Karatay: Sokak Çocuğu Değil, Yoksul Aileler

Bu sözler Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği İstanbul Şube Başkanı Abdullah Karatay'a ait.

İstanbul Valiliği'nin çocuğunu çalıştıran ailelere yönelik ceza uygulamasını bianet'e değerlendiren Karatay, bu uygulamanın 4-5 yıldır olduğuna işaret ederek, eski mevzuat hükümleri doğrultusunda yüzü aşkın aileye para cezası verildiğini söyledi.

Ailelerin çocuklarını çalıştırmasına veya izin vermesini doğrudan yasaklayan bir hüküm olmadığını ve bu doğrultuda valilik tarafından geçmişte güvenlik kararı çıkarıldığını belirten Karatay, bu kararın, ailelerin çocuk istismarını önlemek amacıyla çıkarıldığını söyledi.

Hakimlerin ve savcıların da valilik emirleri doğrultusunda karar verip, ceza uyguladıklarını belirten Karatay, "Şimdi Kabahatler Kanunu çıktı, bu kanun çevreyi kirletmek, valinin emirlerine uymamak gibi suçları içeriyor. Valiliğin geçmişte başlattığı uygulama bu kanuna uyarlandı. Bu kanun ile beraber çocuğunu çalıştıran aileler hakkında doğrudan doğruya ceza kesiliyor. Cezanın uygulamasında ise mahkeme süreci yok" dedi.

"Vatandaş bir yönüyle görülmemeli"

Sosyal bir devlette, yurttaşlarla, ceza uygulamasının ötesinde hizmet ve yardım ilişkisinin kurulmasının önemli olduğunu vurgulayan Karatay, vatandaşı bir yönüyle görmemek gerektiğini vurguladı:

"Yoksulluğun, suçun ve ihmalin sosyal bir tabanı olduğu gibi sokakta çocuk çalıştırılması olgusunun da bu anlamda bir açıklaması vardır. Suç boyutu olmasının yanında bunun açıklaması yoksulluk olarak açıklanabilir. Asıl görülmesi gereken, çalıştırılan çocukların yoksullukla olan ilişkisidir. Sadece ceza uygulaması, sosyal devlet olgusuyla bağdaşmıyor" dedi.

Karatay, vatandaşın tüm sorunlarını görmekle yükümlü olunması gerektiğini, ancak sadece güvenlik boyutu ile hareket edildiğini belirterek sokaktaki durumun sadece işin görünen kısmı olduğunu söyledi.

"Sistemli ve verimli bir yaklaşım gerek"

Çocukların çalıştırılması kapsamında eksik meşrulukla hareket edildiğini söyleyen Karatay, önce çocuğun anne ve babasıyla görüşülmesinin, durum tespiti yapılmasının, çalışmaya iten nedenlerin telafisini sağlamanın daha meşru olacağını belirtti:

Sorunun çözümü için, sistemli ve verimli bir yaklaşımın geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Karatay, bu kapsamda doğru bir bilincin gelişmesi için sivil toplum örgütlerine ve basına büyük bir rol düştüğünü ifade etti:

" Çalışan çocukların sorunu genelde sokak çocukları sorunu gibi algılanıyor ve öyle ifade ediliyor. Sokakta çalışan çocukların sorunu, ailede saklı bir sorundur, yani yoksul aileler sorunudur."

Çalışan ve çalıştırılan çocukların durumlarının tespiti için Çalışma Bakanlığı'na da iş düştüğünü, kapalı mekanlarda çalışan çocukların varlığına işaret eden Karatay, yerel çalışmalar kapsamında belediyelerin de bu konuda harekete geçmesi gerektiğini vurguladı. (NG)