Mimarlar Odası tepkili: Süreç şeffaf ilerletilmedi

Fotoğraf: AA

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan Diyarbakır Surları'nda restorasyonu tamamlanan Yedikardeş ve Nur burçları, evlendirme merkezi olarak hizmet vermeye başladı.

Kültür ve Turizm Bakanlığının oluşturduğu "Bilim Komisyonu" ve "Danışma Kurulu"nun kontrolünde Diyarbakır Büyükşehir Belediyesince etap etap yürütülen çalışmalar sürüyor. Restorasyon çalışmalarının tamamlandığı Yedikardeş ve Nur burçları "Sur Belediyesi Evlendirme Merkezi" olarak hizmete açıldı. Sur Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Asım Solak, "Surlarda Diriliş" mottosuyla başlatılan Diyarbakır Surlarındaki restorasyon çalışmalarının büyük bir hızla devam ettiğini söyledi.

Sur ilçesinde restore edilen burçların belediye tarafından evlendirme merkezi olarak kullanılmaya başlanmasıyla ilgili olarak bianet'e konuşan Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Herdem Doğrul, restorasyon süreci tamamlanan burçların işlevsiz şekilde bırakılmasındansa kamu yararına değerlendirilmesinin daha yararlı olduğunu belirterek endişeli olduğunu söyledi. 

"Şeffaflık yok"

Doğrul, burçların kamu yararına değerlendirilmesinin kendilerinin de tercih ettiklerini; ancak bu süreç şeffaf yürütülmediği için tedirgin olduklarını belirtti, şöyle dedi: 

"Diyarbakır burçlarının işlevlendirilmesi ve bu alanların kamu yararına değerlendirilmesi tercihimizdir. Bu bir evlendirme dairesi de olabilir. Yalnız bu müdahaleler kamuya açık yapılmadığı için akıllara 'Özgünlük korunur mu?' sorusu geliyor. Yapılacak müdahaleler hakkında işle ilgili uzman kişiler bilgilendirilmiyor, şeffaflık yok."

"Kamuya açık bir plan olmalı"

Burçlardan yalnızca ikisinin evlendirme merkezi olarak kullanıldığının altını çizen Doğrul, diğer burçların nasıl değerlendirileceğiyle ilgili olarak kamuya açık bir planın var olmamasının yarattığı endişeye de dikkat çekti.

Burçların bir bütün olarak değerlendirilip planlanması gerektiğini belirten ve değişikliklerin kamuya açık bir şekilde paylaşılmasının önemini vurgulayan Doğrul burçlarda kafe, lokanta yapılacağının konuşulduğunu ancak içerikle ilgili bir bilgiye vâkıf olmadıklarını söyledi.

Böyle bir durumda surlarda gerçekleşebilecek tahribatlarla ilgili sıkı denetimler yapılması gerektiğini aktaran Doğrul, ancak önceki pratikler de göz önünde bulundurulduğunda denetim konusunda yetersiz kalındığının altını çizdi.

Tahribata uğrama endişesi

Doğrul, surların kamuya açık hale getirilirken tahribata uğrama ihtimalinin endişe verici olduğunu da sözlerine ekledi.

Son olarak, sadece burçlar konusunda değil, yürütülen çoğu çalışmada uzman kişilerin yeterince bilgilendirilmediğine değinen Doğrul, bu tür değişimlerden uzmanların süreç tamamlandıktan sonra değil, en başından haberdar olmalarının gerekli olduğunu vurguladı.

Diyarbakır Surları hakkında

5200 metrelik çevre uzunluğu ile Çin Seddi’nden sonra dünyanın en uzun surları olarak bilenen Diyarbakır Surları’nın inşası günümüzdeki hali ile 349 yılına dayanmaktadır. Roma İmparatoru II. Constantinious tarafından yaptırılan surlar 5200 metrelik çevre uzunluğu ile Çin Seddi’nden sonra dünyanın en uzun surları olarak bilinmektedir. 82 burçtan oluşan surların 4’ü İç Kale’de (Saray Kapısı, Küpeli Kapısı, Oğrun Kapısı (Gizli Kapı) ve Fetih Kapısı) 4’ü ise Dış Kale’de (Dağ Kapı, Mardin Kapı, Yenikapı ve Urfa Kapı) olmak üzere 8 kapısı bulunuyor. 

Surların bulunduğu bölge başta Romalılar, Bizanslılar, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, İnaloğulları, Nisanoğulları, Artukoğulları, Eyyubiler, Akkoyunlular ve Osmanlılar olmak üzere birçok medeniyete ev sahipliği yaptır. 

UNESCO tarafından 2015 yılında dünya kültür mirası olarak tescillenen Diyarbakır burçları 2020 yılında restorasyon çalışmaları ile gündeme gelmişti. Çalışmalar kapsamında restorasyonu tamamlanan 13 burcun ardından 6. Etap çalışmaları başlayan projenin 2 sene içerisinde tamamlanması bekleniyor.

(AÖ/EŞ/EMK)