"İstanbul'u kontrol altına alamazsak salgınla baş edemeyiz"

Fotoğraf: Aytuğ Can Sencar / AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İstanbul Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesinde gerçekleştirilen Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı'nın ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.

"Koronavirüs Bilim Kurulu'nun Ankara dışında toplanması sıradan bir olay değildir" diyen Koca, İstanbul’daki salgın durumunun ciddiyetine dikkat çekti.

Türkiye’deki toplam vaka sayısının yüzde 40’ının İstanbul’da olduğunu söyleyen Koca, vaka artışının İstanbul'a günlük gidiş gelişlerin fazla olduğu illerde de yüksek olduğunu söyledi.

“İstanbul'da durumu kontrol altına alamazsak salgın baş edilebilir olmaktan çıkacaktır” diyen Koca, salgınla mücadelede disipline ve uzun süreli başarıya ihtiyaç olduğunu ifade etti.

Koca’nın açıklamaları özetle şöyle:

“Son 7 günde vaka artışı geçen aydan yüzde 85 fazla”

"Koronavirüs Bilim Kurulu'nun Ankara dışında toplanması sıradan bir olay değildir. Üç gün önce, İstanbul'da vaka sayılarının, Türkiye'nin yüzde 40'ına ulaştığını açıkladım. Covid-19 testi pozitif çıkan her 10 kişiden 4'ü İstanbul'dadır.

“Hekim ve hemşirelerden ambulans şoförlerimize kadar, bütün sağlık çalışanları, hastane yöneticileri, Bilim Kurulu üyeleri, ilgili bütün kurumlar olarak teyakkuzdayız.

"Son 7 günde ortalama vaka artışı, geçen ayın ortalamasından yüzde 85 fazladır. Oran, 16,5 milyon nüfusla birlikte düşünüldüğünde korkutucudur.

“İstanbul'a günlük gidiş gelişlerin fazla olduğu şehirlerde de yüksektir. İstanbul'un yakın temaslısı diyebileceğimiz Balıkesir'de ve Tekirdağ'da yüzde 96, Bilecik ve Düzce'de yüzde 99, Edirne'de yüzde 91, Bursa’da yüzde 84, Sakarya'da yüzde 76, Kırklareli'nde yüzde 71, Kocaeli'nde yüzde 63'tür.

“Sadece sayılan iller değil, tüm Türkiye, İstanbul'un temaslısıdır. Gelişme, salgınla mücadelede 83 milyonu ilgilendirmektedir. İstanbul'da durumu kontrol altına alamazsak, salgın baş edilebilir olmaktan çıkacaktır.

“Düştüğümüz yerden kalkmak her zaman mümkün olmayabilir”

“İstanbul, dünyanın en kalabalık kentleri arasında 14. sırada. Mesafe kuralına uymayı zorlaştıran bir şehir, iç içe yaşıyoruz. Virüsün yayılmasına çok elverişli hayat şartlarına sahibiz. Hareket halindeki kitle çok büyük.

“Kışı burada geçirmek üzere yoğun dönüşler oldu. Tıpkı memlekete gidişlerde, Anadolu'da yaşanan vaka artışları gibi, kurallara uyumun azalmasıyla birlikte, İstanbul'da salgın hızla tırmandı.

“Salgınla savaşta disipline ve uzun süreli başarıya ihtiyacımız var. Düştüğümüz yerden kalkmak her zaman mümkün olmayabilir. Kişilerin göstereceği küçük ihmallerin bedelleri büyüktür. Bedelleri, birlikte ödemek zorunda kalabiliriz. Bedel, hasta düşmekten fakirleşmeye kadar, çoktur.

“Toplu ulaşım en büyük risk kaynaklarından”

"Toplu taşıma, pazar yerleri, alışveriş ortamları ve çeşitli kent alanlarında kurallara uyulmasının kolaylaştırılması için çalışma yapılmasını, planlamaya gidilmesini istedik.

“Toplu taşımaya ek seferler konması, kamu kurumlarında, organize sanayi bölgeleri dahil özel sektörde iş saatlerinin, yine sosyal hareketlilik kaynaklı teması azaltacak şekilde yeniden düzenlenmesi, ele alınan konular arasındadır. Kurumlardan uzaktan erişimle evde çalışma kolaylığı sağlamaları ayrıca istenmiştir. 

