AİHM: Ahmet Altan’ın ifade özgürlüğü ihlal edildi

* Fotoğraf: AA arşiv

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, gazeteci, yazar Ahmet Altan ve gazeteci Murat Aksoy ile ilgili kararlarını bugün açıkladı.

Mahkeme, Ahmet Altan’ın başvurusunda, şu maddelerden ihlal kararı verdi:

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 5/1. Ve 5/5. Maddelerindeki özgürlük ve güvenlik hakkı; 5/4. Maddesindeki adil ve hızlı yargı süreci; 10. Maddesindeki ifade özgürlüğü.

Türkiye, Altan’a 16 bin Euro manevi tazminat ödeyecek.

"Karar eksik ama yine de tahliye edilmeli"

Altan’ın avukatlarından Veysel Ok “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Ahmet Altan adına yaptığımız başvuruda kişi güvenliği ve özgürlüğü ile ifade özgürlüğü hakkı ihlali kararı verdi. Eksik bir karar 18. Madde’den ihlal vermedi. Ancak kararın bu haliyle  bile Ahmet Altan’ın derhal tahliye edilmesi gerekir” dedi. Dosya şu anda nihai karar için Yargıtay incelemesinde.  

Avukat Benan Molu kararla ilgili, “AYM'nin süratle inceleme yapmadığı ve siyasi amaçlarla tutuklandığı iddiasında ağır bir ihlal bekliyordum ama ihlal bulunmadı. (AİHM) Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş kararlarındaki gibi 46. madde altında serbest bırakılması yönünde bir yükümlülük yüklenmemiş gözüküyor” yorumunu yaptı.

“Hükümeti devirme iddiasına kanıt yok”

Ahmet Altan ile ilgili kararında AİHM, başvurucunun eylem ve davranışlarında, hükümeti devirmekle ilgili bir plan içerisinde olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, dolayısıyla suça konu olan eylemleriyle ilgili “makul şüphe” olmadığını ifade etti.

Kararda ayrıca, ifade özgürlüğüne yargı tarafından yapılan müdahalenin kanuna uygun olmadığı belirtildi.

AİHM, Ahmet Altan’ın hakkındaki dosyaya erişiminin kısıtlanmasına dair şikayetinde de “delilleri ancak iddianame hazırlandığında görebildiğini” bunun da savunma hakkına müdahale olduğunu belirtti.

Aksoy ile ilgili de “ifade özgürlüğü ihlali”

Murat Aksoy ile ilgili kararda da mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) özgürlük ve güvenlik hakkı ile ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.

AİHM bu kararında da Aksoy’a yöneltilen suçlamanın bir temeli olmadığını, dolayısıyla tutuklu yargılanmasının kanunla açıklanamayacağını belirtti.

Ahmet Altan’ın yargılanma süreci

Ahmet Altan ve Mehmet Altan 15 Temmuz 2016 darbe girişimi soruşturması kapsamında 1 Eylül 2016'da gözaltına alındı.

22 Eylül 2016'da Mehmet Altan tutuklanırken, Ahmet Altan serbest bırakıldı. Ancak Ahmet Altan bir gün sonra, 23 Eylül 2016'da kardeşi gibi, "Silahlı terör örgütüne üye olmak ve Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs" suçlamalarıyla tutuklandı.

Ahmet Altan 16 Şubat 2018 tarihli karar duruşmasında "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı. Üç köşe yazısı nedeniyle Altan'ın müebbet hapsine hükmeden yerel mahkemenin kararı, istinaf mahkemesine taşındı. İstinaf başvurusunu değerlendiren İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, 2 Ekim 2018 günü istinaf başvurularını esastan reddederek Altan'ın tutukluluğuna devam kararı verdi.

İstinaf mahkemesinin kararından sonra Altan'ın dosyası, Yargıtay'a gönderildi. Dosyayı inceleyen Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Altan'ın "Anayasayı ihlâl" yerine, "Örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek" suçundan yargılanması gerektiğine karar verdi. Yargıtay'ın bozma kararının ardından yeniden yargılama için dosya ilk derece mahkemesi olan İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi.

Yargıtay'ın bozma kararına uyan İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, 4 Kasım 2019 tarihli duruşmada, Altan'ın "örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek" suçundan 10 yıl 6 ay hapisle cezalandırılmasına karar verdi. Tutuklulukta geçirdiği süre göz önüne alınarak hükümle birlikte tahliyesine karar verilen Altan, aynı günün gecesinde serbest bırakıldı.

Ancak savcılık 6 Kasım 2019 günü Altan'ın hükümle beraber tahliye edilmesine itiraz etti. İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi'nin savcılığın itirazını reddetmesi üzerine dosya, bir üst mahkeme olan İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi.

Tahliye kararına yapılan itirazı 12 Kasım 2019 günü kabul eden İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi, Altan hakkında tutuklamaya yönelik yakalama kararı çıkardı. Aynı gün İstanbul'daki evinde gözaltına alınan Altan, geceyi emniyette geçirdi. 13 Kasım sabahı İstanbul Adliyesine getirilen Altan, İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi'ne çıkarıldı ve tutuklama kararının yüzüne okunmasının ardından yeniden cezaevine gönderildi.

Anayasa Mahkemesi (AYM)  de 2 Aralık 2020 tarihli kararında, “örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçlamasıyla hapis cezasına çarptırılan ve tahliye edildikten sonra tekrar tutuklanan gazeteci-yazar Ahmet Altan'ın, ikinci kez tutuklanması nedeniyle yaptığı bireysel başvuruda ‘ihlal yok’ dedi.

Murat Aksoy ile ilgili yargı süreci

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası başlattığı soruşturma kapsamında aralarında gazeteciler ve akademisyenlerin bulunduğu 35 kişi hakkında gözaltı kararı vermiş, 27'si tutuklanmıştı. Tutuklananlar arasında Murat Aksoy da vardı.

"Fetullahçı Terör Örgütü/ Paralel Devlet Yapılanması/FETÖ" kapsamında "Medya Yapılanması" şeklinde adlandırılan davada 29 kişi "örgüt üyeliği" ve "darbeye teşebbüs" suçlarından yargılandı.

Davada 24 Ekim 2017'de karar verildi, Murat Aksoy “örgüte bilerek ve isteyerek yardım” suçundan iki yıl bir ay hapis cezasına mahkum edildi.

Gazeteci Murat Aksoy ve Atilla Taş, dava kapsamında 421 gün cezaevinde kalmış, 25 Ekim 2017'de tahliye edilmişti. Ceza, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi tarafından 24 Ekim'de onandı. Tekrar tutuklanan Aksoy, 4 Ocak 2019’da tahliye edildi. (AS)