Haberin İngilizcesi  için tıklayın

İran’da 8 Mart günü kadınların metroda şarkı söylediği bir video birkaç gündür internette dolaşımda. Başörtüsünü çıkartmış kadınlar hep bir ağızdan bir marş söylüyor. Paylaşımlarda “Eşitlik Şarkı”sı olduğu söyleniyor.

Marş yıllar önce İran İslam Cumhuriyeti’nin baskısına maruz kalan kadın aktivistler tarafından yazılmış. Adı “Eşitlik İçin Kadın Marşı”. (Şarkının eski versiyonu aşağıda)

Marş kadınları, adaletsizliğe karşı mücadele etmeye ve “eşitliğin” olduğu bir dünyaya çağırıyor.

Çevirmen Behnaz Pouri marşı bianet için Türkçe'ye çevirdi.

Tenimdeki yara izinden tekrar yeşereceğim;
Varlığım için ki ben kadınım, kadınım, kadınım
Ses sese, Ele ele verirsek, beraber adım atarsak kurtuluruz
Başka bir dünya yaparız, eşit bir dünya, dayanışma ve kardeşlik içinde
Daha iyi ve daha mutlu bir dünya
Ne recm, ne darağaçları, ne tekrar tekrar gözyaşları, ne utanç
Başka bir dünya yaparız, eşit bir dünya, dayanışma ve kardeşlik içinde
Daha iyi ve daha mutlu bir dünya.

Farsça yapılan paylaşımlarda kadınların marşı, Haqqani hattındaki bir metro vagonunda söyledikleri belirtiliyor. O gün Tahran’da Çalışma Bakanlığı’nın önünde 8 Mart için toplanan gruptan kadın ve erkeklerden oluşan 50 kişilik bir grup gözaltına alındı. Bu video o eyleme katılan kadınların tüm baskılara karşın kamusal alanda başörtülerini açarak İran’daki baskıcı yönetimi protesto ettikleri eylemlerin devamı. Ve bu videoyu telegram üzerinden tüm dünyaya yaydılar. İran'da kadınların mücadelesi son aylarda dünya basınında daha sık yer bulmaya başlasa da bu mücadele daha eski tarihlere dayanıyor; ve "Eşitlik İçin Kadın Marşı" bunu gösteriyor.

Görüntülerde bir detay var: İranlı kadınların elinde şarkı sözlerinin yazılı olduğu kağıtların arkasındaki fotoğraflar.

Bu fotoğraflar İranlı karın fotoğrafçı Hengameh Golestan’a ait. Golestan fotoğraf çekmeye 1972'de başlamış. Yıllar sonra verdiği bir röportajda o dönem İran'da fotoğraf çeken dört ya da beş fotoğrafçı olduğunu söylüyor.

1974 – 1984 yılları arasında İran’da kadınların yaşamını ve mücadelesini fotoğraflamış Golestan.

Metrodaki kadınların elindeki fotoğraflar 1979 yılının 8 Mart yürüyüşünden.

Videoda yakın planda görülen fotoğraf yukarıda.

Aynı yürüyüşten başka fotoğraflar da var. Aşağıdaki fotoğraflara baktığınızda farkedeceksiniz 100 binlerce kadın o gün alandaymış. İran kadın hareketi için önemli bir gün. Çünkü 1 Şubat 1979’da Humeyni’nin sürgünden dönüşü ve devlet başkanlığına getirilmesi sonrası ardı ardına çıkan yasalarla İran İslam Cumhuriyeti’ne dönüşüyordu. 7 Mart günü Humeyni, Örtünme Yasası’nı (Hicap Kanunu) çıkartmıştı; yani 8 Mart Kadınlar Günü’nden bir gün önce.

İranlı Kadınların tepkisini Golestan’ın fotoğraflarından izleyebilirsiniz. Golestan "8 Mart 1979 kadınların başı açık İran sokaklarında yürüdüğü son gün oldu. Devrim büyük bir hayalkırıklığıydı bizim için" diyor.

(HK)

*Fotoğraflar kengarex.com arşivinden.