“Çözüme en çok ihtiyaç duyduğumuz konu toplu ulaşımdır. Sosyal mesafenin korunamadığı toplu ulaşım, en büyük risk kaynaklarındandır. Yolculuk, dolayısıyla risk süresi uzundur.

“Bu çözümlerin üretilmesi, salgının tırmanışının sebebi olan hareketliliği ve teması çok azaltacaktır. 

“Bir kişiden üç kişiye bulaşıyor”

“Hareketlilik, şu an olduğu gibi devam ederse bu durumda, artış 1 iken 2, 2 iken 4 şeklinde olmayacak. 1 iken 3, 3 iken 9 şeklinde tam bir tırmanış olacak. 

“Çünkü virüs, 1 kişiden ortalama 3 kişiye bulaşıyor. Bugünkünün 2-3 katı ağır tablo, tahayyülü bile zor bir tablodur. Çözüm, artışın nedenini kontrol altına almaktır. Hareketliliği azaltmak, yani hayatı yavaşlatmaktır.

"Virüs, 1 kişiden ortalama 3 kişiye bulaşıyorsa, biz de hareketi ve teması 3'te birine indireceğiz. Dışarı çıktığımızda, 3 yere uğruyorsak bunu bire indireceğiz. Günde 3 kişiyle görüşüyorsak 1 kişiyle görüşeceğiz.

“Eğer bunu yaparsanız, her gün işe gidip gelmek ve çalışmak zorunda olan insanlar, tedbirleri uygulayacak koşullara sahip olur. Toplu taşıma araçlarında risk azalır. Kendimizi disipline sokalım.

“Vardiya sistemine geçin”

“İşverenler, esnek mesai sistemine geçiş için elinizden geleni yapın. Şartlarınız uygunsa vardiyalı çalışmayı tercih edin. 

“Çalışanlar bir aradaysa, birinin hastalığa yakalanmasıyla hepsi temaslı olur. Tüm temaslılar mecburen izole edilir.

“Vardiya sisteminde risk azalır. Çalışanlarınızın sağlığını ve iş kaybını önlemek için doğru olan budur.

“Hastalanmayı göze alacağınız kadar önemliyse yapın”

"Gelinen noktada, desteğinize, daha önce hiç olmadığı kadar ihtiyacımız var. Mecburiyetiniz yoksa dışarı çıkmayın. Zorunlu olmayan ziyaretlerden kaçının. Hastalığa yakalanmayı göze alacağınız ziyaretleri yapın. 

“Zorunlu olmayan seyahatleri yapmayın. Hastalığa yakalanmayı göze alacağınız seyahatleri yapın. Kalabalık ortama girecekseniz, bunun hastalığa yakalanmaya değip değmeyeceğini düşünün. 

“Maskenizi çıkarmayın. Virüsün size bulaşmasını göze alacağınız bir durum varsa çıkarın. Sosyal mesafe kuralına uymak mümkünken, kurala uyun. Uymuyorsanız, hastalığı göz ardı edecek kadar güçlü bir sebebiniz olmalıdır. 

“Testi pozitif çıkanlar, temaslılarını filyasyon ekiplerimize eksiksiz bildirsin. Yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar, kendilerini korumaya alsın. Zorunlu olmadıkça akrabalarla başka ailelerle bir araya gelmeyin. Zorunlu olmayan kutlama ve törenleri erteleyin. Salgınla savaşın bu aşaması, disiplin istiyor. 

“Her kapasitenin sonuçta bir sınırı vardır”

"Sağlık ordumuzla riske karşı organize olduk. Sizden şunu hatırlamanızı istiyorum: Her kapasitenin sonuçta bir sınırı vardır. Bu sınırı zorlamamak, tedbirleri uygulamanıza bağlıdır.

“Tedbirler hayattan mahrum kalmak anlamına gelmiyor. Hayatı mantıklı şekilde yönetmek anlamına geliyor.

İstanbul yatak doluluk oranları

“Şu an İstanbul'da servis yatak doluluk oranımız yüzde 55. Yoğun bakım doluluk oranımız ise yüzde 66, bu erişkin yoğun bakım yatakları için söylediğim. Ventilatörler içerisinde doluluk oranımız yüzde 33.

“Yani şunu demek istiyorum; yoğun bakımlarla ilgili yüzde 66'dan kastım sadece Kovidli hastaların doluluk oranından bahsetmiyorum. Diğer hastaların da buradaki sayıya dahil olduğunu, şu an yoğun bakımlarda ağır hastamızın toplamın yüzde 40'ı değil, vaka yüzde 40'ı, ağır hastamız yüzde 29-30'lar civarındadır.

