"Bağlar'ın Sur'a benzetilmesine izin vermeyeceğiz"

* Fotoğraf: Vikipedi

TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu, Bağlar ilçesinde yapılacak kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilgili açıklama yaptı.

İlçede "riskli alan" ilan edilen 53 dönümlük Kaynartepe Mahallesi’nin "kentsel dönüşüm" kapsamına alındığı hatırlatılan açıklamada, sürecin meslek odaları ve halk ile paylaşılmadığı vurgulandı.

Öte yandan, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır milletvekilleri Remziye Tosun, Semra Güzel, Dersim Dağ, Hişyar Özsoy, İmam Taşçıer ve Garo Paylan ise kentsel dönüşüm projesiyle yurttaşların mağduriyet yaşayıp yaşamayacağı ve sürecin şeffaf yürütülmesine ilişkin Meclis Başkanlığı’na soru önergesi verdi. 

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından yanıtlanması istenen 6 ayrı önergede, kentsel dönüşüm projesinin yapılacağı mahallenin bin 354 haneden oluştuğu ve yedi bine yakın yurttaşın bulunduğu belirtilerek, hayata geçirilmesi planlanan projeden halkın bilgisi olmadığı ifade edildi.

“Rant amacı gütmeyen projeler olmalı”

TMMOB'un açıklamasında “Kentsel dönüşüm projeleri, detaylı teknik, ekonomik, sosyal ve toplumsal gibi birçok araştırmaların yapıldığı, yerel halkın sürecin tamamında yer aldığı, kent dinamiklerinin süreçlere dahil edildiği, rant amacı gütmeyen projeler olmalıdır” denilirken, Türkiye’de uygulanan örneklerin çoğunun bu minvalde olmadığı belirtildi:

“Türkiye örnekleri bir tarafa coğrafyamızda özellikle çatışmalı süreçlerden sonra kentler bütünüyle yıkılmasa bile güvenlik gerekçesi ile tamamen riskli alan ilan edildi ve sığ bir kentsel dönüşümün yolu açılmış oldu. Bunun en güncel örneği ise tüm yıkılan kentlerle birlikte Sur ve Nusaybin özelindedir. Bu nedenle Kaynartepe mahallesinde yapılması düşünülen kentsel dönüşüm projesi sürecini endişe ile takip etmekteyiz.”

“Sürece dahil edilmedik”

Açıklamada, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı öncülüğünde, Bağlar Belediyesi ve projenin diğer bileşenleri ile bir ekip kurularak projenin halka anlatılacağının beyan edildiği, ancak proje çalışmalarının başladığı ilk günden itibaren meslek odaları ile herhangi bir bilgi paylaşımı yapılmadığı, ilgili kurumlara konu ile ilgili yazılan yazılara da cevap verilmediği ifade edildi:

“Yetkililer, projenin halka anlatılması için irtibat büroları kurulacağını ifade etmektedir. Kentsel dönüşüm projelerinin halka anlatılması değil halkın projenin her aşamasına dahil edilmesi gerekir. Ayrıca 1,5 yıldır ön hazırlıkların yapıldığı beyan ediliyor, peki bu neden şimdi halkla paylaşılıyor? 

“Suriçi’nden tanığız”

“Kaynartepe kentsel dönüşüm projesi için ‘Yerinde dönüşüm modeli ile isteyen evinin ya da iş yerinin bedelini alıp çıkacak isteyen de burada kalacak. Tercih tamamen aziz milletimizin olacak’ diye ifade ediliyor. Ancak bunun böyle yürütülmediğine Suriçi bölgesinde yapılan kentsel dönüşüm projelerinde de tanık olduk. İşin içine rant girince yerinde kalmayı tercih eden halkın sözleşmeleri dahi iptal edildi. 

TIKLAYIN - Danıştay Sur'da "Riskli Alan" ve "Acil Kamulaştırma"ya İtirazı Kabul Etti

“Bu gibi mağduriyetlerin yaşanmaması için vatandaşın haklarının yasal dayanaklarla garanti altına alınması gerekmektedir. Bağlar’daki kentsel dönüşüm uygulamasının, Suriçi Bölgesinde yapılan kentsel dönüşüme benzetilmesine izin vermeyeceğiz.

