Hemen herkes felaket senaryoları içeren Amerikan filmlerinden en az birini izlemiştir. Filmi sonunda her nedense ABD bir şekilde tüm dünyayı felaketten kurtarır. Önce İklim Krizi, kuraklık ve anormal mevsim koşulları ardından COVID-19 pandemisi ile mücadele derken dünya bu kez filmlerin aksine tam bir çözümsüzlük sarmalına düşmüş durumda.
Peki, ekolokik krizlerin kaynağı ne? Hükümetlerin ekolojik tahribatlarının arkasında motivasyonlar neler?
HDK Yürütme Kurulu üyesi ve Polen Ekoloji aktivisti Cemil Aksu, ekoloji ve kapitalizm arasındaki ilişki üzerine bianet'e anlattı.
Ekolojik krizin nedeni kapitalizm diyebilir miyiz?
Hem diyebiliriz hem de bir şerh düşeriz. Ekolojik kriz kapitalizmin kendisini aşan hatta kapitalizm kendisinin krize girmesine neden olan etkenleden biri. Doğadaki gelişmeleri sadece kapitalizmle açıklayamayız.
Ekolojik krizin geldği aşama itibarıyla kendini tetikeyen unsurları aştığını söyleyebiliriz. Bilim insanların yüzde 80’inin hemfikir olduğu bir konu insan türünün iki yüz yıllık geldiği süreç. İnsanların doğanın gelişimi üzerinde belrleyici bir noktaya geldiklerini ifade ediyorlar. Evet ekolojik kriz insan türünün iki yüz yıllık gelişimin bir ürünü.
Bu yaşananlar, doğanın takdiri ilahi takdir değil bu kapitalizmin bir sonucu. Ekolojik sorunun çözümü kapitalizmden kurtuluşumuzla bağlantılı diyebilirim.
"Hükümetlerin halk sağlığını korumaya yönelik çabası yok"
Sağlık politikaları, gıda sorunları hepsi kapitalizmle bağlantılı mı?
Dünyada küresel olarak korona salgını ile baş etmeye çalışıyoruz. Bütün insanlar baş etmeye çalışıyor hükümetlerin bu pandemi ile baş etmeye çalıştığını söyleyemem. Ekolojik krizin sağıkta krizle direkt bağı var. Bunun birkaç yerden bağını kurabiliriz. Tüm dünyada neoliberal politikalarının yayıldığını biliyoruz. O dönem İngiltere Margaret Hilda Thatcher " Toplum yok" demişti. Toplum yoksa toplum sağlığını kouyan politiklar da yok demektir.
Sağlığımız şirketlere mi emanet?
Toplum neoliberal politikalar ile artık kar edebilecek bir şirket piyasa alanına dönüştü. Bu aşamadan sonra toplumun düzenli sağlıklı beslenmesi sosyal sigorta sistemi gibi bir sürü sosyal politika aracı devre dışı bırakıldı. Dolayısıya bugün yaşanılan krizde şöyle düşünmemiz lazım, "Basit bir virüs neden bu kadar insanın canına mal oluyor neden hükumetler bu kadar zenginliğe rağmen önlem alamıyor?" Çünkü hükumetlerin elinde halk salığını korumaya yönelik bir öngörü bilgi dert yok. Aksine insanlar hasta olsun şirketler ilaç satsın.
Sağlıkta çöküş iddiası var. Nedeni neoliberal politikalar mı?
Evet. Son on yılda Wuhan dünya kenti olmuş aynı zamanda otomotiv sektörünün dünyadaki çok uluslu şirketlerin üretim merkezi. Çin'deki yaban ticaretinin yüzde 80'inin yapıldığı bir yer. Siz kendi çıkarlarınız için doğanın diğer yaşam türlerini burnunu sokarsanız o hayvanların alıp ticaretini yapmaya çalışırsanız ormansızlaştırma vs... Canlılara da bir şekilde siz de temas kurmuş oluyorsunuz..Sermaye yatırımları doğanın ve emeğin haklarının korunmadığı alanlarda yapılıyor. Doğanın tahrip edilmesinin direkt sonuçlarını yaşıyoruz.
