşılanmalı; aksi takdirde, her gün protestocuların infaz edildiğini göreceğiz. Bu infazın uluslararası alanda hızlı ve uygulamada [görülecek] sonuçlarının olması lazım."
ABD'de yaşayan İranlı aktivist Masih Alinejad da Şikari'nin idam edilmesiyle ilgili sosyal medya hesabından bir mesaj paylaştı.
Masih Alinejad, mesajında, "Sadece 23 yaşındaydı. Bu sabah, güneş doğmadan, İslamcı rejim, Tahran'da gözaltına aldığı Muhsin Şikari'yi infaz etti. Muhsin, özgürlük için hayatını verdi. Normal bir hayat istemişti. Bu kanlı rejimin öldürdüğü cesur bir ruh daha" dedi.
IHR: Ölen protestocu sayısı 458'e yükseldi
IHR, İran'da güvenlik güçlerinin şiddetle karşılık verdiği protestolarda hayatını kaybeden protestocu sayısının 458'e yükseldiğini duyurdu.
Ülkedeki 31 eyaletten 26'sına dair verilerin yer aldığı IHR raporuna göre, Sistan-Beluçistan'da 128, Kürdistan'da 53, Batı Azerbaycan'da 53, Tahran'da 46, Mazenderan'da 37, Kirmanşah'ta 25, Gilan'da 25, Elborz'da 18, İsfahan'da 14, Huzistan'da 10, Fars'da 8, Rezevi Horasan'da 7, Zencan'da 5, Doğu Azerbaycan'da 4, Merkezi, Kazvin, Hemedan ve Loristan'da üçer, Kohgiluye-Buyer Ahmed, Erdebil, İylam, Buşehr, Hürmüzgan'da ikişer, Simnan, Gülistan ve Kirman'da ise birer gösterici hayatını kaybetti.
|
6 ayda 251 infaz
Uluslararası Af Örgütü ve İran Abdurrahman Boroumand İnsan Hakları Merkezi'nin yaptığı bir araştırma, İranlı yetkililerin 1 Ocak - 30 Haziran 2022 arasında en az 251 kişiyi infaz ettiğini ortaya koymuştu.
Sonuçları 27 Temmuz 2022'de paylaşılan araştırmaya göre, ülkede infaz edilen idamların bu hızla devam etmesi durumunda 2021'de kaydedilen toplam 314 infaz sayısı yakın zamanda geçilebilir.
Bu yıl gerçekleştirilen infazların 146'sının cinayetten hüküm giyenlere yönelik olduğu bilgisini paylaşan iki hak örgütü, infazlara ilişkin belgemele faaliyetlerine atıfta bulunarak söz konusu belgelerin "ölüm cezası uygulamalarının sistematik olarak, hiçbir şekilde adil olmayan yargılamalar sonucunda gerçekleştirildiğini ortaya koyduğunu" ifade etti.
Hak örgütleri ayrıca 2022'nin ilk 6 ayında idam edilen 86 kişinin "uluslararası hukuka göre ölüm cezasıyla sonuçlanmaması gereken, uyuşturucuyla bağlantılı suçlardan infaz edildiği" bilgisini paylaştı.
Pandeminin ilk iki yılının ardından ilk defa 23 Temmuz'da Fars eyaletinde bir erkek de halka açık bir şekilde infaz edilmişti.
Ne olmuştu?
Doğu Kürdistan'ın Sakız kentinden başkent Tahran'a akrabalarını ziyarete gelen 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amini, erkek kardeşinin kullandığı aracı durduran ahlâk polisince gözaltına alınmıştı. Kardeşine, nasihat edilip serbest bırakılacağı söylenerek götürülen genç kadının, gözaltına alındıktan iki saat sonra komaya girdiği ve kaldırıldığı hastanede öldüğü ortaya çıktı.
İran devlet televizyonu Amini'nin dövüldüğü iddialarını yalanlayarak, polisin genç kadını "nasihat etmek ve eğitmek" üzere karakola götürdüğünü ve orada kalp krizi geçirdiğini söyledi. Amini'nin akrabaları, kadının herhangi bir kalp rahatsızlığı olmadığını açıkladı.
Devlet televizyonu bir polis karakolunda Amini olduğu söylenen bir kadının oturduğu koltuktan bir yetkiliyle konuşmak üzere kalktıktan sonra yere düştüğünü gösteren güvenlik kamerası kayıtları yayınladı. Ancak, görüntülerden kadının Amini olduğu doğrulanamadı.
Amini'nin dövülerek öldürüldüğü yolunda sosyal medyada yayılan iddialarını reddeden Tahran emniyeti ise konuyla ilgili açıklamasında, "Ayrıntılı araştırmalara göre, Amini'nin araca alınması sonrasında ve tutulduğu karakolda fiziksel bir temas olduğunu" reddetti.
Ancak, İran'ın yarı resmi Fars haber ajansı, Amini'nin ahlâk polisince dövülmesi nedeniyle komaya girdiğini duyurdu.
VoA'nın haberine göre genç kadının karakolda ölümünü eleştiren sosyal medya yorumcuları arasında, sözünü sakınmamasıyla tanınan reformcu eski milletvekili Mahmud Sadıki, Ayetullah Ali Hamaney'i olayla ilgili kamuoyuna açıklama yapmaya çağırdı.
|
(SD)