TMMOB'dan yurttaşlara uyarı

TMMOB, yurttaşları doğru kanallardan doğru bilgiye ulaşmadan herhangi bir protokolü imzalamamaları ve yasal haklarını araştırarak hareket etmeleri konusunda da uyardı:

“Biz TMMOB olarak; güvenlik ve rant amacı gütmeyen halkı merkeze alan ve yerinde yapılacak dönüşüme karşı değiliz. 

“Bu nedenle, bu sürecin şeffaf yönetilmesini, projenin tüm süreçlerinin yerel halkla birlikte yürütülmesini, hak sahiplerinin mağdur edilmemesini, kentteki tüm dinamiklerin projenin bileşeni yapılmasını, dönüşüm alanında yeterli analizlerin yapılmasını ve bu analizler doğrultusunda yerelin ne istediğine odaklanarak çözümler üretilmesini gerektiğini söylüyoruz. Aksi takdirde her türlü yasal haklarımızı kullanacağımızı kamuoyu ile paylaşıyoruz.”

Vekiller: Hukuksuzca imza alındı

Konuyu Meclis’e taşıyan HDP Diyarbakır milletvekilleri Remziye Tosun, Semra Güzel, Dersim Dağ, Hişyar Özsoy, İmam Taşçıer ve Garo Paylan, mahallede yaşayanların büyük bir bölümünün zorunlu göçe maruz kalan ve Suriye iç savaşından dolayı kaçmak zorunda kalan insanlar olduğunu belirtti.

Ayrıca önergelerde, mahalle muhtarı İlhami Altun’un anlatımlarına da yer verildi. Buna göre, Bağlar Belediyesi henüz proje açığa çıkmadan ve rayiç bedelleri belirlenmeden halktan 24 bin lira rayiç bedeli karşılığında hukuksuzca imza topladı. 

Önergelerde, binaların oldukça eski olduğu bu mahallede bir dönüşümün gerekli olduğu fakat bunun insanlar mağdur edilmeden, kentin ve bölgenin kültürel mimari yapısına ters düşmeden, halkın ve ilgili STK ve meslek örgütlerinin görüş ve önerileri alınarak, rant değil kamu ve yurttaş yararı gözetilerek yapılması gerektiği ifade edildi.

Bakana sorular

HDP’li vekiller, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a şu soruları yöneltti:

• Bağlar’ın Kaynartepe Mahallesinde yapılması planlanan kentsel dönüşüm projesinin ortaya çıkabilmesi için önceden yapılan fizibilite çalışmaları mevcut mudur? Mevcutsa kamuoyu ile paylaşılacak mıdır?
• Yapılması planlanan ve açıklanan kentsel dönüşüm projesi öncesi muhtar dahil burada yaşayan yurttaşların görüş ve önerileri neden alınmamıştır? 
• Proje tasarım aşamasında Diyarbakır’da bulunan TMMOB ve STK’ların fikrinin alınmaması ve bu sürece dahil edilmemesinin gerekçesi nedir?
• Henüz proje askıya çıkmamışken Bağlar Belediyesinin imza toplamaya başladığı iddiaları doğru mudur? 24 bin lira rayiç bedeli verileceği iddiaları gerçeği yansıtmakta mıdır?
• Projenin yürürlüğe gireceği tarihten itibaren burada yaşayan yurttaşların mağdur edilmemesi için yapılması gereken adımlara dair bir çalışma yürütülmekte midir? Yürütülmekte ise bunlar nelerdir?
• Projenin içeriğinin bilinmemesi hem yurttaşları hem de meslek örgütlerini tedirgin etmektedir. Bakanlık projeyi ne zaman askıya çıkaracaktır?

Riskli alan ilan edildi

25 Eylül 2020 tarih ve 3027 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yayınlanan 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanunun 2. ve ek 1. maddeleri gereğince Kaynartepe Mahallesi riskli alan ilan edildi. 

Riskli alan kapsamına alınan 53 bin metrekarelik alanda kentsel dönüşüm çalışmalarının başladığı yetkililer tarafından beyan edildi. 

Alanda toplam 7 bin nüfus ve bin 354 adet hane yer alıyor. (TP)