Kayıp Anneleriydiler; Kaybedildiler
Pembe şemsiyesiyle sanki hemen kaçacakmış gibi sandalyeye ilişmişti; adı Azucena Villaflor de Devicenti'ydi.
"Ne güzel, ne tatlı bir isim (azucar-şekere gönderme) diye düşünmüştüm", diye anlatıyor Madres De Plazo de Mayo lideri Hebe De Bonafini.
Hakkında konuştuğu Azucena ise, 26 Nisan 1977'de kayıp çocuklarını bulmak için biraraya gelen annelerden birisi..
Önce adsız sansızdı, Madres'in ilk kurucuları arasında yer aldı. Aralık 1977'de ise gözaltına alındı. Bonafini, Villaflor'la birlikte Santa Cruz Kilisesi Başpiskoposuyla görüştükten sonra bir daha ondan haber alamadığını anlatıyor.
Villaflor'la birlikte diğer iki Madres kurucusu Esther Ballestrino de Careaga ve María Eugenia Ponce de Bianco'nun kemikleri dün General Lavalle mezarlığında bulundu.
Yıllardır kayıpların bulunması için çalışan Arjantin Antropoloji Araştırmalar Grubu (El Equipo Argentino de Antropología Forense- EAAF) yaptığı açıklamada "kemiklerin üç anneye ait olduğunu kesinleştirdiklerini" belirttiler.
Kayıpların sorumlusu Astiz
Azucena Villafor. 1977 Aralık ayında General Alfredo Astiz'in yönetimindeki bir operasyonla ESMA'ya (Askeri Haber Alma Teskilati) götürüldü, en son olarak diğer annelerle birlikte Santa Cruz Kilisesi'nde canlı olarak görülmüşlerdi.
Antropologların 1984'de önce polis kayıtları, ardından da işkenceden sorumlu tutulanların anlattıklarına dayanarak başlattığı araştırmaya göre üç Madres kurucusu ve aralarında bir Fransız'ın da olduğu 11 kişi kilise çıkışında gözaltına alındılar.
53 yaşında ve gözaltındaki oğlu Nestor'u arayan Villaflor'un varlığından o gün gözaltında kalan herkesin haberi vardı. ESMA yöneticilerine ve Astiz'e göre Villaflor bir sembol olmak üzereydi, hakkında generaller hızla karar verdi ve 9 Aralık gününden sonra kimse bir daha onun sesini duyamadı.
Arjantinli antropolog ekibi düzenledikleri basın toplantısında kemiklerini buldukları anneler hakkındaki senaryoyu şöyle aktardılar:
6 Aralık 1977'de üç anne ellerinde kayıp yakınlarının bulunması için topladıkları 800 imzayla önce Saçta Cruz Başpiskoposu ardından da La Nación Gazetesi'ni ziyaret ettiler; onların bütün eylemlerini takip eden Astiz liderliğindeki grup üç anneyi ve onları yalnız bırakmak istemeyen aralarında bir Fransız'ında olduğu 11 kişiyi gözaltına aldılar ve toplama kampına götürdüler.
9 Aralık'ta ise kampta üç annenin varlığına dair hiçbir işaret kalmamıştı.
1984'den beri kayıp üç kişinin akıbetini araştıran grup bir çok araştırmanın ardından DNA testleriyle General Lavalle mezarlığında bulunan kemiklerin 6 Aralık 1977'de gözaltına alınanlar olduğunu tespit etmiş.(NK/EÜ)
Notlar:
* Azucena Villaflores gözaltına alındığında metalürji fabrikası ISMA'da isçi temsilcisiydi. 30 Kasım 1976'da oğlu Nestor'un gözaltına alınmasından sonra diğer kayıp anneleriyle birlikte 1977 Nisan ayında Madres De Plazo de Mayo'nun kuruluşuna katildi.
* Ester Ballestrino De Careaga Uruguay'da doğdu ardından ailesiyle Paraguay'a yerleşti. Anti-emperyalist Devrimci Şubat Partisi üyesi olması nedeniyle Paraguay'dan Arjantin'e sürgüne gitti. 1976 askeri darbesi sırasında Plan Condor kapsamında arananlar arasında olan Careaga 13 Subat 1976'da kızı Mabel'in gözaltına alınmasından sonra Madres grubuna katıldı. Darbenin ilk günlerinde dört ay gözaltında kalan Careaga'de canlı olarak en son Santa Cruz Kilisesi'nde görülmüştü.
* Maria Ponce de Bianco. Komünist parti üyesiydi. ERP (Devrimci Cumhuriyetçi Parti) üyesi olan kızı Alicia'nin gözaltına alınmasının ardından Madres grubuyla ilişkiye girdi. 30 Nisan 1976'da diğer kızı Maria ile birlikte bir sure gözaltında alındı o da Esther ve Azucena gibi en son Santa Cruz Kilisesi'nde görülmüştü.
* Daha önce Che Guevara'nin gerçek mezarını tespit eden Haiti, Guetemala ve Etiyopya'da da şiddete maruz kalanların akıbetini araştıran Arjantin Antropologlar Ekibi önce başvuruları resmi ve gayri resmi olarak inceleyip bilimsel araştırmalar yapıyor. Araştırmalarında sözlü anlatımlardan gazetelere; polis arşivlerinden DNA testlerine kadar birçok deneyimi devreye sokan grupla ilgili daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
