İmzalamayın Cumhurbaşkanım!

Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin (ÇGD) Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer 'e Gönderdiği mektupla yeni Radyo Televizyon Üst Kurulu Yasası (RTÜK) ile ilgili görüşlerini bildirdi. ÇGD, yasanın Cumhurbaşkanı Sezer tarafından onaylanmayıp Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) gönderilmesini istedi.

Yeniden TBMM'ye gönderilsin

ÇGD Yönetim Kurulu'nun, RTÜK Yasası'nın onaylanmadan TBMM'ye geri gönderilmesi için şu gerekçeleri ileri sürdü:

Sansür kurulu

*Derneğimiz, kısaca RTÜK Yasası olarak bilinen özel televizyon ve radyolarla ilgili düzenlemeyi de başından beri eksik ve demokratik geleneklere, demokratikleşme özlemlerine ve uluslararası ilkelere aykırı bulmuş, uyarıları dikkate alınmadığı için de oluşturulan kurulun bir sansür organı olmaktan öteye gidemeyeceğini duyurmuştur. Uygulama bu görüşümüzü kanıtlamıştır.

Yasamanın tercihi

*Ancak ne yazık ki yasama organı, yürürlükteki mevzuatı demokratikleştirecek ve düşünceyi ifadeyi suç olmaktan çıkaracak, gazetecilerin sahiplik yapısına karşı güçlendirilmesine yol açacak, sendikal örgütlenmenin kapısını aralayacak düzenlemeleri yapmak yerine yasakları genişletmeyi, cezaları bin kat artırmayı ve gazetecileri patronlar karşısında daha da zayıf düşürecek değişiklikleri gerçekleştirmeyi tercih etmiştir.

Cezalar

Örneğin, Başbakan ve tayin edeceği bir bakana yayın durdurma yetkisi tanıyan maddeyi korurken ve bunu mahkeme kararına bağlamak zorunluluğunu duymazken, cezaları sahipliğe ve şirket yönetim kuruluna kadar genişletmeyi seçmiştir.

Olmayan editoryal bağımsızlık hiç olmayacak

*Bu uygulama zaten işletilmeyen editoryal bağımsızlığın tümüyle ortadan kaldırılması sonucunu doğuracaktır. Sahip ya da şirket başkanı kendisini ceza tehdidinden kurtarabilmek için yayına daha fazla müdahale edecek, sayıları dört bine ulaşan işsiz basın çalışanlarına yenilerini ekleyecektir. Kriz fırsatçılığına bu kez de yasa fırsatçılığı eklenecektir.

Cezalar bin kat arttı

*Basılmış yayınların dağıtımının engellenmesi, toplatılması, yayınların kapatılması, makinelerin müsaderesi, hapis cezaları dururken, sorumluluk kapsamı genişletilmiş, para cezaları da bin kat artırılmıştır.

Mega patron dönemi başlayacak

*TBMM'den geçen yasayla 'mega patron' dönemi açılacak, yerel basın ortadan kaldırılacak, 'yeniden iletim yasağı'nın kaldırılması dolayısıyla yerel televizyonlar İstanbul'a bağımlı hale gelecek ya da getirilecek, çok seslilik yerini tek merkezden kontrole bırakacaktır.

Yasa her şeye karşı

*Bu durum Anayasa, ulusal ve uluslararası belgelerle Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nde de belirtilen 'haber alma, bilgi edinme' hakkını ortadan kaldıracaktır.

Siyasetçi baskısı

RTÜK'ün oluşumunda da yine siyasetçi ağırlığı ve kontrolü vardır. Bu kurula gazeteci örgütlerinden bir temsilcinin alınacak olması sonucu değiştirmeyecektir. Kaldı ki, yapısı ve işleyişi tartışmalı bir gönüllü kuruluşun ismen sayılması, diğer meslek örgütlerinin 'en çok üyeli' yarışına sokulması kabul edilecek bir düzenleme de değildir.

*İki bini aşkın üyesi bulunan Derneğimiz, böylesi bir anlayışa ortak olmayacaktır. Diğer basın örgütlerinin de temel işlevi 'denetim ve cezalandırma' olan bir kurulda temsil edilmek için yarışacağını sanmıyoruz.

Yeniden TBMM'ye

*Bu yasanın yasakları değil özgürlükleri genişletecek şekilde düzenlenmesi için TBMM'ye iadesinde yarar görüyoruz.

Saygılarımızla...

(YÖ/NA)