İkizdere’de açılmayan taş ocağı için kapasite artışı istendi

* Fotoğraf: Eren Dağıstanlı / Twitter

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Cengiz İnşaat’ın Rize İkizdere’de yapmak istediği taş ocağına karşı direniş kısıtlamaya karşın sürerken Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 11. Bölge Müdürlüğü’nün, şirkete yeni bir taşocağı açılması için izin verdiği ortaya çıktı. 

İkinci ocak izninin Gürdere Köyü mevkiinde olduğu belirtildi. Öte yandan köylüler de ocağa karşı “doğa talanı” gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.

İlk başvuru 19 Ocak’ta

Cumhuriyet’ten Hazal Ocak’ın haberine göre, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na taş ocağına ilişkin ilk başvuru 19 Ocak’ta yapıldı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Trabzon 11. Bölge Müdürlüğünce yapılan başvuru kapsamında bakanlığa Rize, İkizdere ilçesi, Cevizlik köyünde 13.45 hektar orman alanı üzerine yapılmak istenen “Cevizlik Bazalt Ocağı” proje tanıtım dosyası sunuldu. 

Dosyada ocağın müdürlük tarafından işletilmesinin planlandığı belirtilerek ocak sahasında temin edilecek malzemenin AKP’ye yakınlığıyla bilinen Cengiz İnşaat’ın yapacağı İyidere Lojistik Merkez ve Limanı yapım, bakım ve onarım faaliyetleri ve bölgedeki yol yapımı projelerinde kullanılmasının planlandığı belirtildi. 

Dosyada faaliyet kapsamında ocak sahasından yılda 15 milyon 724 bin 800 ton üretim yapılması planlandığına dikkat çekildi. Ayrıca dosyada patlayıcı madde kullanılacağından da bahsedildi. Rize Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 21 Ocak’ta bu projeye ilişkin “ÇED Gerekli Değildir” kararı verdi.

İkinci başvuru: "Süre uzayabilir"

Aynı müdürlük “Cevizlik Bazalt Ocağı Kapasite Artışı” adıyla 3 Mart’ta ikinci başvuruyu yaptı. Projenin ÇED başvuru dosyası bakanlığa sunuldu. 

Bu kez ÇED alanı 37.02 hektara çıkarıldı. Temin edilecek malzemenin tamamının yine İyidere Lojistik Merkez ve Limanı yapım, bakım ve onarım faaliyetlerinde ve bölgedeki yol yapımı projelerinde kullanılmasının planlandığı belirtildi. Yıllık üretimin de 20 milyon tona çıkarılmasının planlandığı ifade edildi. 

Dosyada işletme süresinin 2025’e kadar olduğu ancak cevher bulunması ya da üretimin artırılmasının planlanması durumunda işletme süresinin uzatılması için yeniden başvuru yapılacağının belirtildi.

İkizdere'de direnişe gözaltı

Mehmet Cengiz'in sahibi olduğu Cengiz İnşaat’ın yapmak istediği taş ocağına karşı köy halkının direnişi de 17 günlük "tam kapanma" kararlarına rağmen sürüyor.

Bölgede iş makinalarının çalışmasına engel olmak için nöbet tutan halka yasak döneminde CHP milletvekilleri de dönüşümlü olarak destek veriyor. 

Yine bu sabah saatlerinde yola koyulan İkizdereli köylüler, saat 06.00 civarında orman girişinde jandarma tarafından durduruldu. Ekoloji Birliği Kadın Meclisinin verdiği bilgiye göre; iş makinalarının bulunduğu alanda 1 kişi de gözaltına alındı.

İkizdere’de ne oluyor?

Rize’nin İkizdere ilçesinde yapılacak olan lojistik liman inşaatında kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan taş ocağı için Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle, ilçedeki İskencedere Vadisi’nde acele kamulaştırma kararı alındı.

Bunun üzerine köylüler harekete geçerek, vadinin girişine çadır kurup nöbet tutmaya başlarken, alınan kararı da yargıya taşıdı. Ancak inşaatı gerçekleştirecek olan Cengiz Holding çalışanları 21 Nisan’da vadiye girerek taş ocağı için yol açma çalışmalarına başladı.

Jandarma eşliğinde gelen şirket çalışanları, vadi girişine çadır kurup nöbet tutan vatandaşlardan çadırlarını kaldırmalarını istedi. Nöbet tutan vatandaşların tepkilerine rağmen çadırlar kaldırılırken, jandarma vadi girişine barikat kurdu. 

Kısa sürede iş makineleri çalışmaya başlarken, bölge halkı da vadiye akın etti. Vatandaşlar, vadide çalışma yapan firma yetkilerinin herhangi bir izinlerinin olmadığını, yapılan çalışmanın yasa dışı olduğunu söyledi. Direnen köylüler, eylemleriyle iş makinalarının alandan ayrılmasını sağladı.

Kolluk kuvvetleri köylülere sokağa çıkma yasağına uymamaktan dolayı para cezası uyguladı. Köylüler cezalara rağmen direnmeye devam etti.  25 Nisan Pazar günü, yolları kesilen köylüler orman içlerinden iş makinalarının yanına geldi ve faaliyetin durmasını ve jandarmanın çekilmesini istedi.

Jandarma çekilmedi ve direnişin sürmesi üzerine köylülere biber gazı ile müdahale etti. Müdahale esnasında bazı kadınlar yaralandı, köylüler de gözaltına alındı. Aralarında İkizdere Dernekleri Federasyon Başkanı Ziya Yıldırım’ında olduğu köylüler daha sonra serbest bırakıldı. Köylülere 3 günlük sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle de para cezası kesildi.

Doğal sit alanı

Cengiz Holding’in açmak istediği taş ocağı, doğal sit alanı olan İkizdere-İşkence Vadisi’nde yer alıyor.  Vadi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Termal ve Kış Turizmi Yeni Destinasyonu” olarak belirlenmiş durumda. Yörede bir yandan da Bakanlık tarafından “örnek yayla” modeli uygulanacak. 

Dolayısıyla bölge hem örnek yayla hem doğal sit alanı hem de turizm alanı olarak geçiyor. Ünlü Anzer ballarının yapıldığı Anzer Yaylası, Çamlık Mesiresi, Çağrankaya Yaylaları ve Ovit sınırları da İkizdere içinde yer alıyor.

İlçenin ekonomisi genel olarak tarıma dayalı. Başlıca tarım ürünleri çay ve patates ancak az miktarda kivi, mısır, armut ve fındık da yetiştiriliyor. Yaylacılık metoduyla sığır ve koyun beslenirken arıcılık da bölgedeki bir diğer geçim kaynağı.

• NOT: Dünyada koruma altında olan 200 vadiden biri olan ve Cengiz İnşaat tarafından taş ocağı için kullanılacak olan İkizdere Vadisi'nde altı adet Hidroelektrik Santrali çalışırken, iki taş ocağı da aktif olarak faaliyette.

Yoğun arıcılığın yapıldığı bölgede köylüler direnişlerini şu sözlerle savunuyor:

“Biz çaylarımızı, bahçelerimizi kimseye vermeyiz, ninelerimiz, dedelerimiz, köyümüzü elleriyle yaptılar, bizim başka gidecek yerimiz yok.” diyor. Direniş alanından Türkiye'ye seslenen bir köylü ise "Bize hak vermeniz yeterli değil, bir şey yapın! Eğer bir şey yapılmazsa ve biz burayı kaybedersek, bu doğa yok olursa herkes kaybeder.”

(TP)