İstanbul çocuklara soruyor, 'bakım ustaları' şehri masaya yatırıyor

İnşaat sahalarının her geçen gün arttığı şehirlerde yaşam, çocuklar için ne kadar güvenli? Oyun alanları, yaya yolları ne kadar yeterli? Toplu taşıma araçlarında çocukların hakkı ne kadar gözetiliyor? Çocuklar istedikleri gibi sosyalleşebiliyor mu? Yeşil alan 5 yaşındaki bir çocuk için ne ifade ediyor?

Şehre bir çocuğun gözünden baktığımızda pek çok soru çıkıyor karşımıza. 

Peki, çocuklar şehir yaşamında ne kadar söz sahibi?

İstanbul'da 18 yaş altında yaklaşık 4 milyona yakın çocuk ve genç yaşıyor. Bu sayıya baktığımızda sözün ve fikrin büyük bir bölümünü onlara vermek gerek. 

İstanbul Kent Konseyi "katılımcı demokrasi" yaklaşımıyla İstanbul'da yaşayan yaklaşık 6 bin çocuğa ulaşıp İstanbul ile ilgili fikir ve önerilerini sordu. Bunu kent, iklim değişikliği gibi konuları çocuk eksenli çalışan çocukistanbul'un danışmanlığı ve işbirliğinde yaptı..

Çocuk için değil, çocukla birlikte

"İstanbul Çocuklara Soruyor", çocukların yaşadığı kent, İstanbul ile ilgili söyleyecek çok sözleri olduğunu bilerek hayata geçmiş. Mottosu da "Çocuk için değil, çocukla birlikte."

6-14 yaş grubu çocukları kapsayan "İstanbul Çocuklara Soruyor" projesi ile çocukların, kentin şekillenmesi sürecinde daha aktif ve etkin rol alması, ihtiyaç ve çözüm önerilerinin, kendileri ile ilgili politikaların belirlenmesinde daha görünür olmaları ve yaşadıkları kent ile ilgili gündem oluşturmaları hedefleniyor. 

"Bakım" metaforu

Proje "bakım" metaforu üzerinden şekillenmiş. Evimize, kendimize, kentimize bakım şarttır diyerek çocuklar, birer bakım ustası rolüne bürünüyor ve bu fikirle İstanbul'u bakıma alıyorlar. İstanbul'da yaşayan "İstanbul uzmanları" olarak istek, ihtiyaç ve çözüm önerilerini oluşturuyor, kendi bakış açıları ile ayrıntılı bir şekilde gözden geçiriyorlar şehri. 

Bu kapsamda atölyeler, kamusal alan buluşmaları ve çevrimiçi katılımla bu proje yürütülüyor. Bir de "Bakım Kiti" kutu oyunu hazırlanmış. Bu oyunda çocuklar kendileri için İstanbul'un rengini, sesini, kokusunu söylüyor, İstanbul'un onlar için ne ifade ettiğini konuşuyorlar. Bir de İstanbul'a madalya veriyorlar. Çünkü olumsuzluklara karşın güzel ve değerli olan pek çok yanı var bu şehrin. 

Çok paydaşlı katılım

Konsept, içerik ve tasarım, uygulama modelleri yapılandırılması İnformal Eğitim - çocukistanbul iş birliği ile hazırlanan proje, İstanbul'un her bölgesinden çocuklar ve çok paydaşlı bir katılım ile yürütülüyor. İBB bölüm, birimleri, ilçe belediyeleri, ilçe kent konseyleri, eğitim kurumları, çocuk ve gençlerle çalışan STK'ler, müzeler ve kütüphanaler bu projenin paydaşları arasında.

çocukistanbul'dan Eğitim Koordinatörü Sibel Çetingöz, "çocuklar için değil, çocuklarla birlikte" mottosunu hatırlatarak şunları söylüyor:

"Ayrımcılık güncel bir konu"

"Bakım Kiti oyunu kapsamında çocuklardan istanbul'a bir madalya vermelerini istedik. Çok farklı sonuçlar çıktı ortaya. Çocuklar madalyalarını verirken bir mesaj veriyorlar aslında, 'Bunları koruyun' diye. Proje çıktılarının içinde çocukların sorunları kadar onların çözüm önerileri de var. Çalışmalar sonucunda gördük ki yaratıcılığın sonu yok. Bir o kadar da gerçekçi çözümler bunlar. Öte yandan yaşadıkları kentle ilgili fikirlerinin ilk kez sorulmuş olmasından dolayı çok mutlular.

"Çalışmalar sırasında şiddet konusu çok gündemdeydi. Başka bir konuya yönlendirmeye çalıştığımız çalışmalarda bile bizi bu konuya yönelttiler.

6 bin çocuğun içinde mülteci çocukların da olduğunun altını çizen Çetingöz şöyle devam ediyor:

"Her sosyo - ekonomik kesimden çocuğun yanı sıra mülteci çocuklara da ulaştık. Bu noktada SKT'ler çok yardımcı oldu. Karma gruplarla da çalıştık. Çünük çocukların bir başka gündemi de ayrımcılık ve ırkçılık meselesi. Sınıflarında mülteci çocuk olsun olmasın bu, çok güncel bir konu."

Çetingöz ayrıca içeriklerini Kürtçe ve Arapça olarak da ürettiklerini belirtiyor. 

Çocuk Meclisi

İstanbul Kent Konseyi Başkanı Tülin Hadi ise İstanbul nüfusunun 5'te 1'inin çocuk olduğunu hatırlatarak şu bilgileri paylaşıyor:

"Çocuk Meclisini kurarken, bilinen örneklerden farklı olarak yetişkinlerin çocuklar adına söz üretmesinden çok, doğrudan çocuklar konuşsun istedik. Ve 'İstanbullu bütün çocuklar, doğal olarak bu meclisin üyesi' dedik. Öte yandan yetişkinlerin de desteğine ihtiyaç duyuyoruz elbette."

Hadi, proje kapsamında 6 bin çocuğa ulaştıklarını yineleyerek, "Eğer ki Milli Eğitim Bakanlığı'nın da desteğini alabilseydik çok daha fazla çocuğa ulaşabilirdik" diye de ekliyor. 

Rapor İBB ile paylaşılacak

Uygulama sonuçları, çalışmalardan elde edilecek tüm verilerin bir araya getirilerek analiz edilmesi ve değerlendirilmesi ile bir rapor halinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile paylaşılacak. Projenin ilerleyen adımlarında, ortaya çıkan sonuçların gerçekleştirilmesi için yine çocuklarla birlikte katılım ve izleme mekanizmalarının oluşturulması da hedefleniyor.

(AÖ)