HRW'den Sinclair-Webb: Türkiye kadınları korumuyor

Manşet Fotoğrafı: Evrim Kepenek/bianet

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Türkiye’deki erkek şiddetini mercek altına aldı, 18 vakayı yakından inceledi. HRW’nin “Türkiye’de Kadına Yönelik ve Aile İçi Şiddetle Mücadele: Korumadaki Zaafların Ölümcül Sonuçları” başlıklı, 85 sayfalık raporu, Türkiye’de kadınların şiddet karşısında korunmadığını ortaya koydu.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Avrupa ve Orta Asya direktör yardımcısı Emma Sinclair-Webb, araştırmanın detaylarını 3 soruda bianet’e anlattı.

“Şiddetin devam edebileceğini tespit ettik”

HRW’yi Türkiye’de erkek şiddeti konusunda böyle bir rapor hazırlamaya iten sebepler neler?

Türkiye'de aile içi şiddetin ve kadın cinayetlerinin çok ciddi sorunlar olduğu zaten biliniyor. Kimsenin bunu bir raporla ispat etmesine gerek yok.

Türkiye'deki kadın örgütleri kampanyalar yürütüyor ve siz bianet'te uzun yıllardır bu konuya odaklanıyor ve kadın cinayetlerine ilişkin ayrıntılı istatistikler üretiyorsunuz.

Kadınları şiddetten korumaya yönelik koruyucu ve önleyici tedbir kararlarını her yıl daha da artırmanın haklı gururunu yaşayan kamu yetkililerinin soruna verdiği yanıta bakmak istedik ve erkeklerin taciz ve şiddet içeren davranışları sürdürmesini önleme.

Hükümet, İstanbul Sözleşmesi'nden çekildiğinden bu yana, genelgeler (genelge), ısrarlı takip suçunu getiren yasa değişiklikleri, eylem planları, bir meclis komisyonu ile kadına yönelik şiddetle mücadelenin bir tür “milli görev” olduğunu göstermeye çalıştı.

Meclis Komisyonu'nun 900 sayfalık bir raporu var. Orada genelgeler var fakat uygulamaya bunların yansımadığını görüyoruz. Türkiye'de kadına yönelik şiddetin nedenlerini ve mahkeme kararlarının (tedbir edini) pratikte nasıl uygulandığını incelemek istedik.

“Bakan Yanık görüşme talebimize yanıt vermedi”

Kimlerle görüştünüz? Örneğin Aile Bakanlığı ile görüştünüz mü?

İstanbul'da aile içi şiddet üzerine çalışan polis birimleri, kadınlara mahkeme kararı veren aile mahkemelerindeki hakimler (tedbir alınıyor) ve savcılarla görüşme izni aldık.

Onlarla konuşmak ve büyük zorlukları duymak çok faydalı oldu. Ancak Aile Bakanlığı'ndan ŞÖNİM ile İstanbul'da görüşmek için izin alamadık ve bu büyük bir hayal kırıklığı oldu. Bir talebimiz geri çevrildi ve Bakan Yanık'ın kendisi de dahil olmak üzere takip taleplerimize cevap verilmedi.

Peki bu raporu hazırlarken ne gibi bulgularla karşılaştınız?

Genel olarak, faili durdurmayı amaçlayan mahkeme kararlarına rağmen şiddetin sıklıkla devam edebileceğini tespit ettik.

Mahkeme kararlarının uygulanmasında ciddi sorunlar var ve yetkililerin fiilen faillerin önleyici kararları ne sıklıkta ihlal ettiğini ölçtüğü bize göre net değil.

Türkiye'de kadınların risk altında olduğu yetkililerce bilinmesine ve failin kendilerinden uzak tutulması için tedbir kararı alınmasına rağmen erkekler tarafından öldürüldüğünü biliyoruz.

İçişleri Bakanlığı, 2021'de 6284 sayılı kanun kapsamında öldürülen 307 kadından 38'inin ölüm anında koruma altında olduğunu kadına yönelik şiddetle ilgilenen Meclis Komisyonu’na ifade etti. 

Bu, o kadınların yetkililer tarafından bilindiği anlamına geliyor. Bu oldukça yüksek bir rakam ve bize risk altındaki kadınlara yönelik gerçek koruma önlemlerinin uygulanması için yapılacak daha çok iş olduğunu gösteriyor.

(EMK)