BDP'den Sendikalı, Vicdani Retli, Anadilli, Parti Kapatmasız Anayasa

Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) hükümetin anayasa değişikliği paketine karşı kendi paketini açıkladı. Partinin paketinde vicdani ret, anadilinde eğitim bir hak olarak tanımlanıyor. "Türk vatandaşı" yerine "TC vatandaşı" deniyor. Zorunlu din dersi isteğe bağlı hale geliyor, parti kapatma Anayasa'dan çıkıyor, emeklilere de sendika hakkı geliyor. Üniversite dahil bütün eğitim parasız. Paketten bazı başlıklar şöyle.

Başlangıç

"Biz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları;

"Bütün bireylerin evrensel hak ve özgürlüklere sahip olduğu inancını taşıyoruz. Irk, dil, din, mezhep, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken ve benzeri hiçbir ayrım yapmaksızın herkesin eşit olduğunu kabul ediyoruz. Farklılıklarımızı, kültürel zenginliğimizin kaynağı ve toplumsal bütünlüğümüzün harcı olarak görüyoruz. Bütün eylemlerinde adaleti gözetmesini ve her durumda insanların hak ve hürriyetlerini güvence altına almasını devletin temel görevi sayıyoruz. Ebedi barış idealini taşıyan bireyler olarak meşru müdafaa halleri dışında savaşı ve başka halkların özgürlüğüne karşı güç kullanmayı reddediyoruz.

"İnsan onurunu, hukukun üstünlüğünü, barışı, özgürlüğü ve eşitliği temel alan bir toplumsal düzen kurmayı hedefliyor ve bu anayasayı da bu değerlere bağlılığımızın bir ifadesi olarak kabul ve teyit ediyoruz."

Eğitim: Din dersi isteğe bağlı. Herkes anadilinde eğitim hakkına sahip. Temel öğretim 12 yıl ve herkes için zorunlu. Devlet Yükseköğretim de dahil olmak üzere herkese bedelsiz öğretim hizmeti sunmakla yükümlü.

Vatandaşlık: "Türkiye Cumhuriyeti'ne vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes din, mezhep, ırk, etnik köken, cinsiyet, kültür ve benzeri hiçbir fark gözetilmeksizin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıdır. Hiç kimse isteği dışında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkartılamaz."

Partiler: "Siyasi partilerin tüzükleri, programları ve eylemleri insan haklarına, eşitlik ve hukuk devleti ilkelerine aykırı olamaz, herhangi bir diktatörlüğü savunmayı ve yerleştirmeyi amaçlayamaz. Siyasi partiler şiddeti ve ırkçılığı destekleyemez ve teşvik edemez."

Dokunulmazlık: Milletvekilleri yalnızca ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve rüşvet, zimmet, ihtilas, irtikap, dolandırıcılık, sahtecilik, kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırmak, dolanlı iflas, hırsızlık, tecavüz suçlarında yargılanabiliyor.

Pozitif ayrımcılık: Kota ve pozitif ayrımcılık eşitliğe aykırı sayılamıyor.

Cinsellik değil, cinsel istismar: Çocukların korunmasıyla ilgili maddede, cinsellik, "cinsel istismar" olarak değişiyor.

Parti kapatma: Parti kapatma kalkıyor. Hazine yardımından kısmen ya da yoksun bırakma cezası geliyor. Meclis'te bunun için kurulacak komisyona hakkında dava açılan parti de katılıyor.

Askeri yargı: Askeri yargı sadece askeri disiplin işlerine bakıyor.

Yargı: Anayasa Mahkemesi'nin iki üyesi barolardan geliyor. Üyelik dokuz yıl. Ancak BDP'nin taslağı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nda (HSYK) Adalet Bakanı Müsteşarı'nın üyeliğini koruyor. (TK)

BDP'nin değişiklik önerilerini, hükümetinkileri ve mevcut anayasayı gösteren karşılaştırmalı tablo için tıklayın.