AP, İstanbul Sözleşmesi’nin birlik genelinde uygulanmasını kabul etti

Fotoğraf: Zeynep Kuray

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Avrupa Parlamentosu, özellikle LGBTİ+ haklarını gerekçe gösteren bazı muhafazakâr hükümetlerin karşı çıktığı İstanbul Sözleşmesi’nin birlik genelinde uygulanmasını kabul etti. 

BBC'nin haberine göre, Avrupa Parlamentosu'nda dün ( 10 Mayıs 2023) yapılan oylamada 464 milletvekili lehte, 81 milletvekili de aleyhte oy kullandı. Oylamada 45 üye de çekimser kaldı.

AP’da büyük çoğunluğun oylarıyla kabul edilen sözleşmeye, üye ülkelerin büyük bölümü de destek veriyor.

Avrupa Parlamentosu kararı, sözleşmenin tüm AB üyesi ülkelerde hayata geçirilmesine olanak tanıyor.

Parlamento kararı uyarınca bu düzenleme, İstanbul Sözleşmesi'nin tamamının henüz kabul etmemiş altı AB üyesi ülke de yürürlüğe girecek.

AB üyeleri Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Letonya, Litvanya ve Slovakya, İstanbul Sözleşmesi’ni yürürlüğe sokmadı. Macaristan ve Slovakya LGBTİ+ haklarına ilişkin düzenlemeler nedeniyle sözleşmeyi reddettiklerini açıkladı.

Avrupa Adalet Divanı 2021'de onay vermişti

Avrupa Adalet Divanı, 6 Ekim 2021’de AB'nin tüm üye ülkelerin onayı olmadan İstanbul Sözleşmesi'ni hayata geçirebileceğine onay verdi.

İstanbul Sözleşmesi, sığınma ve adli işbirliği anlaşmaları gibi, AB'nin sorumlu olduğu tüm alanlar için geçerli olacak. AB tarafından kısa süre içerisinde tüm kurumlarda uygulanmaya başlanacak olan sözleşmenin AP'de kabulü, büyük bir sembolik adım olarak değerlendiriliyor.

Avrupa Komisyonu, kadına yönelik şiddetle mücadele için AB düzeyinde tutarlı bir çerçeve oluşturacağı, tüm kadınlar için önlemeyi iyileştireceği ve şiddet mağduru kadın ve çocuklara daha iyi koruma ve destek sağlayacağı gerekçesiyle sözleşmeye imza atmıştı.

AB üyesi 21 ülke, 2022'de sözleşmenin uygulanmasına onay verirken, 6 ülke bazı maddeleri gerekçe göstererek karşı çıkmıştı. AB üyesi 6 ülkenin yanı sıra, Ermenistan, Lihtenştayn, Moldova, Ukrayna ve İngiltere, sözleşmeyi imzalamasına rağmen henüz uygulamaya sokmadı.

İstanbul Sözleşmesi'ne ev sahipliği yapan ve ilk imzalılardan biri olan Türkiye, AK Parti hükümetinin kararı ile 20 Mart 2021 tarihinde İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi.

İstanbul Sözleşmesi neden önemli?

Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi), doğrudan kadına yönelik şiddet ve ev içi şiddetin engellenmesini amaçlayan ilk uluslararası sözleşmedir.

2012 yılında Türkiye İstanbul Sözleşmesi’ni imzalayan ilk ülkeydi. Türkiye’nin sözleşmeyi onaylaması, Mart 2012’de Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un (6284 sayılı kanun) hazırlanması ve onaylanması gibi birçok yasal değişikliğe kapı açmıştı.

2020 yılında, birtakım üst düzey devlet yetkilileri ve siyasetçilerin LGBTİ+’ları giderek sertleşen bir şekilde hedef aldığı bir ortamda, İstanbul Sözleşmesi de LGBTİ+’lara yönelik ayrımcı kampanyaların bir parçası olarak tartışmaya açıldı. 20 Mart 2021 tarihinde Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmeye dair Cumhurbaşkanı Kararı Resmî Gazete’de yayınlandı.

İstanbul Sözleşmesi, yasalar, eğitim ve farkındalık yaratma yoluyla kadınları şiddete karşı korumak, ev içi şiddeti önlemek ve toplumsal cinsiyet eşitliğini desteklemek için hukuki bir çerçeve sunar.

Sözleşmenin önleme, koruma, ceza yargılaması ve politika koordinasyonundan oluşan dört ilkesi, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle mücadele için kapsamlı bir yapı oluşturmaktadır.

Ayrıca İstanbul Sözleşmesi kadının güçlendirilmesi, şiddetin önlenmesi, önlenemediği durumlarda etkin soruşturma yürütülmesi, destek ve koruma mekanizmaları sağlanması ve ikincil mağduriyetler oluşturulmaması gibi konularında devlete yol haritası çizer ve denetlenmesini sağlar. İstanbul Sözleşmesi LGBTİ+’lar açısından teminat niteliğindedir.

İstanbul Sözleşmesi taraf devletlere toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlama ve bireyleri toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve ayrımcılıktan koruma konularında yükümlülükler yüklemektedir. 

TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi'nin tüm maddeleri...

TIKLAYIN - 7 Soru, 7 Yanıt: İstanbul Sözleşmesi Nedir, Ne Getiriyor?

TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi nedir, ne değildir?

TIKLAYIN - “İstanbul Sözleşmesi 4 partinin de ortak fikriydi”

(EMK)