Küresel karbondioksit emisyonları tırmanışa geçti

* Görsel: Pixabay

Uluslararası Enerji Ajansı (UEA), 2020’de pandemi nedeniyle yüzde 5,8 seviyesine düşen küresel karbondioksit (CO2) emisyonlarının yeniden tırmanışa geçtiğini açıkladı.

Buna göre, küresel emisyonlar Nisan 2020’de en düşük seviyeye ulaştıktan sonra, güçlü bir şekilde toparlandı. 

Aralık 2020’de büyük ekonomilerin enerji talebindeki artış ile birlikte emisyonlarda Aralık 2019’a kıyasla yüzde 2 (60 milyon ton) artış yaşandı.

TIKLAYIN - İklim krizi: Dünyada rekor emisyon düşüşü

Çin, Hindistan, ABD

Rapora göre en büyük sera gazı salıcısı Çin, 2020’de emisyonlarını bir önceki yıla kıyasla yüzde 0,8 artıran (75 milyon ton) tek ülkeydi.

En büyük üçüncü sera gazı salıcısı Hindistan ise koronavirüs tedbirlerinin azalmasıyla birlikte Ekim 2020’de 2019 seviyesinin üzerine çıktı.

ABD’deki emisyonlarda da 2020'de yüzde 10 düşüş yaşandı. Ancak aylık olarak, ilkbaharda en düşük seviyelerine ulaştıktan sonra yükseliş tekrar başladı. ABD emisyonları, Aralık 2020’de Aralık 2019'da görülen seviyeye yaklaştı. Bu, ekonomik aktivitenin hızlanmasının yanı sıra daha yüksek doğal gaz fiyatları ve daha soğuk havaların kömür kullanımındaki artışa katkıda bulunmasının bir sonucu oldu.

Enerji talebi yüzde 4 azaldı

Kilitlenmeler ve diğer kısıtlamalar endüstriyel faaliyeti ve ulaşımı sınırlandırdığı için 2020’de birincil enerji talebi yüzde 4 seviyesinde düşüş yaşamıştı.

UEA bunun emisyonlarda neredeyse 2 milyar ton gibi eşi benzeri görülmemiş bir düşüşe yol açtığını söyledi. Bu miktar, Avrupa Birliği’nin emisyonlarının küresel miktardan tamamen çıkması gibi bir oranı temsil ediyor.

Yenilenebilir enerji arttı

Enerji talebi azalmasına rağmen, yenilenebilir enerji üretiminin büyümesi düşüşe en büyük katkıda bulundu.

Yenilenebilir enerjinin elektrik üretiminde payı geçen yıl yüzde 27 iken yüzde 29’a yükseldi. Ulaşım kaynaklı emisyonlar ise 2020 yılında, 2019 seviyelerine kıyasla yüzde 14 düştü.

“Temiz enerjiye geçişteki eksikliği gösteriyor”

Verilere ilişkin değerlendirmelerde bulunan UEA genel müdürü Fatih Birol, “Geçen yılın sonuna doğru küresel karbon emisyonlarındaki toparlanma, dünya çapında temiz enerji geçişlerini hızlandırmak için yeterince adım atılmadığına dair kesin bir uyarı” dedi.

Birol, “Bu yıl küresel bir ekonomik toparlanmaya ilişkin mevcut beklentiler doğrulanırsa ve dünyanın en büyük ekonomilerinde büyük politika değişikliklerinin olmaması durumunda, küresel emisyonların 2021’de artması muhtemel” diye konuştu.

UEA yol haritası açıklayacak

Açıklamaya göre, elektrik sektöründen gelen küresel emisyonlar 2020'de 450 milyon ton azaldı. Bu, kısmen daha düşük elektrik talebinden değil, aynı zamanda güneş fotovoltaik ve rüzgarla elektrik üretimindeki artıştan da kaynaklandı. 

• NOT: Dünyanın Paris Anlaşması'nın iklim hedeflerine ulaşması için, özellikle küresel ısınmayı 2°C'nin çok altında sınırlamak için, elektrik sektörü emisyonlarında her yıl yaklaşık 500 milyon tonluk bir düşüş olması gerekiyor. Dünyayı 1,5°C'lik ısınmaya uygun bir yola koymak için elektrik üretiminden kaynaklanan emisyonlarda daha büyük yıllık düşüşler olması gerekiyor.

UEA, sürdürülebilir bir yol göstermek için ve enerji sektörünün 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşması için 18 Mayıs'ta dünyanın ilk kapsamlı yol haritasını yayınlayacak.

Covid-19 ve fosil yakıtlar

Covid-19 kurtarma fonları, temiz enerji endüstrisinin gelişmesi yerine orantısız bir şekilde fosil yakıt geliştirmeye tahsis edildi. 14 Ekim 2020 itibarıyla, G20 hükümetleri fosil yakıt üretimi ve ilgili faaliyetler için 206 milyar dolar taahhüt etmişken, temiz yakıtlar için sadece 136 milyar dolarlık taahhütte bulundular.

Covid-19 toparlanma planları, genel olarak salgın öncesinde var olan hükümet stratejileriyle aynı yönde. Fosil yakıt ekonomisi ağırlıklı hükümetlerin, petrol ve doğalgaz üretimine desteğinin artması ve daha yeşil ekonomilerin salgını daha fazla reform için bir fırsat olarak görmesi, toparlanma planlarının önceki seyirden farklı olmadığını gösteriyor. (TP)