“İnanç Özgürlüğü İçin Köklü Bir Değişime İhtiyaç Var”

İnanç Özgürlüğü Girişimi’nin hazırladığı, “Hak Ve Eşitliğin Peşinde Türkiye’de İnanç Özgürlüğü Hakkını İzleme Raporu Ocak 2016- Mart 2019” raporu yayımlandı.

TIKLAYIN - Raporun tamamını okuyun 

Raporda, din veya inanç topluluklarının dinî liderlerini seçme ve atamaları konusunda kısıtlamalar belirli topluluklar için geçerli olmaya devam ettiği belirtildi. Raporda öne çıkanlar şöyle:

*Başta cem evleri, Protestan kiliseleri ve Yehova Şahitlerinin ibadet yerleri olmak üzere resmî ibadet yeri statüsünün tanınması konusunda engeller sistematik bir şekilde sürmektedir. Bu konuda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından alınmış kararlarda benzer ihlallerin gerçekleşmemesi için Hükümet tarafından alınması öngörülen genel önlemler alınmadı.

*Din veya inanç topluluklarının dinî liderlerini seçme ve atamaları konusunda kısıtlamalar belirli topluluklar için geçerli olmaya devam etmektedir.

*Türkiye eğitim alanındaki görevlerini yerine getirirken çocukların düşünce, din ve vicdan özgürlüğü hakkı ve ebeveynlerin çocuklarını kendi dini ve felsefi görüşlerine saygı gösterme yükümlülüklerini tam olarak yerine getiren bir eğitim sistemini halen kurabilmiş değildir.

*Temmuz 2015 tarihinde başlayan ve Güneydoğu Anadolu bölgesinin çeşitli illerinde devam eden güvenlik operasyonları ve sonrasında gelişen olaylar bölgede can kaybı, kültürel mirasın zarar görmesi ve başka ciddi ve yaygın insan hakları ihlallerine yol açmıştır.

“Çatışmalar kaygı verici”

*Diyarbakır’ın Sur Mahallesi’nde yoğun bir şekilde yaşanan çatışmalar sırasında ve sonrasında yaşanan süreçte din veya inanç özgürlüğünü etkileyen gelişmeler yaşanmıştır ve bunların etkisinin halen sürdüğü görülmektedir.

* Yaşanan kayıpların Sur ilçesinde küçük bir nüfusa sahip olan Ermeni ve Süryani cemaatlerinin üzerindeki etkisi kuşkusuz ağır olmuştur ve bu toplulukların Diyarbakır’da gelişerek varlıklarını sürdürebilmeleri konusunda kaygı vericidir.

*Başta Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları olmak üzere uluslararası insan hakları koruma mekanizmalarının din veya inanç özgürlüğü hakkı ile bağlantılı olarak vermiş oldukları karar ve tavsiyeler etkili bir şekilde hayata geçirilmemektedir.

“İnanç Özgürlüğü için mevzuatta değişiklik yapılmalı”

* Zorunlu Din Kültürü Ahlak Bilgisi dersleri, vicdani ret, ibadet yerlerinin statüsü ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kaynaklarının Alevi toplumuna yönelik din hizmetlerine aktarılmaması ile ilgili kararlara ilişkin genel önlemlerin etkili bir şekilde uygulanması Türkiye’de din veya inanç özgürlüğünün korunmasında önemli ölçüde iyileşme sağlayabilecek niteliktedir. Bu sebeple kamu kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası insan hakları izleme kuruluşları için bu kararların icrasının izlenmesi önceliklendirilmelidir.

* Türkiye’nin din veya inanç özgürlüğü alanında gerek uluslararası insan hakları sözleşmeleri ve Lozan Antlaşması gerekse Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’ndan kaynaklanan önemli insan hakları yükümlülükleri bulunmaktadır.

* Öte yandan eski ve yeni pek çok inanç özgürlüğü meselesi mevzuat ve uygulama değişikliği ile halen çözüm beklemektedir.

* Raporda ayrıntılı bir şekilde ortaya konan bulgular herkesin din veya inanç özgürlüğü hakkının etkili bir şekilde korunmasının güvence altına alınması için insan hakları standartlarını temel alan ve kapsayıcı bir danışma süreciyle hayata geçirilecek köklü bir dönüşüme ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.

(EMK)