Cemil Aksu hakkında
Bilgi Üniversitesi'nde felsefe bölümünde master yaptı. Sudan Sebepler Türkiye'de Neoliberal Su-Enerji Politikaları ve Direnişleri (Sinan Erensü ve Erdem Evren ile birlikte, İletişim yayınları), Ekoloji Almanağı 2005-2017 (Ramazan Korkut ile birlikte, Yeni İnsan Yayınları) kitaplarının editörlüğünü yaptı.
Birçok dergi, gazete, kitap çalışmasında yazıları yayınlandı. Kendisi hala Gor -Hemşin Kültür Dergisi'nin yayın kurulu üyesi.
Polen Ekoloji hakkında
2019'un yaz aylarında İstanbul'da kuruldu. Manifestolarında kendisini şöyle anlatıyor:
"POLEN Ekoloji, Marksist bakış açısıyla şirketlere ve hükümetlere karşı verilen mücadelede emektarlık yapmak, ekoloji hareketinde ve sosyalist harekette Marksist ekoloji bilincinin gelişimi için katkıda bulunmak için yola çıkıyor.
POLEN Ekoloji, uluslararası Marksist ekoloji yazının tanıtılmasını ve diğer ülkelerdeki hareketlerle ortaklıkların geliştirilmesini hedefliyor. Mücadelenin ihtiyaçları doğrultusunda yeni örgütlenmelerin, platformların geliştirilmesini, kır ve kent emekçilerinin ve ezilenlerin, özellikle kadınların ve gençlerin öznesi/önderi olduğu bir ekoloji hareketinin yaratılmasını hedefliyor.
POLEN Ekoloji olarak, Ekolojik mücadelenin kapitalizme karşı toplumsal kurtuluş mücadelesinin bir parçası ve onun tümüne sirayet edecek biçimde, örgütlü olarak sürdürülmesi gerektiğini düşünen, bu doğrultuda yeni bir program ve stratejinin geliştirilmesi ve hayata geçirilmesinde yol arkadaşlığı yapmak isteyen herkesi kolektifimize ortak olmaya çağırıyoruz."
bianet kadın ve LGBTİ+ haberleri editörü (Ekim 2018- Şubat 2025). bianet stajyerlerinden (2000-2001). Cumhuriyet, BirGün, DİHA, Jinha, Jin News, İMC TV için muhabirlik yaptı. Rize'de...
bianet kadın ve LGBTİ+ haberleri editörü (Ekim 2018- Şubat 2025). bianet stajyerlerinden (2000-2001). Cumhuriyet, BirGün, DİHA, Jinha, Jin News, İMC TV için muhabirlik yaptı. Rize'de yerel gazetelerde çalıştı. Sivil Sayfalar, Yeşil Gazete, Journo ve sektör dergileri için yazılar yazdı, haberleri yayınlandı. Hemşin kültür dergisi GOR’un kurucu yazarlarından. Yeşilden Maviye Karadenizden Kadın Portreleri, Sırtında Sepeti, Medya ve Yalanlar isimli kitaplara katkı sundu. Musa Anter Gazetecilik (2011) ve Türkiye Psikiyatri Derneği (2024) en iyi haber ödülü sahibi. Türkiye Gazeteciler Sendikası Kadın ve LGBTİ+ Komisyonu kurucularından. Sendikanın İstanbul Şubesi yöneticilerinden (2023-2027). İstanbul Üniversitesi Avrupa Birliği ve Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümlerinden mezun. Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik ve cinsiyet temelli şiddet haberciliği alanında atölyeler düzenliyor. Şubat 2025'den bu yana kadın haberleri editörü olarak çalışıyor.
*Şehremini Anadolu Lisesi mezunları, okul önünde açıklama yapıyor. (Fotoğraf: Ali Dinç/bianet)
İstanbul Fatih ilçesindeki Şehremini Anadolu Lisesi öğrencileri, öğretmenlerinin görevden alınmasını protesto etti.
Öğrencilerin çağrısıyla desteğe gelen mezunlar ve aileler, saat 14.45’te okul önünde toplandı.
Öğrenciler okul içerisinde oturma eylemi yaparken, mezunlar dışarıdan “Öğretmenime dokunma”, “Şehremini bizimdir, bizim kalacak”, “Şehremini uyuma, öğretmenine sahip çık” sloganları atarak destek verdi.
