İstanbullu mühendislerin yüzde 35’i ülke değiştirmek istiyor

Fotoğraf: Canva

Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi'nin "İstanbul'da Yaşayan Mühendisler Araştırması-2022" raporu dün yapılan basın toplantısıyla duyuruldu.

İkincisi tamamlanan rapor, önceki araştırmada elde edilen bulgularla 2022 verilerini karşılaştırıyor. Raporun sunumunu TMMOB Makine Mühendisleri Odası Şube Başkanı İbrahim M. Tataroğlu yaptı.

Araştırma çalışan, emekli, iş arayan ve öğrenci mühendisler olmak üzere 4 kategoride 1949 kişi ile yapıldı. Anket çalışması, İstanbul'da yaşayan mühendislerle 9 Mayıs-31 Mayıs 2022 tarihleri arasında gerçekleştirildi.

Katılımcıların yüzde 93,64'ü Makina Mühendisleri Odası üyesiyken bu katılımcılardan sadece yüzde 10,36'sı kadınlardan oluşuyor. Tataroğlu "Mesleğimizde ve meslek odamızda kadın katılım oranı çok düşük. Bu tabii ki lise hayatından bu yana gelişen sorunların bir parçası" diyor.

Tataroğlu raporla ilgili olarak şu bilgileri verdi: 

"Mühendislerin çalışma durumuna bakıldığında katılanların yüzde 61,88'i aktif iş hayatında olan kişilerden oluşurken yüzde 7,34 oranında iş arayan mühendis bulunuyor. Bu Türkiye ortalamasının altında. 18-24 yaş arasında iş arayıp bulamayan mühendisler de var."

Katılımcılardan aktif iş gücünde olan 1206 mühendisin yüzde 81,76'sı maaşlı çalışanken yüzde 18'i iş yeri sahibi veya iş yeri ortağı olanlardan oluşuyor. Mühendislerin yüzde 35,74'ü üniversitede aldıkları eğitim ile tamamen bağlantılı bir iş yaptığını düşünüyor.

Yüzde 54,89'un geliri enflasyon karşısında eridi

Maaşlı çalışan mühendislerin alım gücünün enflasyon karşısında eridiğini belirten Tataroğlu şunları söyledi:

"Ekonomik krizin her geçen gün tırmandığı bir ülkede meslektaşlarımızın yüzde 24,54'ü 8.501-12 bin TL arasında maaş alıyor. Bu istatistik kiraların bu denli yüksek olduğu bir ülkede çok sorunlu bir konuyu önümüze getiriyor.

"Üyelerin sadece yüzde 30'u 20 bin TL ve üstü ücret alıyor ve bu kişilerin yüzde 17'sinin kendi işini yapan mühendisler olduğunu düşünürsek maaşlı çalışanların düşük ücretlere çalıştığını söylemek mümkün. Ücretli çalışan mühendislerin yüzde 9,37'si TMMOB Asgari Ücretinden daha az seviyede maaş alıyor.

*Her yıl TMMOB Yönetim Kurulu tarafından açıklanan Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları Asgari Ücreti 2022 yılı için brüt 7.850 TL.

"Son 1 yılda gelir durumundaki değişikliğe bakıldığında ve Aralık 2021 TÜFE oranının yüzde 36,06 olduğu düşünüldüğünde mühendislerin yaklaşık yüzde 54,89'unun gelirleri enflasyona karşı azaldı. Bu durumun doğal bir sonucu olarak çalışma süresi artan mühendislerin oranı yüzde 42,37'ye dayanıyor. Çalışma saatlerinde herhangi bir değişiklik olmadığını belirtenler ise yüzde 17,83 oranında."

Mühendislik öğrencileri okulları yetersiz buluyor

Mühendislik öğrencisi katılımcılarının yüzde 81,07'si okullarının mesleki pratik becerilerini geliştirme konusunda kısmen yeterli ya da yetersiz olduğunu düşünüyor. Okul yönetiminin öğrencilerin durumu hakkında bilgisiz olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 34,23. Üniversitelerin öğrencinin geleceği ve mesleğine sağladığı desteğin tamamen yeterli olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 9,01'de kalıyor.

Tataroğlu durumu "Rektör seçimlerinin ve rektörlerin uyguladığı politikaların doğal sonuçları bu istatistiklerle karşımıza çıkıyor." diye açıklıyor.

Tataroğlu, çalışmayı yürütürken dikkat çeken istatistiklerinden birinin öğrencilerin yurtdışına çıkma oranı olduğunu belirtiyor.
"Üniversitenin staj, iş bulma ve mesleki destek anlamındaki yetersizliği öğrencilerin yurtdışına çıkması istatistiğinde de ortaya çıkıyor. Bu veriye göre katılımcı öğrencilerden %79,28'i hiç yurtdışına çıkmadığını belirtiyor.

Yüzde 85,79: "Ekonomi normale dönmeyecek"

Yüzde 35,1 oranında mühendis yakın gelecekte ülke değiştirmeyi planlıyor. Oransal olarak bakıldığında bu verinin İstanbul'daki 10 bin kişiye tekabül ediyor.

23-30 yaş arasındaki katılımcıların yüzde 68,01'i, 18-22 yaş arası katılımcıların ise yüzde 60,90'u ülke değiştirmek istiyor.

Ekonomi ve genel olarak ülke durumunun en az 2 yılda normale döneceğini ya da hiç dönmeyeceğini düşünen mühendis oranı ise yüzde 85,79'a ulaşıyor.

Tataroğlu gelecek kaygısı ile ilgili olarak ise şu bilgiyi paylaştı:

"Gelecek kaygısı düzeyleri incelendiğinde geçen yıl yapılan araştırmada pandemiye rağmen oran yüzde 63 iken bu yıl aynı oran yüzde 93,89'a ulaşmış. Bağlantılı olarak üyelerin yüzde 89,38'i ülkede adalet ve hukuk problemi olduğunu düşünüyor. Bu oranı yüzde 81,84 ile ekonomi, yüzde 78,35 ile ise eğitim takip ediyor."

Yüzde 23,08: "İki yıldır iş arıyorum"

"Emekli olmuş mühendislerin sadece yüzde 20'si emekli olduktan sonra çalışmayı bırakıyor. Mesleki tecrübe ve yetkinliklerini sonraki nesillere aktarma konusundaki motivasyonu olan ve koşulların sağlandığını belirten emeklilerin oranı yüzde 7,16 ile sınırlı kalıyor.
Raporda mühendislerin iş arama ve bulma konusunda sorunlar yaşadığı belirtiliyor.

"Mühendisler 18-24 aydan sonra iş bulamadığı için aramaktan vazgeçiyor. 24 aydan uzun süredir iş arayan ve bulamayan mühendis oranı yüzde 23,08. Yani pandeminin başından bu yana iş arayan ve bulamayan üyelerin olduğu ortaya çıkıyor."

(MD/AÖ)