“Dolayısıyla bu çerçeveden baktığımızda ortalama 500-550 ağır hastadan bahsetmiş oluyoruz. Halbuki bizim 9 bine yakın yoğun bakım yatağımız var. Buna tabii özel sektör de dahil olmak üzere.

“İstanbul'da kapasite sorunu yok. Ancak bu hiç olmayacağı anlamına gelmez. Bu vaka sayısının 2 veya 3 katına çıkması durumunda farklı tablolar karşımıza çıkabilir.

“Müzikli ortamlar için saat 12 yasağının öne çekilmesi gündemde”

“Özellikle partiler anlamında gece 12'den sonra müzikli ortamların yasaklandığını biliyoruz. Bunun daha erken saatlere çekilmesiyle ilgili Bilim Kurulu'nun bir önerisi oldu.

“Önümüzdeki günler bu konuyla ilgili İçişleri Bakanlığı bu öneri doğrultusunda bir duyuru yapmış olur.

“İmamoğlu’nun çağrılmadığı toplantı pandemi toplantısı değildi”

“(İstanbul’daki pandemi toplantısına Ekrem İmamoğlu’nun çağrılmamasıyla ilgili) Öncelikle bu toplantı bir pandemi toplantısı değildi. Bu toplantı bir il hıfzıssıhha toplantısı da değildi.

“Bu toplantı sağlık teşkilatımızla, ilçe sağlık müdürlerimiz ve başhekimlerimizin katıldığı, İstanbul'un durumunu, hastane kapasitelerini, filyasyon durumunu değerlendirme toplantısıydı. Bir pandemi toplantısı, kurulu değildi.

“Ayrıca 5 gün ve şu an 7 gün oldu. Muhtemelen hafta sonuna kadar devam etmiş olacağım. Bu bir hafta boyunca İstanbul'da olmam nedeniyle de devamında yerel yöneticiler dahil olmak üzere sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve özel sektör dahil olmak üzere birtakım toplantıları yapmak üzere de plan yapılmıştı.

“İstanbul'da ilçe belediye başkanlarıyla görüşülüp Büyükşehir Belediye Başkanıyla görüşmeme durumu olabilir mi?

“Pazartesi günü de ilçe belediyelerimizle görüşme yapıldı. Büyükşehir Belediye Başkanımızın bu arada bildiğiniz gibi bir rahatsızlığı oldu. Ben buradan tekrar geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Bugün de yer yer kendim arıyorum, arkadaşlarımız yakın takipteler. Genel durumunun sağlığının iyi olduğunu, ateş bulgusunun bugün itibarıyla olmadığını, kendilerini çok iyi hissettiklerini ifade etmiş oldular.

“Özellikle pandemi döneminin siyasi zemine çekilmesinin siyasilere bir şey kazandıracağına inanmıyorum. Bu anlamda da siyaset zeminine çekilmemesi için de burada mücadele edeceğimizden de emin olun.

“İstanbul'da yapılan pandemi toplantısında İstanbul Valisi de bulundu. Özellikle güvenlik ve filyasyonla ilgili sorunları değerlendirmek için Sayın Vali, Sayın Emniyet Müdürünü ben çağırdım, bu konuyla ilgili talimatlarımız oldu, bunu özellikle belirteyim.

TIKLAYIN - Covid-19 toplantısına İmamoğlu’nun çağrılmamasına tepkiler

TIKLAYIN - Toplantıya çağrılmayan İmamoğlu: Halkımız bunun hesabını sorar

“Sokağa çıkma kısıtlaması düşünmüyoruz”

"İstanbul'da bir kısıtlama düşünmüyoruz. Ankara 5 hafta önce İstanbul'un 5 katıydı, şu an İstanbul Ankara'nın 5 katı. Ankara bu tedbirlerle ilerledi. Dolayısıyla Ankara'da sokağa çıkma yasağı yapılmadan bu sonuçlar alındı. Diğer illerimiz için de aynı şeyi söylüyorum.

“16,5 milyon vatandaşımız tedbirlere uyma noktasında bir hassasiyet gösterirse, üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirirsek bundan başarıyla çıkacağımızdan eminim.