Oturma eylemi devam ederken, mezun öğrenciler okul binası önünde basın açıklaması yaptı.
Basın açıklamasını, okulun mezunlarından B.K. okudu.
Şehremini Anadolu Lisesi öğrencileri ve mezunları adına okunan açıklamada, “Bir öğretmenin 30 yıllık emeği, hangi cüretle bir kalem darbesiyle silinir? Liyakat, bilgi, deneyim neden siyasi hesapların ve sendikal pazarlıkların gölgesinde ezilir? Okulumuzun köklü geçmişi, neden adaletsin bir atama düzeniyle karartılmak istenir?” diye soruldu.
“Bu okulun ruhunu teslim alamazsınız”
Şehremini Anadolu Lisesi’nin öğretmenlerin emeğiyle ve öğrencilerin hayalleriyle yükseldiğini belirten B.K., “Bu okulun ruhunu teslim alamazsınız. Bu okulun sesini kısamazsınız. Bizler, öğretmenlerimizle omuz omuza, bu haksızlığa karşı duracağız,” dedi.
Kadro dışı bırakılan öğretmenlerinin görevlerine iade edilmesini, atamalarda liyakat ve şeffaflığı esas alınmasını talep eden öğrenciler, “Eğitim, siyasetin gölgesinden kurtarılsın. Okullarımız ideolojik hesapların değil, bilginin ve aklın merkezi olsun,” dedi.
🔴 Şehremini Anadolu Lisesi öğrencilerinden öğretmenleri için protesto
“Bizler, Şehremini Anadolu Lisesi’nin mezunları ve öğrencileri olarak, bu utanca ortak olmayacağız. Öğretmenlerimizin yanında dimdik duracağız. Okulumuzun tarihini, değerlerini, ruhunu savunacağız. Bu mücadele, bir bildiriden ibaret değil; bu, bir sözdür. Bu söz, bu okulun koridorlarından, İstanbul’un meydanlarından, Türkiye’nin her köşesine yankılanacak.”
Açıklamanın ardından dersleri biten öğrenciler, desteğe gelen mezunlarla buluşmak üzere okul kapısına yürüdü. Burada bir süre bekleyen öğrenciler, “Kapı açılacak, Şehremini buluşacak” sloganı attı.
Kapının açılmasının ardından, “Şehremini öğretmeninin yanında” yazılı pankart arkasında toplanan kitle, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü önündeki eyleme katılmak üzere dağıldı.
Şehremini Anadolu Lisesi öğrencileri ve mezunları buluştu. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü önüne gidiyor.
bianet muhabiri (Ağustos 2023). Atölye BİA 5-9 Ekim 2022 "Temel Gazetecilik Atölyesi" katılımcısı. Maltepe Üniversitesi Gazetecilik Bölümü'nü bitirdi. Aynı üniversitede, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler...
bianet muhabiri (Ağustos 2023). Atölye BİA 5-9 Ekim 2022 "Temel Gazetecilik Atölyesi" katılımcısı. Maltepe Üniversitesi Gazetecilik Bölümü'nü bitirdi. Aynı üniversitede, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde çift anadal yaptı. Halkevleri 12. Halkın Hakları Basın, Sanat ve Dayanışma Ödülleri sahibi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından başlayan protestolarda bugüne dek İstanbul genelinde binden fazla kişi gözaltına alındı. Bu kişilerden 278’i tutuklanmıştı.
Son bir hafta içinde, aralarında lise ve üniversite öğrencilerinin de bulunduğu 200’ü aşkın genç hakkında tahliye kararı verildi.
Son olarak, İstanbul 65. Asliye Ceza Mahkemesi 11 Nisan sabahı yapılan bir operasyonla gözaltına alınan ve tutuklanan üç genç hakkında tahliye kararı verdi.
Gençler, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet suçlamasıyla yargılanıyordu. Mahkeme sadece tahliye kararıyla yetinmeyip, gençler üzerindeki tüm adli kontrol şartlarını da kaldırdı.
Söz konusu davanın duruşması 18 Nisan’da görülecek. Gönüllü avukatlar tarafından takip edilen süreçte, halen 43 gencin tutuklu bulunduğu açıklandı.