"Maraş'ta Eski Ermeni ve Yahudi Mahallelerinde Hazine Kazısı Yasal mı?"

Fotoğraf: marasmanset.com

HDP Mardin Milletvekili Tuma Çelik, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un cevaplanması istemiyle verdiği soru önergesiyle Maraş’ta define olduğu iddiasıyla başlatılan kazı çalışmasını Meclis gündemine taşıdı.

Maraş’ın Dulkadiroğlu İlçesi İsa Divanlı Mahallesi’ndeki eski Ermeni ve Yahudi mahallesinde define olduğunu iddia eden arkeolog Hatice Kılıçaslan geçtiğimiz günlerde Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan yasal izinleri alarak kazı çalışması başlatmıştı.

Kılıçaslan basın mensuplarına verdiği demeçte, “Burası Ermeni yerleşkesi ve Yahudi Mahallesi. Buranın geçmişte bir konak olduğunu, konağın bahçesinde de bir oda, oda içerisinde de bir definenin var olduğunu düşünerek böyle bir kazı çalışması başlattık” ifadelerini kullanmıştı.

"Kültürel miras alanlarını tehdit ediyor"

Defineciliğin, kültürel miras alanları ve arkeolojik alanlar için büyük tehdit oluşturduğunu dile getiren Vekil Çelik, soru önergesinde define kazıları nedeniyle pek çok arkeolojik alan ve tarihi yapının hasar gördüğünü belirtti.

Hasarları engellemek amacıyla oluşturulan Define Arama Yönetmeliği 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun belirtilen yerler dışında define aramalarında uyulacak esasları belirlediğini aktaran Çelik, Bakan Mehmet Nuri Ersoy’un cevaplaması istemiyle şu soruları sordu:

• Söz konusu yerde define olduğuna dair hangi bilgi ve belgeler mevcuttur?
• Define Arama Yönetmeliğinde yer alan şartların tamamı karşılanmış mıdır?
• Müze Müdürlüğünden gerekli izinler alınmış mıdır?
• Kazı alanında karşılaşılabilecek arkeoloji ve kültürel bulgular için gerekli tedbirler alınmış mıdır? Kazıya, alanında uzman kaç kişi eşlik etmektedir? 
• İlçede kaç adet tescilli yapı bulunmaktadır? Tescilli yapılardan kaç tanesi kilise, kaç tanesi sinagogdur?
• Bakanlığınızın verilerine göre, 2014-2018 yılları arsında 461 define kazısı yapılmıştır. Define kazılarında herhangi bir bulguya rastlanmış mıdır? Kazılardan elde edilen bulgu veya objelere ne kadar ödeme yapılmıştır?
• Türkiye'de kaç kişide Define Arama Ruhsatı bulunmaktadır?
• Define aramanın yasaklanmasına dair yasal bir çalışmanız var mıdır?
• Bakanlığınızın, kaçak kazıların engellenebilmesi için herhangi bir eylem planı bulunmakta mıdır?
• Kaçak kazılar ve kaçak define aramalarından dolayı son 5 yıl içerisinde kaç kişi hakkında yasal işlem başlatılmıştır?