Doğa savunucusu Süheyla Doğan'a verilen para cezası iptal

Edremit Kaymakamlığı, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği defterlerinde yaptığı denetim neticesinde bazı eksiklikleri öne sürerek Başkan Süheyla Doğan şahsında 2 Şubat 2022 tarihinde, 51 bin 730 TL idari para cezası kesmişti. İdari para cezası, mahkeme kararıyla kaldırıldı. 

Ayrıca dernek hakkında Aycacık depremi sonrasında yaklaşık 100 çocuğa “ayakları üşümesin diye bot temin ettiği iddiasıyla “tüzüğe aykırı faaliyet” gerekçesiyle suç duyurusunda bulunulmuştu. 

İdarelere 'dur' demek açısından önemli bir karar

İdari para cezasına itiraz sürecini üstlenen Altıparmak Hukuk'tan avukat Cem Altıparmak, mahkeme kararının, elindeki kamu gücünü ve ceza verme yetkisini haksız ve sübjektif saiklerle kullanarak sivil toplum faaliyetlerine engel olmak ve sivil toplum kuruluşlarını, yasal faaliyetleri sebebiyle cezalandırmak isteyen idarelere dur demek açısından önemli bir karar olduğunu söyledi.

Altıparmak, bu emsal kararı ve para cezalarına itiraz süreçleriyle ilgili şunları aktardı:

"Edremit Kaymakamlığı, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği defterlerinde yaptığı denetim neticesinde müvekkil dernek defter ve kayıtlarını incelemeye almıştı. Yapılan incelemeler sonucunda, müvekkil dernek Başkanı sıfatıyla Süheyla Doğan Ünal aleyhinde iki ayrı para cezasına hükmedilmişti. Bu cezalardan ilkinin idari para cezası tutarı 1,730 TL’dir. Diğeri ise 50.000 TL’dir.  Bu para cezalarının iptali için hukuk büromuzca Edremit Sulh Ceza Hakimliği'ne itiraz ettik.

51 bin 730 TL para cezası

"1730 TL tutarlı idari para cezasına itiraz gerekçemiz, bağışçı olan ve dernek kayıtlarında kişisel bilgileri sınırlı bir şekilde bulunan şahıslara ilişkin özel bilgi mahiyetindeki TC no ve adres gibi bilgilerin yazılmasında yasal bir zorunluluk olmadığı yönündedir.

"50.000.-TL'lik idari para cezasına itirazımız ise tüm sivil toplum örgütlerini de yakında ilgilendiren haklı bir gerekçeye dayanıyor. Şöyle ki; cezanın hukuki dayanağı olan 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 32. Maddesinin (k) bendi, yardımı geç bildirmenin cezasını '…beş bin Türk lirasından yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezası' olarak belirlemiştir. Görüleceği üzere alt ve üst limitleri verilen bu yaptırım türünde, bu iki limit arasında kalmak kaydıyla rakamın ne kadar olacağına yönelik belirleme, cezayı verecek olan idari makamın takdirine bırakıldı."

Derneği faaliyet yapamaz hale getirmek

Altıparmak, şöyle devam etti:

"Edremit Sulh Ceza Hakimliği'ne yapmış olduğumuz itirazda; Edremit Kaymakamlığı'nın makul sınırdan uzaklaşarak adeta derneği faaliyet yapamaz hale getirecek denli ağır bir para cezası takdir etmesinin ardında haksız ve subjektif bir sebep olduğunu, bu sebebin de müvekkil derneğin Akçay Sazlığı'nın korunması amacıyla OSB projesinin iptali için açtığı dava ile yakından ilgili olduğunu, belgeleri ile ortaya koyduk.

"Gerçekten de Edremit Kaymakamlığı, müvekkil derneğin açmış olduğu bu davalarda imar planlarının iptali istenen OSB projesinin yönetim kurulu başkanlığı görevini de sürdürüyor. Görüleceği üzere para cezasını veren idare ile cezalandırılan dernek arasındaki hukuki husumet tartışmasızdır. Müvekkil dernek ile arasında hukuken uyuşmazlık bulunan Edremit Kaymakamlığı'nın itiraza konu para cezasını bu derece fahiş bir şekilde, Kabahatler Kanunu 17. maddedeki yasal zorunluluklara uymaksızın ve ölçüsüzce yüksek hadden vermesinin sebebi de budur."

Hak arama hakkını ortadan kaldırmak

Altıparmak, "Bu derece ağır ve hukuka aykırı bir para cezası, müvekkil derneğin demokratik yollarla hak arama ve var olma hakkını adeta ortadan kaldırmakta" olduğunu söyleyerek, açılmış davalar sebebiyle müvekkil derneğin susturulmak istendiğini belirtti:

"Böyle bir yaklaşım, hukuk devleti ilkesine ve Anayasal koruma altında olan örgütlenme özgürlüğüne ve düşünceyi ifade etme hürriyetine açıkça aykırıdır. Bu itirazlarımızı değerlendiren Edremit Sulh Ceza Hakimliği 20.04.2022 tarihli kararında, 1730.-TL tutarındaki idari para cezasını, '5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 11. maddesinde, dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak alındı belgesine bağışçıya ait kişisel verilerin eklenmesinin öngörülmediği, Kanun’un bildirime tabi tutmadığı kişilerin yönetmelik değişikliği ile açık rıza alınmadan TC. kimlik numarasını bildirime tabi tutulamayacağı’’ gerekçesi ile tamamen iptal etti.

"50.000.-TL'lik para cezası hakkında ise, 'Somut olayda idarenin itiraza konu idari para cezasının asgari hadden uzaklaşılmasının gerekçesinin denetime elverişli olarak ortaya konmaması gerekçesi ile 5326 Sayılı Yasanın 28/9.madde uyarınca itiraz olunan 50.000 TL bedelli idari para cezası kararının asgari had olan 5.000 TL olarak devamına, fazlaya ilişkin 45.000 TL kısmın kaldırılmasına' karar verilmiştir."

Edremit Kaymakamlığı'nca bu karara yapılan itiraz reddedildi ve karar, bu haliyle kesinleşti.

(SO)