Yönetmen Öz: Festivallerde gizli bir sansür var, ideolojik karar veriliyor

 "Zer", "Bahoz", "Son mevsim: Şavaklar” “Bir varmış bir yokmuş”, “Beyaz Çınar” filmleriyle dünyada yüzlerce festivale katılan ve 43 ödül alan yönetmen Kazım Öz, geçtiğimiz günlerde son filmi, “Bir kar tanesinin ömrü” filminin Altın Koza Film Festivali’nde sansüre uğradığını açıkladı.

Çekimleri 2020’de biten Trabzonlu genç bir kadın ile Hakkarili genç bir erkeğin aşk öyküsünden esinlenerek senaryolaştırılan "Bir Kar Tanesinin Ömrü" Festival ön seçici kurulu tarafından gerekçe gösterilmeden reddedildi.

Filmi yazıp yöneten Kazım Öz, avukatları aracılığıyla hukuki süreç başlattı.

"Bir iki değil, altı film"

bianet’e konuşan yönetmen Öz, bugüne kadar Altın Koza’ya altı film gönderdiğini ve hepsinin de ön seçici kuruldan geçemediğini söyledi ve ekledi:

“Altıncı filmimin de hiçbir gerekçe gösterilmeden ön seçici kurulda reddedildiğine dair mail geldi. Bir değil, iki değil alı film böyle olunca artık açıklama yapma gereği duydum.

“Filmlerin neye göre seçildiği ya da neye göre reddedildiğine dair hiçbir açıklama yapılmıyor, bu önemli bir tartışma konusu. Dünyaya da tartışılan bir konu, festivaller çok fazla film geldiği için ve bu yükten kaynaklı olarak açıklama yapmanın zor olduğu belirtiliyorlar.

"Fakat biz sinemacılar, sanat eserinin değerlendirme kriterlerinin açıklanması gerektiğini söylüyoruz. Objektiflik açısından bu yapılması gerekiyor.”

BAHOZ FİLMİ

"Ortada ideolojik bir bakış var"

“Türkiye’de festivallerde gizli bir sansür olduğu çok açık ortada” diyen Öz, “kararların ideolojik olduğunu” belirtti:

“Benim filmlerime yaklaşımın kişisel olarak benimle alakalı olmadığını düşünüyorum, ortada ideolojik bir bakış var.  Benim üretim anlayışıma yönelik bir tutum.  Benim yaptığım filmin çizgisi, ele aldığım konular, içerikler, Türkiye’deki bazı meselelere yaklaşımım, onlar açısından sorun olan bu.

“Sorun olan benim ele aldığım konulara festivallerin bakış açısı. Tekçi, ırkçı, cinsiyetçi, milliyetçi yaklaşımlara sahip jüriler bu şekilde engelleme kararları alıyorlar.

“Sadece benim filmlerim değil, o kurulların düşünce yapısına uymayan filmler bu yasaklamalarla karşılaşıyorlar. Yani sorun festivalin politik çizgisi.”

Bir kar tanesinin ömrü

"Zer filmi dünyayı dolaştı"

Öz, “Zer" filmiyle dünyayı dolaştığını ve katıldığı festivaller çok iyi tepkiler aldığını vurguladı.

“Filmin dünyanın başka ülkelerinde yarattığı etkiyi gördüm ve çok mutlu oldum” diyen Öz, şöyle devam etti: “Çok farklı kültürlerden insanların filmle ilgili yorumlarına tepkilerine tanık oldum.  Mesela Hindistan’da gösterimi yapıldı Türkiye’de görmediği ilgiyi gördü.

“Koca bir salon tamamen doluydu ve film bittikten sonra yüzden fazla insan söz alıp konuştu filmle ilgili değerlendirmeler yaptı, sorular sordu.  Geçtiğimiz hafta Hong Kong Film Festivali, Zer filmini yeniden davet etti, gösterime koydu.  Dünyadan böyle güzel tepkiler alan filmlerim Adana’da reddedildi.

"Seçilen filmim daha sonra çıkarıldı"

“Mesela daha önce  'Bir varmış bir yokmuş' filmimle ilgili Adana’da tuhaf bir durum yaşamıştım. O dönem ön seçici kurulda olan Yönetmen Reis Çelik, bana ‘senin filmini almıştık ben Çin’e gittim, döndüğümde senin filmin çıkarılmıştı’ dedi.

“Ben bunu kamuoyuna açıkladığımda Reis Çelik, yanlış hatırladığını başka bir film olduğunu söyledi, bu durumu ispatlayamadığımız için üstüne de gidemedik.

"İstanbul Film Festivali de son filmimi eledi"

“Yine  ‘Şavaklar’ filmi  yüze yakın dünya festivali dolaştı. Şöyle anlaşılmasın; ‘Benim filmlerim çok iyi neden gösterilmiyor’ sitemi değil.  Bu organizasyonlarda gizli bir elin elemelere gittiği çok açık, gizli bir takım kriterler olduğu görülüyor, bunu deşifre etmemiz gerekiyor.

“İstanbul Film Festivali de son filmimi eledi. Festival başkanı, baskıdan dolayı filmi kabul edemediklerini söyledi. Bütün bunları bana değil kamuoyuna açıklamaları; festivalleri, sinemayı özgürleştirmeleri gerekiyor.”

 ZER FİLMİ

"Filmlerle ilgili tartışmalar nasıl yürüyor?"

Son olarak, hukuki süreç başlattıklarını ve dosyanın festival kuruluna gittiğini söyleyen Öz, festival kuruluna çağrıda bulundu:

“Ben altı filmimle ilgili yapılan değerlendirmeleri kamuoyuna açmalarını istiyorum. Bahoz, Zer, Şavaklar ile ilgili nasıl tartışmalar yürütüldüğünü bilmek istiyorum.

“Bu etik davranışı ortaya koymalılar, o zaman pandoranın kutusu da açılmış olur. Festivallerin demokratikleşmesinde çok büyük rol oynamış olacaklar.

“Ayrıca sinema her konuyu ele alır, sinema iktidarların yasak koyduğunu çok daha fazla işler, festivaller bu kaygılardan uzaklaşmalılar, onlar filmlere yasaklayıcı gözle yargı gözüyle bakamazlar.”

Samancılar: Kazım'ın açıklamasının yanındayım

Festivalin Başkanlığını yapan Menderes Samancılar ise; bianet’e yapttığı açıklamada festivaldeki görevi gereği konuşamayacağını söyledi.

Samancılar, “Kazım Öz’ün açıklamasının yanında olduğunu” vurguladı ve ekledi:  “Kazım’ın sinemasını severim, haklarını savunmakta ve açıklama yapmakta haklı.  Ben mesleğim gereği ve burada aldığım görev gereği açıklama yapamıyorum, burada kalıcı değiliz. Kazım’ın filmi ile ilgili durum ön jürinin değerlendirmesi ben buna dair açıklama yapamam.”

Jürinin bağımsız olduğunu ifade eden Samancılar, “Jürinin eleme yaparken bağlı kaldığı kriterler var mı?” soruna ise; “kendi inisiyatifleriyle karar verdiklerini” söyledi.

(RT)