Nurcan Değirmenci’den suya söylenen şarkılar

Batman e Batman e
lêblê Gulê lêblê Gulê lê lê
Batman e Batman e
Sîng sedefê, dev biçukê, çav belekê, enî gewherê, Canê
Batmana Kurda ye
Lêblê Gulê, lêblê Gulê lê lê
Sîng sedefê, dev biçukê, çav belekê, enî gewherê, Canê

12 Eylül darbesi yeni olmuş, askerin idareyi kanla devraldığı sıkıyönetim dönemi... Dışarı çıkmanın yasak olduğu, köşebaşında askerlerin devriye gezdiği sokaktaki evinin kaldırımında oturmuş, sözlerinin ne olduğunu anlamadan ezberlediği Kürtçe şarkıyı kuzeniyle birlikte söylüyor. Babasının "başımızı yakacaksınız" diye telaşa kapılıp azarlayarak içeri çağırdığı küçük kız çocuğu Nurcan Değirmenci'den başkası değil.

Henüz bir yaşındayken ailesinin İstanbul'a göç ettiği, Çapa'daki Tatar ve Boşnak göçmenlerin ağırlıkta olduğu sokakta tek Kürt ailesi olarak yaşarlar. Sadece anne ve babasının gizli bir şey konuşmak istediklerinde Kürtçe konuştuğu evde konuşulan dil Türkçe olduğundan Kürtçeyi bilmez.

Çocukluğundan beri şarkı söylemeyi çok seven Değirmenci, 1994'te Arif Sağ Müzik Evi'nde bağlama dersleri alarak müzikle tanışır. Amacı enstrüman çalmaktan ziyade şarkı söylemek olan sanatçı 1991'de kurulan Mezopotamya Kültür Merkezi'nden (MKM) haberdardır. 1995'te kapısından kursiyer olarak girdiği MKM'de 27 yıl devam edeceğinin farkında değildir.

Bir süre sonra beş arkadaşıyla birlikte Zazaki lehçesinde müzik yapacakları Venge Sodiri adlı grubu kurarlar. Grubun "Wayir" adlı albüm çalışmasında Zazaki şarkılarıyla yer alır. Grupla eş zamanlı olarak 11 kadından oluşan ilk Kürt kadın müzik grubu Koma Asmin'nin de kurucu üyelerinden olur. Yurt içi ve yurtdışında çeşitli konser, festival ve projelerde yer alır.

"Suya anlatacak hikayemiz var"

Gruplarının dağılmasının ardından bireysel çalışmalara ağırlık verirken kolektif çalışmalardan geri durmaz.

Şahiya Stranan, Koma Aheng'le çalışmalarını sürdürür. 2010 yılında Serhat Kural, Zelal Gökçe, Meral Tekçi'yle birlikte Baba Tahir Üryan'ın rubailerini besteledikleri Dubeyti albümünü çıkartırlar.

Bireysel olarak yaptığı ve klibini çektiği "hêvîya te me", "Bêrî" ve "min te dîtî bû" çalışmalarının ardından Değirmenci şimdi "Robar" adlı maxi single çalışmasıyla dinleyenleriyle buluşuyor.

Değirmenci akustik ve rock versiyonuyla söz ve müziği Ciwan Haco'ya ait Nazikê ile Goyan (Uludere) yöresinde söylenen, Seyda Goyanî'nin derlediği anonim eser olan "Hey Robar a" ile Spotify ve YouTube kanalından şarkılarını seslendiriyor.

"Nazikê" eserinde aranjör Alpaslan Türer ile "Robar a" için de Ümit Uçar ile birlikte çalışan Değirmenci, iki şarkı için Octomedya'dan Kerem Pola'nın yönetmenliğinde, Mardin'deki Dara antik kentinde, Hazro'daki Gelîyê Godernê ve Sülüklü Han'a ait Diyarbakır Alipaşa semtindeki restore edilmiş eski bir konakta olmak üzere üç klip çekmiş.

Suya anlat temasıyla hazırlığını yapan Değirmenci çalışmasının tanımını şöyle anlatıyor:

Hani nefes kesen, kan ter içinde uyandıran bir rüya gördüğünde bir türlü konuşamazsın. Toz bulutu arasında bölük pörçük görüntüleri hatırlayıp anlatmaya çalıştığında sesin kendine yabancılaşır. Suya anlat derler, tüm çıplaklığınla suya anlatmalı ki su onu bağrına basıp arındırsın, akıp gitsin, büyük denizlere ulaşsın, çoğalsın, zamansız, mekânsız bir aleme karışsın. Özlemi, hasreti dindirsin, umudu, aşkı, hayalleri büyütsün. Sular şahidimiz oldu, namuslu bir şahitlikti onunkisi. Ona nasıl davrandıysak bize o şekilde karşılık verdi. Yeri geldi bizi arındırdı, toprağımıza can verdi ama ona ihanet ettiğimizde affetmedi, girdabına alıp yutuverdi. Suya söyledik şarkılarımızı, nehirlere söyledik ki büyük denizlerde duyulsun sesimiz, çığlığımız büyüsün, kaybolmasın, yabancılaşmasın, kulaklara fısıldansın. Sesimize kulak verin, suya anlatacak hikayemiz var.

(BD/SD)