“Grip aşısı temini için yoğun çaba içindeyiz”

"Grip aşısı son dönem çok işlenen bir konu oldu. Grip aşısı, bildiğiniz gibi bir yıl önceden sipariş edilir ve dünyada aşı arzı yüzde 20 oranında arttı.

“Herkesin aşı yaptırabilirliği zaten mümkün olamaz. Çünkü dünyada artış yüzde 20'yi geçti. Bizde ise bu aşamada 1 milyon 350 bin geçen yıldan biraz daha fazla olmak üzere sipariş etmiştik.

“Bazı ülkelerin daha yüksek dozda aşı temin ettiği söylenir. Mesela Almanya 26 milyon. Ancak geçen yıl Almanya'nın temin ettiği aşı 21 milyon. Yani yüzde 30'u geçmiyor. İngiltere bu yıl 30 milyon temin etti. Ancak geçen yıl 25 milyon temin etmişti.

“Geçen yıllarda serbest eczanelerden ücretli grip aşısı temin etme imkanı olmasına rağmen tüketilen aşımız 1 milyonun üzerindeydi. 5-10 milyonlar değildi. Dolayısıyla bunu yüksek oranlı temin etme şansınız zaten yok. Buna rağmen biz 2,2 milyon temin ettik, şimdi 3 milyonun üzerinde temin etme çabası içindeyiz. Yani geçen yılın 2-2,5 katı kadar yüzde 50 oranında bir artış gerçekleştirme çabasındayız. Diğer ülkelerde yüzde 30 civarında artış oldu."

"Ortada olmayan bir aşının olduğu ifade edildi bunu çok net söylüyorum ve bu aşı konusunda ilgili firmalarla başından beri görüşüldü ama ortada bir aşı yoktu. O aşıyı almak içinde birçok çaba sarf ettik. Daha detaylı söyleyeceklerim var söylemek istemiyorum. 

“Ruhsatlı olan aşıyı herkes getirebilir. Türkiye'de ruhsatı olmayan aşıyı Halk Sağlığı alabilir. Eğer bu anlamda varsa bir aşı lütfen bize söylesinler, biz alalım.

“Ben bunu bir ay önce de iki ay önce de söyledim ama ortada olmayan, 'x firmada var' denilerek, şimdi 'yok' denilerek, bir aşıyı pazarlamasınlar. 

“Aşıyı temin etmek için de ilk günden itibaren yoğun bir çaba içinde olduğumuzu bütün vatandaşımız bilsin, emin olun parasına da bakmıyoruz.

“İstanbul’da son hafta vaka artışı yüzde 62”

"İstanbul'da son 1 hafta içinde vaka artış oranı yüzde 62. Büyükçekmece yüzde 123, Sarıyer yüzde 120, Bakırköy yüzde 104, Beylikdüzü yüzde 104, Bayrampaşa yüzde 99, Şişli yüzde 98, Kağıthane yüzde 89, Tuzla, Sancaktepe, Beykoz şeklinde gidiyor.

“İlçelerde yüzde 29 ile yüzde 123 arası artış, İstanbul'un da toplamı son 1 haftada yüzde 62 oldu.

“Türkiye'deki hasta sayısının, bugün de söyledim, yüzde 40'a yakın, yüzde 38-39 oranında İstanbul'da olduğunu söylemek istiyorum. 2 bin 305 hasta sayısı, ağır hasta sayısı ise yüzde 30 civarında. 1836'nın yüzde 30'u.

“Virüsün bulaştırıcılığı arttı”

"Mutasyon daha çok bulaştırıcılığın artması şeklinde karşımıza çıkıyor. Daha önce 15-20 dakika yakın mesafede bir arada olunduğunda bulaşan virüsün, artık daha kısa süreli bir arada olduğunuzda bulaşabilir özelliği söz konusu.

“Kafe veya restoranda bir araya gelindiğinde maskenin kısa süreli devredışı kalması bile o bulaştırıcılığı sağlayan bir sebep oluyor.

“Son dönem, sadece İstanbul için söylemiyorum İstanbul için daha fazla, diğer illerimiz için de aynı şeyi söylüyorum, virüsün bulaştırıcılığı daha çok arttı.

“Bir araya gelmelerin, 6 veya 8 kişiden fazla olmamasına dikkat ediyor olmalıyız. Büyük kalabalıkların hele mesafenin korunamadığı büyük kalabalıkların ciddi risk olduğunu biliyoruz. Bulaştırıcılık eskiye göre daha hızlı bir bulaştırıcılığa dönmüş oldu." (EKN)